بنزین گران یا سهمیه‌بندی؟

بنزین گران یا سهمیه بندی؟

عبارات مهم : پرداخت یارانه – اخبار اقتصادی

زیاد کردن مصرف بنزین در حالی این روزها مسوولان را دلواپس کرده که تا یک ماه پیش چالش مهم دولت با منتقدان این بود که آیا گفتید خودکفا شدیم یا آیا نگفتید قرارگاه خاتم الانبیا کشور عزیزمان ایران را در تولید بنزین از طریق پالایشگاه ستاره خلیج فارس خودکفا نکرد؛ حالا انگار بازی عوض شده.

بنزین گران یا سهمیه‌بندی؟

همه نگرانی ها این است كه آیا مصرف از تولید جلو زد؟ آیا دولت كاری نمی كند كه منابع بودجه كشور صرف واردات بنزین شود؟ بعضی ها پیشنهاد كرده اند كه نظام سهمیه بندی برگردد. ولی دیروز بیژن زنگنه آب پاكی را روی دست این پیشنهاددهندگان ریخت و گفت: «بنا نداریم بنزین را سهمیه بندی كنیم.» پیشنهاد همیشگی دیگر كه هر وقت مطرح می شود، چالش برانگیز می شود، زیاد کردن قیمت هست. در حال حاضر قیمت بنزین در کشور عزیزمان ایران با فوب خلیج فارس ٥٠٠ تومان فاصله دارد. یعنی دولت جهت تامین ١٢ میلیون لیتر كسری مصرف داخلی در هر روز باید جهت هر لیتر ١٥٠٠ تومان بپردازد و آن را به قیمت هزارتومان به جایگاه ها جهت عرضه ارایه كند. این مابه التفاوت قیمت را دولت در قالب یارانه می پردازد تا قیمت بنزین زیاد کردن نیابد؛ رقمی كه می تواند در پروژه های عمرانی هزینه شود، ولی باید در باك خودروها بسوزد.

در روزهای اخیر منصور ریاحی، مدیرعامل شركت ملی پخش فرآورده های نفتی، بارها نسبت به زیاد کردن بی سابقه مصرف بنزین هشدار داده هست. به گفته ریاحی میانگین تولید بنزین در كشور ۶۵ تا ۶۶ میلیون لیتر هست. میانگین مصرف بنزین در كشور ۷۹ میلیون لیتر هست، به عبارت دیگر اختلاف بین تولید و مصرف بنزین ۱۴ میلیون لیتر بوده كه جهت جبران آن ۱۲ میلیون لیتر بنزین وارد كشور و ٥/١ میلیون لیتر نیز از ذخایر موجود تامین می شود.

پرداخت یارانه | اخبار اقتصادی | سوخت قاچاق | قاچاقچیان | روز گذشته | اقتصادی | قانون | سیاست | بنزین | ایران | یارانه

آن طور كه ریاحی می گوید، میزان مصرف بنزین در كشور در تیرماه امسال نسبت به تیرماه سال گذشته ۹ تا ۱۰ میلیون لیتر زیاد کردن داشته هست. میانگین كل مصرف بنزین از ابتدای سال تاكنون ۷۹ میلیون لیتر هست، میانگین كل مصرف از ابتدای سال تاكنون ٥/٨ درصد رشد داشته است.

بنزین گران می شود؟

روز گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران راجع به احتمال زیاد کردن قیمت بنزین در دولت آینده گفت: این را باید از دولت دوازدهم پرسید. در رابطه با بحث مربوط به سهمیه بندی هم فعلا طرحی جهت سهمیه بندی بنزین نداریم و باید بنزین مورد نیاز را تامین كنیم.

بنزین گران یا سهمیه‌بندی؟

اگرچه به نظر می رسد، زنگنه شخصا علاقه ای به بازگشت نظام سهمیه بندی ندارد، ولی جهت این عنوان هم پیشنهادی مطرح هست. لیکن با وجود تنش هایی كه ایجاد می كند دیگر جهت كشور صرفه ندارد و حداقل مسوولان وزارت نفت قصد ندارند بر این عنوان پرتنش متمركز شوند؛ در نتیجه اگر عوض کردن مهمی در دستور باشد زیاد کردن قیمت بنزین به شكل آزاد هست. براساس قانون هدفمندی یارانه ها، قرار بوده كه آزادی سازی حامل های انرژی از جمله بنزین هر سال به صورت پلكانی صورت بگیرد به طوری كه در آخر سال پنجم قیمت فرآورده ها با قیمت های جهانی برابر باشد. با این حال این قانون تنها در دو سال اول اجرایی شد و در سال های بعد به علت آنچه تورم زا خواندن زیاد کردن قیمت ها نامیده شد، متوقف شد.

حالا با شروع دور دوم ریاست جمهوری حسن روحانی، كارشناسان اقتصادی به دولت توصیه می كنند كه این قانون را اجرایی كند. لیکن یارانه های نقدی استمرار دارد، ولی بخش زیاد کردن قیمت ها ثابت مانده هست. البته حمید چیت چیان وزیر نیرو بارها خواستار زیاد کردن قیمت ها شده است كه این تقاضای او هنوز به ثمر نرسیده هست. واقعیت این است كه دولت به علت كاهش بهای نفت در مضیقه واقع شده است است و نمی تواند آنگونه كه باید و شاید بار مالی یارانه ها را به دوش بكشد. درنتیجه جهت قوه مجریه چاره ای جز زیاد کردن قیمت باقی نمانده هست. حتما ادامه این روند موجب می شود تا دولت به ناچار از صندوق ذخیره ارزی جهت تامین هزینه های خود استفاده كند؛ تجربه های تلخی كه دولت قبل با برداشت از حساب بانك مركزی جهت پرداخت یارانه نقدی باعث زیاد کردن پایه پولی و تورم شد.

پرداخت یارانه | اخبار اقتصادی | سوخت قاچاق | قاچاقچیان | روز گذشته | اقتصادی | قانون | سیاست | بنزین | ایران | یارانه

البته زیاد کردن قیمت ها هم می تواند تا اندازه ای جامعه را دلواپس كند، لیکن در ذهن مردم زیاد کردن قیمت بنزین نهایتا به كاهش معیشت می انجامد. از همین رو كارشناسان به دولت توصیه می كنند كه از تدابیری كاراتر از گذشته استفاده كند تا بتواند نتایجی متفاوت از گذشته به دست آورد.

مهم ترین بخش آن جلوگیری از زیاد کردن قیمت تورم هست؛ قیمت تورم در چهار سال گذشته به یكی از مصادیق موفقیت های دولت یازدهم تبدیل شد و اجرای آزاد سازی قیمت سوخت می تواند به شدت آن را متاثر كند. به خاص كه با زیاد کردن هزینه حمل و نقل در كشور، قیمت نهایی كالاها نیز بالاتر می رود.

بنزین گران یا سهمیه‌بندی؟

همچنین به نظر می رسد اوج رفتن قیمت بنزین از نظر بودجه ای كشور را در اوضاع بهتری قرار دهد لیکن در صورتی كه قاچاق همچنان به كشورهایی مانند تركیه و افغانستان ادامه یابد، فشار بودجه ای به كشور نمی آورد و بنزین با همان قیمتی كه وارد می شود به دیگر كشورها قاچاق می شود.

اصلاح قیمت لازم، ولی كافی نیست

سیدحمید حسینی، عضو اتاق پایتخت کشور عزیزمان ایران و كارشناس حوزه انرژی در همین رابطه به «اعتماد» می گوید: در كشور قانون هدفمندی یارانه ها وجود دارد كه قرار بود تا آخر سال پنجم عمده یارانه ها را از بین بردن كند و قیمت كالاها را در كشور به قیمت جهانی برساند. اتفاقی كه به زعم بسیاری از كارشناسان می توانست تولید در کشور عزیزمان ایران را رقابتی كند. ولی دو، سه سال است كه این مسیر متوقف شد و قانون اجرایی نشد. نخستین وظیفه دولت اجرای قوانین است و بر این اساس باید قیمت ها واقعی شود.

او در پاسخ به پرسشی در مورد میزان موفقیت سیاست های قیمتی و سهمیه ای تصریح كرد: تاكنون در کشور عزیزمان ایران نه سیاست قیمتی اثرگذار بوده و نه سیاست سهمیه ای و هركدام عوارض بسیاری به همراه داشتند. هر دوی این سیاست ها تاكنون بارها آزموده و شكست خوردند چون نیازمند یك راهكار هوشمندانه هستیم تا دست متخلفان بسته شود. اصولا این دست سیاست ها منافذ گوناگونی را جهت قاچاقچیان و دیگر افراد می گذارد كه آنها می توانند از آنها استفاده كنند و به سوداگری خود ادامه دهند. سیاست كنونی باید به گونه ای تدوین شود كه دست این افراد را ببندد. ولی در مجموع هیچ كدام از این دو به تنهایی نمی توانند كاری از پیش ببرند.

حسینی در رابطه با كاهش قاچاق بنزین در صورت رسیدن قیمت آن به فوب خلیج فارس گفت: با سیاست قیمتی می توان تا حدودی برابر قاچاق ایستاد ولی باید در نظر داشت بیشترین قاچاق سوخت در كشور، در قاچاق گازوییل وجود دارد و با واقعی شدن قیمت سوخت قاچاق آن احتمالا كم می شود. البته باید در نظر داشت قاچاق بنزین به تركیه همچنان با قیمت هر لیتر هزار و ٥٠٠ تومان صرفه اقتصادی دارد ولی در این صورت دیگر یارانه ای به قاچاقی داده نمی شود و با همان قیمتی كه واردات صورت می گیرد، قاچاق هم انجام می شود كه درنتیجه آن اقتصاد کشور عزیزمان ایران آسیب كمتری می بیند. در هر حال فعلا چاره دیگری وجود ندارد ولی اگر قیمت ها مطابق قیمت جهانی باشد قاچاقچیان بیش از آنكه به اقتصاد کشور عزیزمان ایران آسیب بزنند كشور تركیه را نشانه قرار می دهند.

او ادامه داد: در هر حال نگرانی ما این است كه قیمت گازوییل با یارانه انجام شود و اصطلاحا یارانه به شكل قاچاق از كشور خارج شود. همین امر موجب زیاد کردن واردات قاچاق به کشور عزیزمان ایران نیز می شود چون قاچاقچیان چنان سودی به دست می آورند كه در بازگشت پول به کشور عزیزمان ایران حاضر هستند پوشاكی با خود بیاورند و آن را حتی ارزان تر بفروشند تا بتوانند سود خود را كه از قاچاق به دست آوردند در کشور عزیزمان ایران به شكل نقدی داشته باشند. به همین علت فكر می كنم جهت كنترل قاچاق به طور كلی نیازمند برنامه های دقیق تر هستیم. البته در دو سال گذشته دولت تلاش های قابل قدردانی انجام داده و من امیدوارم در ادامه هم این سیاست استمرار یابد.

اخبار اقتصادی – اعتماد

واژه های کلیدی: پرداخت یارانه | اخبار اقتصادی | سوخت قاچاق | قاچاقچیان | روز گذشته | اقتصادی | قانون | سیاست | بنزین | ایران | یارانه