ادبیات عامه گرایش زبان و ادبیات فارسی | معرفی کامل و جامع این گرایش

ادبیات عامه به ادبیات معنوی و فرهنگی یک جامعه اطلاق می‌شود که مخاطبینش توده مردم هستند و از بزرگترین و با ارزش ترین میراث ماندگار یک جامعه است.

بیوگرافی ادبیات عامه

زبان مهمترین وسیله ارتباط کلامی و اجتماعی است که می توان از طریق آن انواع احساسات و عواطف و هیجانات و… را به دیگران ابراز کرد. هویت هر کشوری را ادبیات آن کشور تشکیل می‌دهد که از طریق آن می‌توان به سرمایه های فرهنگی، دینی، آداب و رسوم و عقاید رایج آن ملت پی برد. یکی از گرایشات زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی ارشد گرایش ادبیات عامه است که به طور خلاصه به معرفی این رشته خواهیم پرداخت. گرایش ادبیات عامه که در بردارنده گنجینه های میراث فرهنگی، ادبی و معنوی جامعه دینی ماست کمک می کند تا ما از این سرمایه تاریخی پاسداری کنیم.

آن را در عصر نوینی که همراه با تکنولوژی و ورود فرهنگ‌های بیگانه شده است و فاصله زیادی با ادبیات کهن گرفته، شاخ و برگ ببخشیم و از آن به عنوان سرمایه های ملی محافظت کنیم. ادبیات عامه یک هنر زبانی است که به مجموعه ی افسانه ها، ضرب المثل ها، چیستان ها، ابیات، پیشگویی ها، آداب و رسوم در مراسمات تولد، ختم، ازدواج و حتی پیشگویی و معالجه بیماری و به طور کلی آنچه مربوط به توده مردم است و بازتاب زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم و رفتار و منش و احساسات، مذهب و اخلاق آن جامعه  بوده و از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود، پرداخته است.

تاریخ پیدایش ادبیات عامه در ایران

از آنجایی که ایران غنی از فرهنگ اصیل باستانی و متشکل از قومیت های مختلف مانند آشوری، کلدانی، بابلی، ایلامی و غیره، و ادیان مختلف مانند بودایی، مهرپرستی، مزدکی، مانوی و زرتشتی بوده است دارای غنای فرهنگی بالایی است که در ادبیات عامه مورد توجه قرار می‌گیرد.

صادق هدایت از نخستین نویسندگانی بود که به جمع آوری این سبک از ادبیات همت گماشت و کتابهای «نیرنگستان» و «اوسانه» از آثار به جامانده از او در این زمینه است.

علی اکبر دهخدا در جمع آوری ضرب المثل های فارسی در کتابی به نام «امثال و الحکم» همت گماشت.

احمد شاملو در «کتاب کوچه» که به حق یکی از جامع‌ترین کتاب هایی است که در این زمینه گردآوری شده و شامل ضرب المثل ها، افسانه ها و ترانه هایی که به طور متعارف از طرف عموم مردم نقل می‌شده است، پرداخته است.

باباطاهر و فائز دشتستانی از شعرایی بودند که گنجینه ای از دوبیتی ها و اشعار عامیانه و محلی را به صورت ترانه های عاشقانه، چیستانها، ضرب المثل ها و لالایی ها به یادگار گذاشته اند.

♡دلم را جز تو کس دلبر نباشد

 به جز شور توام در سر نباشد ••••

 دل فایز تو عمداً می‌کنی تنگ

 که تا جای کس دیگر نباشد

 (فایز دشتستانی)

☆دیدم آلاله‌ای با چشم خونبار

واتم آلالیا

 کی چینمت بار ••••

 بگفتا باغبان معذور می‌دار

 درخت دوستی دیر آورد بار

 (باباطاهر همدانی)

شاهنامه فردوسی:

در این اثر ماندگار و پر ارزش، ادبیات عامه بر دو اصل واقع گرایی و خیال پردازی استوار است که با ترکیب آن دو، این شاهکار ادبی عمق بیشتری پیدا کرده و به یکی از آثار های ماندگار تبدیل شده است.

محتوای شاهنامه را زندگی ساده و بی پیرایه روستایی، آرزوها، مرگ و زندگی و…  تشکیل می‌دهد که با بیان روان و ساده ای نقل می شود و از این طریق می‌توان به بینش ها و عقاید اجتماعی و مذهبی آن اقوام  (که امروزه دیگر اثری از آن دیده نمی‌شود) پی برد. این عقاید با شیوه ای هنرمندانه در قالب افسانه‌ها و اشعار نگاشته شده که نقش مهمی را در انتقال آن فرهنگ و ادبیات به نسل امروز ایفا می‌کند.

انواع ادبیات عامه:

روایتهای منظوم:

روایت های منظوم مانند اشعاری که با تصویر و تشبیهات ساده و دلپذیر از ذهن مردم کوچه و بازار شنیده شده و به طریقی هنرمندانه سروده می شود مانند اشعار «باباطاهر»، «فائز دشتستانی» و منظومه «حیدر بابا یه سلام» شهریار، سروده های «سعدی» و «حافظ» به لهجه شیرازی و «ملک الشعرای بهار» به لهجه خراسانی است. امروزه  از اشعار عامیانه در موقعیت و زمان‌های خاص مانند عروسی، عزاداری، دعا و بدرقه، اعیاد و جشن های ملی مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روایت های منثور:

این نوع روایت در ادبیات عامه بیشتر شامل اسطوره ها قصه ها و افسانه هاست. از قصه‌های عامیانه می توان کتابهای «سمک عیار»، «داراب نامه طرطوسی»، «قصه امیرحمزه»، «امیرارسلان نامدار»، «طوطی نامه» و «سندبادنامه» را نام برد.

شرکت در آزمون آنلاین ادبیات عامه:

شرکت در آزمون آنلاین رشته زبان و ادبیات فارسی گرایش ادبیات عامه برای کنکور کارشناسی ارشد به شما کمک می کند که با تست ها و نمونه سوال های این رشته که از جدیدترین سوالات تشکیل شده است آشنایی پیدا کنید و در آزمون اصلی موفقیت بیشتری را کسب کنید.

دروس تخصصی گرایش ادبیات عامه :

کلیات و مبانی ادبیات

ادبیات داستانی عامه

ادبیات غیر داستانی عامه

جامعه شناسی ادبیات

مرجع شناسی

و روش تعیین ادبیات

 دروس و ضرایب گرایش ادبیات عامه:

زبان عمومي و تخصصي (انگليسی) ضریب: ۳

نظم فارسي ضریب: ۴

نثر فارسي ضریب: ۴

كليات مسائل ادبي (تاريخ ادبيات، فنون ادبي، دسـتور زبـان) ضریب: ۴

عربـي ضریب: ۲

آینده شغلی رشته ادبیات عامه

پس از فارغ التحصیلی در این رشته، فارغ التحصیلان می توانند در رشته معلمی، منتقد ادبی، مترجمی،  کارشناس فرهنگی (در مراکز آموزشی، شهرداری، فرمانداری)، نویسندگی، گویندگی، روزنامه نگاری، فعالیت در انتشارات،  ثبت اسناد، ویراستاری، مراکز تولید در صدا و سیما، کتابخانه ها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی مشغول به کار شوند.

هدف از این مقاله کمک به شما خواننده گرامی برای آشنایی با رشته ادبیات عامه و کمک به انتخاب رشته ای درست در زمینه علاقه مندی شماست.