در انتخابات شاهد حرف‌های خوبی نبودیم ، از روز اول گفتم دلواپس هستم، حقوق من ۸
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: آقای احمدی‌نژاد یک رایانه‌ای است که ما نرم‌افزارش را نداریم و نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه اتفاقی رخ می‌دهد.
به گزارش حوزه احزاب و تشکلهای گروه سیاسی گروه تحریریه سایت جوان؛ مهمان این هفته برنامه «دست خط» غلامعلی حداد عادل عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشاور عالی رهبر معظم انقلاب و مدیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود.
مشروح گفت و گوی تلوزیونی غلامعلی حداد عادل را در ذیل می خوانید:
سوال: در این یکی دو سال، قدری در فضای سیاسی کشور حضورتان کمرنگ شده است است.
در انتخابات شاهد حرف‌های خوبی نبودیم ، از روز اول گفتم دلواپس هستم، حقوق من ۸
حدادعادل: قدری مربوط به مجلس بود. بالاخره مجلس معرکه آراء سیاسی هست. نبودن من در مجلس یک اثرش همین است که کمتر با خبرنگاران و رسانه‌ها مواجه می‌شوم. مجلس بود که قدری فضا را داغ می‌کرد. این یک جهت است.
سوال: قبول دارم، ولی آقای دکتر حداد یک شخصیتی است که هر وقت هر جایی برود خبرنگاران سمت ایشان می‌آیند. من خبر دارم دعوت‌هایی دارید که قبول نمی‌کنید. شاید علت دیگری داشته باشد.
حدادعادل: فکر می‌کنم که کمتر در قاب رسانه‌ها بودن به معنای کمتر کار کردن نیست.
سوال: قطعا چنین است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: آقای احمدی‌نژاد یک رایانه‌ای است که ما نرم‌افزارش را نداریم و نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه اتفاقی رخ می‌دهد.
حدادعادل: هیچ چیزی تفاوت نکرده و بر سر آن عهد و پیمانی که با امام و انقلاب داشتیم هستیم.
سوال: آن که مسلم هست، ولی احساس می کنم عوض کردن روشی دادید؛ درسته؟
حدادعادل: خیر. این به طور طبیعی پیش آمده است.
سوال: در رابطه با انتخابات مجلس دهم خیلی در مورد فهرست اصولگرایان صحبت کردند و خیلی‌ها در این برنامه گفتند از زمانی که این فهرست بسته شد گفتیم که این فهرست جهت شکست بسته شد. به عنوان یکی از کسانی که تاثیرگذار در تصمیم‌گیری‌ها بودید، چنین اعتقادی داشتید؟
حدادعادل: این عالم سیاست از یک جهاتی شبیه فوتبال هست. کسانی که بازی‌ها را تحلیل می‌کنند قبل از مسابقه حرف‌های کلی می‌زنند و بعد که تیمی می‌بازد 100 علت می‌اورند که من می‌دانستم چنین می‌شود. حالا اگر آن تیم ببرد می‌گویند من می‌دانستم این می‌برد. معلوم نیست کی راست می‌گوید… عالم سیاست هم اینطور هست. ولیکن تلاش ما این بود تا جایی که امکان دارد اشتباه نکنیم. به هر حال این اتفاق رخ داده است.
سوال: خودتان فکر می‌کردید کلا فهرست اصولگرایان در مجلس رای نیاورد؟ چون بدبینانه‌ترین افراد هم فکر می‌کردند دو الی سه نفری از آن فهرست به مجلس بروند.
در انتخابات شاهد حرف‌های خوبی نبودیم ، از روز اول گفتم دلواپس هستم، حقوق من ۸
حدادعادل: خیر. ما این احتمال را به این صورت نمی‌دادیم.
سوال: مجلس دهمی که شکل گرفته است را چطور مجلسی می‌دانید؟ بعضی ها می‌گویند اصلاح طلب است یا اصولگرا و اعتدالی، در تعریفش مانده اند!
حدادعادل: من تصور می‌کنم یک مجلسی است که هیچ جریانی از جریانات سیاسی حاکمیت مطلق ندارد. مجلسی است که دو الی سه جریان به یک شکلی با هم در توازن و تعادل هستند. از دو الی سه طرف به هم فشار می‌آورند ولی برآیند این فشارها هیچ جریانی حاکم نیست.
سوال: این به لحاظ سیاسی می‌تواند نقطه مطلوب باشد یا خیر؟
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: آقای احمدی‌نژاد یک رایانه‌ای است که ما نرم‌افزارش را نداریم و نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه اتفاقی رخ می‌دهد.
حدادعادل: بد هم نیست.
سوال: هیچ کسی قدرت مطلق را ندارد که تصمیمی را عملی کند.
حدادعادل: بله. بد هم نیست.
سوال: جلسات مجلس را پیگیری می‌کنید؟ به عنوان نمونه جلسات رای اعتماد.
در انتخابات شاهد حرف‌های خوبی نبودیم ، از روز اول گفتم دلواپس هستم، حقوق من ۸
حدادعادل: بله.
سوال: چطور بود؟
حدادعادل: به نظر من کمتر از نوبت‌های قبل مسئله‌ساز بود و وزرای پیشنهادی کمتر حاشیه سازی کردند.
سوال: از انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم بگوئید که چطور دیدید و چه ویژگی‌هایی داشت؟
حدادعادل: انتخابات خیلی جدی بود. اصولا از بعد از انتخابات آقای هاشمی یعنی از 76 به بعد، انتخابات ریاست جمهوری در کشور عزیزمان ایران رقابتی شد. یعنی مسابقه جدی شده است است چون تا آن وقت همه می‌توانستند نتیجه را پیش‌بینی کنند. ولی از 76 به بعد انتخابات ریاست جمهوری عرصه مسابقه جدی شده است است و هر چه وقت می‌گذرد جدی‌تر می‌شود.
سوال: و غیرقابل پیش‌بینی تر.
حدادعادل: بله. تا حدی. غیرقابل پیش‌بینی به این معنا است که هیچ کدام از دو طرف از پیروزی ناامید نیستند. در انتخابات امسال، دو جریان رقیب هم هر دو خیلی جدی وارد عرصه شدند و این به نظر من جهت نظام ما در عرصه مردم‌سالاری دینی و جهت انقلاب ما یک سرمایه است.
آقا فکر می‌کنم در دیدار عید فطر بود که خطاب به جوانان فرمودند شما قبل از انقلاب نبودید تا بدانید چه اتفاقی در کشور افتاده و انتخابات یعنی چه و این کشور از کجا به کجا رسیده هست. این حرف بسیار مهم هست. حالا ببینید این دستاورد بزرگی جهت ما هست. البته این جنبه‌های مثبت انتخابات ریاست جمهوری بود ولی ما معتقدیم که در انتخابات شاهد حرف‌های خوبی نبودیم؛ یعنی ساختارشکنی صورت گرفت و حرف‌هایی که قابل توجیه و دفاع نبود گفته شد و هیچ خوب نبود. امیدواریم جبران کنند.
سوال: چطور می‌توانند جبران کنند؟
حدادعادل: اولا آن حرف‌ها و شبیه آن حرف‌ها گفته نشود. بعد هم به وعده‌ها عمل شود و تلاش در این جهت باشد.
سوال: قبل از انتخابات جبهه‌ای به نام جمنا تشکیل شد. موافق تشکیل این جبهه بودید؟
حدادعادل: بله. من نائب مدیر جبهه مردمی هستم.
سوال: فکر می‌کنید اثر مثبت را گذاشت؟
حدادعادل: بله. بالاخره همین که 16 میلیون رای در برابر حدود 24 میلیون رای تبلور یافت و این جدی شدن انتخابات، یک عاملش همین تشکیل جبهه مردمی بود.
سوال: بعضی از دوستان همفکر شما انتقاداتی دارند که افرادی که از این جبهه جهت نامزدی درآمدند، آن تنوع مورد نیاز را نداشتند یا اینکه می‌شد افرادی بیایند که رای‌آورتر باشند و جدیدتر باشند. این را قبول دارید؟
حدادعادل: به هر حال ما به یک شیوه کاملا مردمی عمل کردیم. اسم این جبهه، جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی هست، ما طی دو گردهمایی بزرگ ملی که نزدیک به 3 هزار نفر را از سراسر کشور عزیزمان ایران دعوت کردیم، به 5 نامزد نهایی رسیدیم. هر چه اتفاق افتاد، با رای این جماعتی بود که از سراسر کشور عزیزمان ایران جمع شده است بودند. ما خودمان در یک اتاق دربسته فردی را تعیین نکردیم که به جامعه معرفی کنیم.
سوال: فکر می کنید آینده جمنا چه خواهد شد؟
حدادعادل: این مسئله این روزهای ما هست. این روزها در دستور کار هست. روز اولی که این جبهه مردمی را تشکیل دادیم آن را فقط جهت انتخابات ریاست جمهوری تشکیل ندادیم. حال که انتخابات تمام شده است است ما داریم جهت یک تلاش درازمدت‌تری برنامه‌ریزی می‌کنیم.
سوال: جدیدا جلسه گذاشتید؟
حدادعادل: جلسه مجمع عمومی نگذاشته ایم ولی مشورت‌های شورای مرکزی و هیات رئیسه مکرر و مفصل صورت گرفته و آمادگی پیدا شده است تا با نگاه تازه‌ای فعالیت خود را ادامه دهیم.
سوال: ممکن است در 1400 هم دوباره با همین ترکیب وارد انتخابات شوید؟
حدادعادل: همین ترکیب یعنی چه؟
سوال: همین ترکیب که 5 نفر گزینش شدند و دو نفر به صحنه مهم رفتند.
حدادعادل: نخیر. هر روزی حکم خودش را دارد. عالم سیاست، لحظه‌ای است.
سوال: هر سه مناظره را دیدید؟
حدادعادل: بله. با دقت.
سوال: چه حسی داشتید؟
حدادعادل: فکر می‌کنم جدی بود، ولی می توانست بهتر باشد. علت دارم. به نظر من مناظره‌ها بیش از حد شخصی شد.
سوال: به پرسشها شخصی پرداخته شد؟
حدادعادل: بله. این باعث شد وقت تلف شود و روش‌ها نقد نشود.
سوال: چقدر مناظرات در نتیجه انتخابات موثر است؟
حدادعادل: حتما موثر بود، جهت اینکه ما فردای بعد از هر مناظره تاثیر مناظره ها را در نظرسنجی‌ها می‌دیدیم. ولی کلا من یک یک انتقاد دارم به شیوه مناظره‌ها واینجا می گویم که شاید در دوره‌های بعد اعمال شود. انتقاد این است که پرسشها کشور اینطور نیست که کسی بتواند با 4-3 دقیقه راه‌حل خود را بیان کند و کسی هم با 3 دقیقه نقد کند و جواب بدهد.
بالاخره عقلا فکر می‌کنند و راه حل می‌دهند. به عنوان نمونه فرض کنید مسئله محیط زیست و خانواده و بانک ها و پرسشها مهم کشور، آیا معقول است کسی بتواند در 4-3 دقیقه بگوید راه‌حل چیست و از همه بخواهند طی سه دقیقه نقد کند.
سوال: شدنی نیست؟
حدادعادل: خیر. یک همایشی از صبح تا عصر راجع به یک مسئله به عنوان نمونه بهره بانکی برگزار می‌کنند، آخرش در جمع‌بندی می‌مانند. حالا یک ملتی نشسته است و مجری می‌گوید سه دقیقه شما تمام شد و 10 ثانیه اضافه صحبت کردید و در نهایت از شما کسر می‌شود. مگر می‌شود اینگونه روی پرسشها کشور صحبت کرد؟
سوال: ولی قبول کنید که تعداد هم زیاد است.
حدادعادل: به نظر من روش مناظرات باید عوض شود. حداقل راجع به هر موضوعی یک نفر ده دقیقه الی یک ربع حرف بزند. اینهایی که حرف می‌زدند، نیمی از روی نوشته بود که قبلاً تهیه شده است بود و در نهایت اشاره‌ای به عنوان می‌شد که من یاد انشای دبستان افتادم.
سوال: به نظر شما دولت یازدهم در طول این 4 سال چه نقاط قوت و چه نقاط ضعفی داشت؟
حدادعادل: در مسئله اقتصاد، رکود، اشتغال و این پرسشها مسائل وجود دارد و این نقاط ضعف دولت بوده، ولی خب همینکه دولت از تلاطم‌های شدید در بازار ارز و تورم و قیمت‌ها جلوگیری کرد، درست است که این به قیمت رکود هم به دست آمده، ولی آرامشی از این حیث وجود دارد که شیب‌های تند و افت‌وخیزهای لجام گسیخته کمتر بوده.
سوال: آقای دولت روحانی را در این مدت 2 سال دیده اید؟
حدادعادل: منظم در شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌بینیم؛ دو هفته یک بار جلسه تشکیل می‌شود. گاهی هم مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌آیند. اینجا هم ایشان را می بینیم.
سوال: آدم نقدپذیری هستند؟
حدادعادل: لبخند که زیاد می‌زنند. (می‌خندد). نمی دانم حالا، هنگامی که هم که چیزی به ایشان می‌گوییم با خوشرویی…
سوال: تا حالا به ایشان نقد کرده اید؟
حدادعادل: بله. بالاخره ما با هم سلام و علیک داریم، از اول انقلاب یا قبل از انقلاب… با هم صحبت هم می‌کنیم. گاهی هم نظرم را به ایشان گفته ام.
سوال: چقدر نقدها را پذیرفتید؟
حدادعادل: رد نمی‌کنند، گوش می‌کنند.
سوال: فکر می‌کردید آقای احمدی‌نژاد جهت ریاست جمهوری عضویت کنند؟
حدادعادل: من راجع به آقای احمدی‌نژاد تعبیری دارم که آن پاسخ همه سوالات شما هست. من می‌گویم آقای احمدی‌نژاد یک رایانه‌ای است که ما نرم‌افزارش را نداریم و نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه اتفاقی رخ می‌دهد.
سوال: برخی ها بزرگترین اتهام اصولگرایان و طیف شما را در حمایت از دولت آقای احمدی‌نژاد می‌بینند. چنین اتهامی را قبول دارید؟
حدادعادل: قبول دارم که این اتهام را به ما می‌زنند، ولی نمی‌پذیرم. بنده خطاب به کسانی که این ایراد را می‌گیرند حرفم این است که شما باید این تصمیم را در ظرف زمانی خود ارزیابی کنید. یعنی ببینید که گزینش دیگر ما چه بوده هست. اگر الان هم شرایط به سال 84 یا 88 بازگردد، ما همانطور تصمیم می‌گیریم. آن تصمیم در ان لحظه درست بوده است.
یعنی اتفاقاتی که بعد از تصمیمی رخ می‌دهد نباید در ارزیابی تصمیم موثر گرفت. شما در سال 84 یک اطلاعاتی از شخصی به نام آقای دکتر محمود احمدی‌نژاد دارید و بر اساس اطلاعاتی که از جناح رقیب دارید و نامزدهای رقیب آن وقت تصمیمی می‌گیرید و اگر بعدا اتفاقی افتاده که این می‌تواند آن تصمیم را خدشه دار کند، کسی که آن وقت این تصمیم را گرفته مقصر نیست. چون اینها بعد اتفاق افتاده است.
هر تصمیم سیاسی را باید در مختصات زمانی و مکانی خود ارزیابی کرد. عین این حرف در مورد سال 88 هم درست هست. راجع به سال 88 هم باید در شرایط سال 88 بود و ارزیابی کرد.
سوال: اوضاع اقتصادی کشور چگونه است؟
حدادعادل: مشکلات زیاد هست. به نظر من در پرسشها اقتصادی چند عنوان مهم داریم که تیم اقتصادی دولت و همه دولت و دولت و مجلس و قوه قضائیه باید جهت حل این پرسشها دست به دست هم دهند. حرف خوبی آقای نهاوندیان اخیرا گفت در حاشیه همایش بانکداری اسلامی که هفته پیش برگزار شد.. ایشان حرفی زد که مضمونش این بود؛ هنگامی که شما می‌بینید یک صندوق و یک موسسه اعتباری به شما وعده یک سودی می‌دهد که بیش از سود متعارفی که در عالم اقتصاد قابل حصول است شما بدانید که حتما یک جای کار فاسد و لنگ است و یک جایی به بن‌بست می‌خورد.
حالا بانک‌ها چکار می‌کنند؟ بانک‌ها قول سودی را به سپرده گذار می‌دهند و بعد پول را از این می‌گیرند و با قیمت خیلی بالاتری وام می‌دهند. یعنی همین پول را به عده دیگر وام می‌دهند و طرف باید 30 درصد به بانک بدهد تا بانک 20 درصد به سپرده‌گذار بدهد. معنی این است که اگر وام‌گیرنده باید 30 درصد به بانک بهره بدهد چند درصد باید سود کند تا 30 درصد سود به بانک دهد. بعد همه در این می‌مانند و بانک‌ها هم جهت تاخیر، دیرکرد می‌گیرند. در نهایت طرف 600 میلیون وام گرفته و حالا 4 میلیارد بدهکار است.
سوال: فکر می کنید برجام چقدر در فضای اقتصادی اثر گذاشت؟
حدادعادل: از دوستان دولت بپرسید که می‌گویند خیلی اثر گذاشت. از فعالان اقتصادی بپرسید که ما هم می پرسیم، می‌گویند تاحدودی اثر گذاشت. به عنوان نمونه راجع به بیمه‌ها، کشتی‌رانی، فروش نفت واقعیت‌هایی است که برجام داشت ولی بالاخره همه اینها در گرو مبادلات بانکی هست. هنگامی که همه اعتراف می‌کنند مبادلات بانکی حل نشده است و آمریکا هم بدعهدی می‌کند و همانطور که ما دلواپس بودیم و می‌گفتیم دلواپس هستیم.
بنده از کسانی هستم که از روز اول گفتم من دلواپس هستم. اگر همه مخالفان سیاسی ما این دلواپسی را فحش کنند و به ما بدهند، باز بنده مُصر و اعتقاد هستم و استدلال دارم که آنهایی که می‌گفتند ما دلواپسیم حق داشتند. من به لحن کار ندارم. این که کسی توهین کرده و حرف تند زده هست، اینها را دفاع نمی‌کنم ولی این که عده‌ای گفتند ما دلواپس هستیم و اسم نگرانی‌شان را هم دلواپسی گذاشتند، عده‌ای هم گفتند ما دل آرامیم. حالا دل آرام‌ها چه کسی حق داشت؟ امروز ببینید حق با دلواپسان بود یا دل آرام ها؟
سوال: حالا بعضی اعتقاد دارند هر دو طرف مقصر بودند که فضا را آنقدر سیاسی کردند که دقتی که باید، نشد. خیلی کار سیاسی شد.
حدادعادل: من نمی‌خواهم تسویه حساب با کسی کنم، حالا به فرض که حق هم با ما باشد مملکت چه خواهد شد؟ نه ما که دلواپس بودیم الان نباید مسئله را مبدل به این کنیم که دیدید ما درست می‌گفتیم و از آب گل آلود ماهی بگیریم. الان باید همه دست به دست هم دهند در برابر زیاده‌خواهی امریکا بایستیم.
سوال: این درست هست، ولی تجربه‌ای از این جهت اداره مجلس وجود دارد. خیلی ها به اداره مجلس در آن مقطع انتقاد دارند، به عنوان نمونه بعضی می‌گویند 15 دقیقه‌ای تصویب شد ولی بعضی می‌گویند تصمیمی که در سطح کلان نظام گرفته شد جهت چه مجلس در آن ورود کند. این چه تجربه‌ای است که جهت آینده ما باید نوشته شود؟
حدادعادل: من راجع به واکنش‌ها دیگران الان قضاوت نمی‌کنم. مردم قضاوت کردند و می‌کنند، ولی اگر من می‌خواستم مجلس را اداره کنم اجازه می‌دادم مخالفان حرف خود را بگویند و موافقان هم حرف خود را بگویند و در مسئله‌ای به این درجه اهمیت، این سقوط آزاد و ظرف 20 دقیقه سر و ته مطلب را هم آوردن، را درست نمی‌دانستم.
سوال: کتاب خاطرات فروغی را به اقای ظریف هدیه دادید؛
حدادعادل: بله. آن کتاب، کتاب مهمی است.
سوال: با چه هدفی بود؟
حدادعادل: نیتم این بود که ایشان ببیند کشور عزیزمان ایران از کجا به کجا رسیده هست. این ایرانی که آن قدر ضعیف بوده، حالا به برکت این انقلاب آمده و با انرژی هسته‌ای به دست دانشمندان خودش بدون تکیه بر دولت بیگانه در داخل کشور تولید شده است هست، حالا رقیب شش کشور درجه اول دنیا شده است است و آنها می‌خواهند مسئله را حل کنند. خواستم این تجربه پیش چشم آقای ظریف باشد.
سوال: به شما چه گفتند؟
حدادعادل: آن روز که وقت نشد، بعدش نمی‌دانم وقت کرد آن کتاب را بخواند یا خیر. من هم قصد رسانه‌ای کرد این عنوان را نداشتم. من پاکت غیرشفاف را با خودم برده بودم و کتاب را داخل آن پاکت گذاشته بودم. من این را به آقای ظریف دادم و ایشان هم روی میز خود گذاشت. من روی صندلی خودم نشستم.
خبرنگاران حساس شدند. خبرنگار یکی از روزنامه‌ها دوربین را روی پاکت متمرکز کرده بود تا ببیند چه زمانی آقای ظریف این کتاب را باز می‌کند. در یک لحظه که این اتفاق افتاده بود، تصویر را گرفتند و این خبر شد. این کتاب درست به همین علت ظرف یک ماه، سه بار تجدید چاپ شد.
سوال: عجب! کمتر چنین اتفاقی می‌افتد!
حدادعادل: بله؛ آن هم در این فضای خراب نشر.
سوال: آقای دکتر حداد چقدر حقوق می‌گیرند؟
حدادعادل: من حقوق استادی از دانشگاه پایتخت کشور عزیزمان ایران می‌گیرم. پارسال که همین سر و صدای حقوق‌های نجومی درآمد و از من پرسیدند، مثل اینکه 8 میلیون 100 هزار تومان گفتم.
سوال: این حقوق‌های نجومی چه شد؟ از آن طرف املاک نجومی را گفتند و بعدش هم معلوم نشد که چه شد!
حدادعادل: دولت قرار بود یک لایحه به مجلس بیاورد.
سوال: جهت نظام هماهنگ؟
حدادعادل: برای سروسامان دادن به وضع حقوق‌ها. یک بار هم این عنوان به مجمع تشخیص مصلحت نظام آمد، معاون مدیر جمهور گفت که دولت قرار است لایحه بیاورد. تاکنون که نیاورده است و امیدواریم بعد از این بیاورد.
سوال: اگر شما جای رسانه‌ها بودید چطور پیگیری می‌کردید؟
حدادعادل: کلا فضای رسانه‌ای را خوب نمی‌بینم و بدتر از رسانه‌های مکتوب، اینترنت است.
سوال: البته کاری هم نمی‌توان کرد.
حدادعادل: به هر حال می‌توان ناله کرد و گفت. در این حد می‌توان حرف زد. تصور خود من این است که بگومگو و مچ‌گیری و حاشیه‌سازی و گیر دادن سر تصویر و کلمه اصلا ما را از فکر کردن راجع به پرسشها مهم کشور غافل کرده است.
من یک مثال ساده‌ای بزنم؛ شورای شهر تهران. ما از نظر نوع نگاه فکری، سیاسی با شورای شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران متفاوت هستیم. البته دوستان ما هستند و تعدادی در مجلس ششم بودند و سلام و علیک داریم. حالا اینها سوار مترو شدند. لابد واگنی گرفته‌اند و اینها نشسته اند. این تصویر را در اینترنت می‌گذارند و همه بحث می‌کنند که شما نشسته و مردم ایستادند. مردمی نیستید.
اگر عده‌ای در واگن کنار مردم ایستادند علت مردمی بودن نمی‌شود و کسانی هم که نشستند، علت غیرمردمی بودن آنها نیست. من می‌خواهم به جوانان و دوستان و کسانی که در اینترنت هستند و روی یک کلمه گیر می‌دهند و غوغا برپا می شود و اظهار نظر می‌شود، بگویم که دوستان عزیز شما سراغ پرسشها مهم و مهم کشور بروید. به جای اینکه به یک تصویر یا کلمه گیر بدهید، بیایید روش‌ها و بینش ها و مبانی را جدی بگیرید.
سوال: حضرت آقا گفته‌اند فرهنگ همانند اکسیژنی است که ما در فضا تنفس می‌کنیم. الان اوضاع اکسیژن ما چگونه است؟
حدادعادل: یک چیزهایی است که تا هنگامی که است آدم حس نمی‌کند. ولی یک روزی که نباشد آدم می‌فهمد، هوا نیست. اگر خدای نکرده روزی از دست برود متوجه می‌شویم چه چیزی را از دست دادیم.
سوال: تا این اندازه که فضا را سیاه نمی‌بینید؟
حدادعادل: نه. ولی نگرانم حالا که دشمن های ما بیدار هستند ما نباید خوابمان ببرد.
سوال: چطور سند 2030 در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب می‌شود در حالی که کسی به نام دکتر حداد داریم که جهت ما فرزند های زاده انقلاب، کتاب می‌نوشته است؟
حدادعادل: چه کسی گفته است این در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شده است است؟
سوال: اعلام شده است است تصویب شده است است؟
حدادعادل: الان خبر نداشتیم. اصلا در شورای عالی انقلاب فرهنگی هیچگاه ….
سوال: یعنی اصلا گفته نشد؟
حدادعادل: بله. بنده که در جلسات شرکت می‌کنم تا هنگامی که که این در هیات دولت تصویب شد و تا اندکی قبل از اینکه آقا در 17 اردیبهشت راجع به این عنوان صحبت کنند، ما اصلا نمی‌دانستیم چنین موضوعی مطرح شده است هست. من از سال 1360 تا الان عضو شورای عالی آموزش و پرورش هستم. همین الان هم با حکم مدیر جمهور هستم.
من که عضو شورای عالی آموزش و پرورش هستم یک بار هم در این شورا مطرح نشد که یک چیزی به نام 2030 آمده است و بر اساس آن، سندی نوشته‌اند و دولت هم تصویب کرده و حرف‌هایی زده است.
سوال: چطور می‌شود؟ مگر نباید از این کانال بگذرد؟
حدادعادل: بالاخره این در دبیرخانه کمیسیون ملی یونسکو در کشور عزیزمان ایران مطرح شده است بود که در وزارتخانه ای دیگر غیر از وزارت آموزش و پرورش تدبیر می‌شد. از وزارت آموزش و پرورش نیامده بود به شورای عالی.
سوال: 19 اردیبهشت 1324 به دنیا آمدید؟ 72 ساله هستید.
حدادعادل: بله و قدری بیشتر.
سوال: چه سالی ازدواج کردید؟
حدادعادل: اردیبهشت 1350 ازدواج کردم.
سوال: 26 ساله بودید.
حدادعادل: بله.
سوال: چطور با زن دکتر آشنا شدید؟
حدادعادل: آشنا نبودیم. مادر ما خواستگاری رفت و به شیوه کاملا سنتی بود. هیچ دیداری در دانشگاه و دانشکده نبود. بعد صحبت کردیم و همان روال و روش سنتی و متعارف خودمان انجام شد.
سوال: جهت زن دکتر باعشق هم نوشته‌اید؟ یه بار در یکی از برنامه‌های تلویزیونی دیدم شعر گفته بودید جهت ایشان
حدادعادل: بله. بالاخره من سفر رفتم و ایشان با من نبود. 1352 سفر یک ماهه‌ای به لندن و پاریس و رم رفتم. تقریبا یک روز در میان جهت ایشان نامه می‌نوشتم.
سوال: ادم پرمشغله ای هستید؛ یعنی در منزل کم حضور دارید.
حدادعادل: بله.
سوال: اعتراضی نمی‌شود؟ چون زن دکتر هم اهل فعالیت‌های اجتماعی هستند.
حدادعادل: بله. گاهی من به ایشان اعتراض می‌کنم آیا انقدر بیرون کار می‌کنید. گاهی ایشان اعتراض می‌کنند به من. با هم کنار آمدیم.
سوال: 4 فرزند دارید. چند نوه دارید؟
حدادعادل: من 9 نوه دارم.
سوال: با فرزند ها بحث سیاسی می‌کنید؟
حدادعادل: بله. آنها از من پرسش می‌کنند.
سوال: خط فکری نزدیک است؟
حدادعادل: الحمدالله یکی از نعمت‌هایی که خدا داده است این است که در خانواده چه از نظر اعتقادی و چه از نظر فکری، تعارضی بین ما وجود ندارد.
سوال: مدارس فرهنگ جهت شما است؟ یعنی خانواده آقای دکتر حداد.
حدادعادل: اینکه می‌گویید “برای” ما، مالکیت را نشان نمی‌دهد. از من باید بپرسید این مدارس فرهنگ مال شماست؟ جواب من این است خیر. ما 26 سال پیش یعنی مهرماه 1371 یک مدرسه پسرانه با 35 دانش‌امور تاسیس کردیم که مخصوص رشته ادبیات و علوم انسانی بود.
سال بعد، یک مدرسه دخترانه با 33 دانش‌آموز تاسیس کردیم. این دو مدرسه را در پایتخت کشور عزیزمان ایران داریم. دو دبیرستان دخترانه و پسرانه و دو دبستان در سال‌های اخیر به نام “فرهنگ” تاسیس کردیم که اینها هم هیچکدام 6 کلاس کامل ندارد. پسرانه فکر کنم امسال کلاس پنجم پیدا می‌کند و دخترانه سوم یا دوم پیدا می‌کند.
در کل پایتخت کشور عزیزمان ایران همین هست. همه این مدارس هم اجاره‌ای است و ما اجاره می‌دهیم. غیر از این مدارسی که در پایتخت کشور عزیزمان ایران داریم، یک مدرسه پسرانه و دخترانه دبستان و دبیرستان هم در یکی از محروم‌ترین مناطق کشور داریم که 600-500 دانش‌آموز دارد که دیناری از کسی شهریه نمی‌گیریم. اصلا مردم ندارند که بدهند.
سوال: شبانه روزی است؟
حدادعادل: بله. هزینه سنگینی هم دارد و ما از خیرین و مردم انقلابی و کسانی که غیرت دینی و ملی دارند، جهت آن مناطق کمک می‌گیریم. مدرسه به نام فرهنگ زیاد هست. آموزش و پرورش، تعدادی مدرسه جهت رشته علوم انسانی تاسیس کرده و نام آن را فرهنگ گذاشته، ولی هیچ کدام آنها به من تعلق ندارد.
این را از این جهت می‌گویم گاهی در اینترنت همین رقبای سیاسی ما یا عده ای که با اصل انقلاب و نظام مسئله دارند می‌گویند که آهای اینها کارتل آموزشی در کشور عزیزمان ایران دارند. فکر می‌کنند من 300 مدرسه در کشور عزیزمان ایران دارم. نه؛ همه مدارس همین است.
سوال: شما هم یک صورت فرهنگی و هم صورت سیاسی هستید. به نظر شما فرهنگ ما چه جایگاهی در میان سیاسیون ما دارد؟ همه می‌گویند فرهنگ غریب افتاده هست. قبول دارید؟
حدادعادل: من کمتر دیدم اولیای امور را که فرهنگ در عمل، دغدغه مهم آنها باشد؛ دلیلش هم این است که هر وقت مسئله کسری بودجه پیش می‌آید اول بودجه فرهنگ را می‌زنند.
سوال: خودتان در راس مجلس بودید این حق را می‌دادید که این کار را بکنند؟
حدادعادل: به این صورت که الان هست، خیر. من فکر می‌کنم واقعا در حق اهل فرهنگ و دستگاه‌های فرهنگی جفا می‌شود که این عسرت هر لحظه سراغ آنها می‌آید. این به نظر من روا نیست. یعنی ما ضرر می‌کنیم. کم هستند اشخاصی که واقعا با عمق فرهنگ کشور عزیزمان ایران اسلامی آشنا باشند و با ارکان هویت‌ساز فرهنگ ما انس داشته باشند و متوجه باشند زبان فارسی اگر زیان ببیند چه اتفاقی می‌افتد. به عنوان نمونه همین فضای مجازی؛ این بی اخلاقی که در اینترنت وجود دارد جهت ملت ما خطر هست. از آقای مدیر جمهور در مناظرات پرسیدند جهت تحکیم خانواده چه کردید؟ ایشان گفتند اینترنت را آزاد کردیم و نشاط دادیم و این باعث تحکیم خانواده می‌شود.
بنده اعتقاد دارم چیزی که باعث ویرانی بنیاد خانواده می‌شود، بی‌اخلاقی‌های اینترنت هست. یک واقعیت هست. از همین جا از رئیس‌جمهور و وزیر تازه ارتباطات که قبلا هم همین مطالب را به آقای جهرمی گفته‌ام، به عنوان یک شهروند می‌خواهم فکری جهت وضع اخلاقی در اینترنت کنند.
سوال: چقدر آقای جهرمی را می شناسید؟
حدادعادل: چند جلسه ای راجع به همین عنوان با ایشان گفتگو کردم. دو سال پیش بود.
سوال: قبول دارند؟
حدادعادل: بله. ایشان هیچ منکر خطر نیست. امیدوارم موفق شوند.
سوال: شما نخستین مدیر مجلس غیرروحانی شدید. اگر برگردید به دوره مجلس هفتم دوباره مدیر مجلس می‌شوید؟
حدادعادل: برنمی‌گردیم. کسی برنمی‌گردد که ما برگردیم. در آن شرایط اگر قرار گرفتیم، تصمیمی که آن وقت گرفتم بر اساس مقتضیات و واقعیات آن لحظه تاریخ سیاسی کشور تصمیم درستی بود.
سوال: آیا این نگاه بین بعضی ها وجود دارد که آقای حداد آن وقت می‌توانست برخورد قاطع‌تری برابر بعضی بی‌قانونی‌های دولت نهم داشته باشد؟
حدادعادل: بله. یک جمله کلی می‌گویم و کسانی که دستشان در کار سیاسی است می‌فهمند، کار سیاسی و تصمیم سیاسی گزینش بین خوب و بد نیست. خیلی مواقع گزینش بین بد و بدتر هست. در عالم سیاست خیلی مواقع گزینه سوم ندارید و بین بد و بدتر باید گزینش کنید. یعنی این کاری که می‌کنید خودتان راضی نیستید ولی باید تصمیم بگیرید و اگر چنین نکنید بدتر می‌شود و شما باید تصمیم بد را بگیرید و تاوان را بدهید.
سوال: در همان دوران انتخابات ریاست جمهوری 84 برگزار شد، شما نامه‌ای به رهبری راجع به تائید صلاحیت مردها معین و مهرعلیزاده نوشتید. آیا چنین کردید؟ چون آن دو نفر اصلا از طیف فکری شما نبودند.
حدادعادل: بله، من می‌دانستم اگر این دو نفر تائید نشوند قطع نظر از نتیجه انتخابات، بعد از انتخابات آمریکایی‌ها و نوکران رسانه ای و هم‌خط‌های اینها می‌گویند که به مخالفان اجازه داده نشد کاندیدا شوند. نامزد مخالفان را از بین بردن کردند و گفتند ما پیروز شدیم. این را به سود نظام نمی‌دانستم. نامه‌ای به آقا نوشتم و گفتم من درخواست می‌کنم به شورای نگهبان توصیه کنید که دایره صلاحیت‌ها را وسعت دهند و ایشان هم دوستی کردند و جهت شورای نگهبان ارسال کردند و این اتفاق افتاد.
سوال: بعضی معتقدند مجلس هفتم پایه‌ای جهت تشکیل دولت نهم شد. فکر می‌کردید مدیر مجلس هفتم که پایه‌گذار این حرکت بود در مجلس هشتم کنار گذاشته شود از ریاست مجلس؟
حدادعادل: خیر.
سوال: هیچ گلایه‌ای نکردید؟
حدادعادل: از چه کسی گلایه کنیم؟
سوال: از دوستان خودتان. بعضی از دوستان شما بودند که بعدا ابراز پشیمانی هم کردند.
حدادعادل: من الان هم گله نمی کنم، آیا که هر وقت راجع به مسائلی که پای خودم در میان بوده صحبت کنم، قبل از اینکه حرفی بزنم محاسبه می‌کنم این حرف به سود یا زیان نظام هست. اگر هر کسی با هر اسمی صادقانه به این کشور خدمت کند و سالم و پاک باشد و پرسشها مردم را حل کند ما دست ارزش را می‌بوسیم و کمک می‌کنیم.
سوال: در دوران مجلس روزی بود که ناراحت شده است باشید و کاری هم نتوانسته باشید انجام دهید؟
حدادعادل: در دوره مجلس هفتم اتفاقی با این شدت که شما می‌گویید، رخ نداد. روزی که آقای احمدی‌نژاد به مجلس آمد- آن یکشنبه سیاه – روز مشکل بود. خاطره ای از ان روز دارم که خوب است مردم بدانند.
وقتی آن فضا ایجاد شد، آقای نوباوه – که من خیلی ایشان را دوست دارم – پیش من آمد و با چشم اشکبار گفت من این اوضاع که پیش آمد تفالی به قرآن زدم. مستاصل شده است بود و قرآن را باز کرده بود.
صفحه قرآن باز بود، به من نشان داد. آیه بالای صفحه این بود که «ولا تنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» یعنی به جان هم نیفتید که قدرتتان از دست برود و اقتدارتان نابود شود و آبرویتان برود. این نصیحت قرانی بود.
سوال: قصه آقای مرتضوی چه بود که به شما قول داده بود و زیر قولش زد؟
حدادعادل: بله، همین بود. حدودا همینطور که شما می‌گویید بود.
سوال: عجب عالم سیاستی است! و سال 92 نامزد ریاست جمهوری شدید و 4 روز مانده به انتخابات انصراف دادید.
حدادعادل: بله. من دوشنبه اعلام انصراف کردم.
سوال: بعد از انصراف و برگزاری انتخابات، فکر می‌کردید انصراف شما اثر مثبتی گذاشت ؟ پشیمان نشدید؟ آقای میرسلیم گفته بودند اگر شما می‌ماندید بیش از 2 میلیون رای می‌آوردید و امکان داشت انتخابات به مرحله دوم برود. قبول دارید؟
حدادعادل: این از همان تحلیل‌های فوتبالی هست. همه بعد از وقوع واقعه علت قبلی را پیدا می‌کنند. (می‌خندد). ببینید پیروزی در عالم سیاست به قیمت شکست در عالم اخلاق نمی‌ارزد. من حاضرم در عالم اخلاق پیروز باشم، ولی در عالم سیاست شکست بخورم. ما سه نفر با هم قرار گذاشتیم در انتخابات با هم مسابقه نکنیم. به همه هم گفته بودیم. من به عهد خودم وفا کردم.
سوال: نکته‌ای از آیت‌الله هاشمی رفسنجانی دارید؟
حدادعادل: خدا ایشان را رحمت کند.
سوال: این آخرهای صحبت شخصی با هم نداشتید؟
حدادعادل: چرا، گاهی. فاصله من با ایشان در مجمع حدود یک متر و نیم بود. گاهی در آخر جلسه از کنار ایشان رد می‌شدم یک دقیقه می‌نشستم و صحبتی می‌کردم. اینکه چه گفته می‌شد بماند.
سوال: هیچ چیزی را نمی‌توان گفت؟
حدادعادل: من دوست داشتم ایشان جور دیگری واکنش‌ها کنند. شاید ایشان هم نسبت به من همین نظر را داشت.
سوال: نبود زمانی که به نقطه یکسان برسید؟
حدادعادل: بله، بود. به عنوان نمونه ایشان چیزی می گفت و من می‌گفتم حرفی که به من می‌گویید را رسانه‌ای نمی‌کنید؟ آیا خطاب به دیگران نمی‌گویید. می‌گفتند یک زمانی گفتم. من می‌گفتم باز هم به صراحت بیان کنید. من نخستین کسی بودم که در صدا و سیما بعد از فوت ایشان اعلام تسلیت و تاسف کردم و جهت ایشان طلب رحمت و مغفرت می‌کنم. هیچگاه هم با این که اختلاف‌نظر جدی با ایشان داشتم –در یک سال‌هایی و این اواخر– بی‌احترامی به ایشان نکردم، با اینکه روش من با روش ایشان تفاوت داشت.
سوال: سر قضیه فتنه 88 کسانی که طرفدار آن دو فرد بودند، اتهامی را متوجه شما و جریان شما می‌کنند که الا تازه اینها فهمیدند ما آن موقع چه می‌گفتیم. آیا به عنوان کسی که در بطن ماجرا بودید و از نخستین کسانی بودید که در صدا و سیما صحبت کردید و از پشت پرده‌ها حتما خبر دارید، معتقدید واقعا سهم دو طرف یکی بود؟
حدادعادل: خیر. نوع انتقاد به این دو نفر تفاوت می‌کرد. یکی رفتارش واکنش‌ها خوبی از نظر شخصی نبود و دیگری، مبنای دیگری داشت و اینها بعدا معلوم شد. اینها بعدا معلوم شد. اتفاقاتی که بعد از انتخابات افتاد ثابت کرد، مسئله چه بود.
سوال: دوره مجمع تشخیص مصلحت شروع شد؟ هنوز تشکیل جلسه داده نشد؟
حدادعادل: خیر. نوع انتقاد به این دو نفر تفاوت می‌کرد. یکی رفتارش واکنش‌ها خوبی از نظر شخصی نبود و دیگری، مبنای دیگری داشت و اینها بعدا معلوم شد. اینها بعدا معلوم شد. اتفاقاتی که بعد از انتخابات افتاد ثابت کرد، مسئله چه بود.
سوال: دوره مجمع تشخیص مصلحت شروع شد؟ هنوز تشکیل جلسه داده نشد؟
حدادعادل: خیر. هنوز جلسه‌ای با اعضای تازه و مدیر تازه تشکیل نشده است.
سوال: ترکیب تازه را چطور می بینید؟
حدادعادل: خیلی فرقی نکرده هست. البته تلاش بر این است که مجمع تشخیص آن حالت جناحی و طیفی مجلس و جاهای دیگر را پیدا نکند. یعنی ارزش مجمع تشخیص مصلحت نظام هم این است که مصلحت نظام را اولویت بدهد، به نفع این جناح و آن جناح.
سوال: برنامه ما با دستخط شما به آخر می‌رسد.
حدادعادل:«بسم‌الله الرحمن الرحیم. جهت ملت عزیز و سرافراز کشور عزیزمان ایران در نگاهبانی از استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی آرزوی موفقیت می‌کنم.»
انتهای پیام/
واژه های کلیدی: انتخابات ریاست جمهوری | نامزد ریاست جمهوری | انتخابات مجلس دهم | شورای شهر تهران | انتخابات آمریکا | نتیجه انتخابات | ریاست جمهوری | شورای شهر | انتخابات | ایرانی | انقلاب