وقتی قیمت نفت پایین می آید،در اقتصاد کشور عزیزمان ایران باید دنبال جه اتفاقاتی باشیم؟
نفت، قیمت آن و عرضه و تقاضایش در یک شرایط خاص تاریخى قرار گرفته هست. ویژگى شرایط فعلى وابسته به تغییرات تکنولوژى و شرایط خاصى است که بر اقتصاد جهانى حاکم است.
وقتی قیمت نفت پایین می آید،در اقتصاد کشور عزیزمان ایران باید دنبال جه اتفاقاتی باشیم؟
عبارات مهم : اقتصاد – سياست
روزنامه اعتماد نوشت: در شرايط فعلى انقباض تقاضا در بازارهاى جهانى به يك پديده غالب تبديل شده است است و همين پديده موجب شده است است كه قیمت رشد اقتصادى براى مدتى طولانى در سطحى غيرقابل قبول قرار گيرد. گذشته از قیمت پايين رشد اقتصادى، قیمت تورم هم به پايين ترين سطح خود در سال هاى اخير و در بعضى كشورها به دهه هاى اخير رسيده است و اين پديده آنچنان مساله ساز شده است است كه دغدغه اصلى سياست گذاران اقتصادى در كشورهاى صنعتى شده است دنیا اتخاذ سياست هاى پولى براى اوج بردن قیمت تورم است و بسيارى از اين كشورها در اين زمينه به شدت ناموفق بوده اند كه نمونه بارز آن كشور ژاپن است كه چندين سال است از اين بيمارى زحمت مي برد.
وقتی قیمت نفت پایین می آید،در اقتصاد کشور عزیزمان ایران باید دنبال جه اتفاقاتی باشیم؟
طبيعى است كه همراه قیمت تورم پايين، قیمت بهره نيز به عنوان يك متغير سياستگذارى كاهش يافته هست، به طورى كه در بعضى از كشورها، كه تعدادشان كم هم نيست، قیمت بهره زير صفر هست. پرسش مهم اين است كه آیا چنين فضايى در اقتصاد جهانى به وجود آمده؟ علت اساسى اين شرايط همان طور كه گفته شده است هم تغييرات تكنولوژى بنيادى در دنیا است و هم انقباض تقاضا. چون اين دو علت ساختارى و بلندمدت هستند، بنابراين عوارض آن نيز بلندمدت باقى خواهد ماند. بنابراين نبايد انتظار داشته باشيم كه اقتصاد دنیا وارد يك دوران رونق شود. نبايد انتظار دوران تورمى را در اقتصاد دنیا داشته باشيم. در اين شرايط طبيعى است كه تقاضا براى مواد اوليه نيز كاهش مي يابد. اين مساله براى نفت هم اتفاق مي افتد.
در كنار اين پرسشها يك اتفاق ديگر هم افتاده هست. در مسابقه نفسگير كشورهاى دنیا براى قیمت رشد اقتصادى بالاتر در سال هاى بعد از بحران اقتصاد دنیا در سال ٢٠٠٨ كشور امريكا، به دلايل متعددى داراى قیمت رشد اقتصادى بهتر و شرايط اقتصادى مطلوب تري نسبت به بقيه مناطق دنیا شد و همين مساله موجب شد كه دلار امريكا به قوي تري پول دنیا در سه سال گذشته تبديل شود. از آنجا كه نفت و بسيارى از كالاها عمدتا با دلار امريكا در بازارهاى جهانى مبادله مي شوند، طبيعى بود كه با اوج رفتن قيمت دلار قیمت كالاها از جمله نفت، در بازارهاى جهانى كاهش يابد. اين داستان سه سال است ادامه دارد و تازه سياست هاى فدرال رزرو امريكا معطوف به افزايش قیمت بهره شده است است كه همين مساله قيمت دلار را در سطحى اوج قرار مي دهد و فشار ديگرى بر قيمت نفت براى بالاتر رفتن ايجاد مي كند.
نفت، قیمت آن و عرضه و تقاضایش در یک شرایط خاص تاریخى قرار گرفته هست. ویژگى شرایط فعلى وابسته به تغییرات تکنولوژى و شرایط خاصى است که بر اقتصاد جهانى حاکم است.
معنى گفته هاى اوج اين است كه انتظار نفت با قيمت هاي اوج را نبايد داشته باشيم. بايد انتظار داشته باشيم كه هم به خاطر محدوديت تقاضا در بازارهاى جهانى و هم به دليل تغييرات سريع و شديد تكنولوژى در اين صنعت و صنايع جايگزين قيمت نفت ممكن است نتواند قيمت هاي صد دلار و نزديك به صد دلار را تجربه كند. همان طور كه در چند سال گذشته ايستايى قيمت نفت را شاهد بوده ايم، دور از انتظار نيست كه در سال هاى آتى هم وضعيت به همين گونه خواهد بود. همان طور كه گفته شد اين عوارض ساختارى اند و نبايد انتظار تغييرات سريع را داشت.
اين شرايط براى اقتصاد ايران با معنى هست. يعنى وقتى قيمت نفت نمي تواند به اندازه رضايتبخشى افزايش يابد اتفاقات ساختارى خاصى در اقتصاد ايران قابل پيش بيني هست. به عنوان نمونه دولت قدرتش كم مى شود و مجبور مي شود به ماليات ها تكيه كند. فشارهاى مالياتى زياد خواهد شد، مثل هميشه دولت به دنبال فعال كردن بخش خصوصى خواهد افتاد، ممكن است اين شرايط دولت و حكومت را در فشار بيشتر و واقعي تري براى ايجاد دموكراسى اقتصادى و سياسى قرار دهد.
در اين شرايط ديگر نبايد منتظر افزايش يكباره قيمت مسكن بود، قيمت ارز فشار بالايى در سال هاى آينده بر اقتصاد ايران وارد خواهد كرد و صادرات را به كليد طلايى اقتصاد ايران تبديل خواهد كرد. فشار بدهى ها همچنان در اقتصاد ايران استمرار خواهد داشت و كسر بودجه هاي دولتى و انقباض هاي هزينه اي گريبان دولت را خواهد گرفت. در مجموع مي توان به اين نتيجه رسيد كه اقتصاد ايران، بنا بر همين دلايل، وارد يك فاز متفاوتى خواهد شد.
وقتی قیمت نفت پایین می آید،در اقتصاد کشور عزیزمان ایران باید دنبال جه اتفاقاتی باشیم؟
ديگر سيكل هاي تجارى همانند سابق اتفاق نخواهد افتاد. اقتصاد با قیمت هاي رشد پايين تر و با نوسان كمترى تغيير خواهد كرد. تقاضا در اقتصاد ايران هم منقبض خواهد شد و ركود اقتصادى را مزمن خواهد كرد. در اين شرايط توسعه صادرات هم به دليل كاهش قیمت رشد اقتصادى در دنیا محدودتر خواهد شد. در مجموع مي توان به راحتى به نتيجه رسيد كه براى چندين سال آينده بازار ايران قدرت بسط بالايى نخواهد داشت. طبيعى است كه كار كردن در اقتصاد ايران نه تنها به سياست هاى متفاوتى نياز دارد، بلكه مورد نیاز است تغيير پارادايم تجربه شود. اين پديده اي است كه به نظر مي رسد مديران اقتصادى بايد به آن توجه كنند.
واژه های کلیدی: اقتصاد | سياست | ايران | اقتصاد | اخبار اقتصادی و بازرگانی