تصویر ، دستفروشی همسر جواهرساز معروف+ چاقو کشی در خیابان جهت فروش یک لیوان آبمیوه

به گزارش خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی گروه تحریریه سایت جوان؛ دستفروشی پدیده ای است که اغلب جوامع شهری در دنیای امروز به نوعی با آن روبرو هستند و در بعضی موارد از این پدیده با نام یک معضل اجتماعی یاد می شود.

معضلی که به عقیده بعضی جامعه شناسان و مدیران مدیریت شهری، جهت برطرف آن باید راهکارهایی مناسب و کارآمد از سوی سیاستگذاران اقتصادی و اجتماعی در نظر گرفته شود. فقر، بیکاری، گره های کور کارگاه‌های کارآفرینی که در نتیجه عدم حمایت از تولیدات داخلی به وجود آمده هست، نبود نظارت مستمر بر اجرای برنامه های تدوین شده است در حوزه اشتغال، فشارهای اقتصادی که بر قشر ضعیف و میانگین جامعه در تامین معاش وارد می شود، همه و همه از جمله عواملی هستند که موجب گسترش و توسعه معضل دستفروشی می شود.

سال ها پیش دستفروشان جزء افراد تهیدست بودند و از نظر مالی قشری بسیار ضعیف به حساب می آمدند. کسانی که به علت نداشتن سرمایه اولیه کافی نمی توانستند هیچ‌گاه پیشرفت کنند و اوضاع زندگی ارزش سال های سال ثابت و بدون ایجاد هیچ تغییری باقی می ماند. امروز ولی اوضاع تفاوت دارد و به گفته مسئولان در حوزه ساماندهی دستفروشان، بیش از 60 درصد بساط گستران پایتخت، دستفروش نیازمند به حساب نمی آیند و بزرگترین عاملی که آن ها را به ادامه این شغل تشویق می کند، درآمد بالایی است که در نتیجه دستفروشی به جیب می زنند.

تصویر ، دستفروشی همسر جواهرساز معروف+ چاقو کشی در خیابان جهت فروش یک لیوان آبمیوه

درآمد میلیونی که بیش از 90 درصد آن مربوط به فروش اجناس بی کیفیت چینی بوده و بساط گستران بعد از فروش آن هیچ گونه مسئولیتی را در قبال عیب و ایرادهای احتمالی ندارند. سهم قابل توجه کالای قاچاق را هم در میان اجناس بساط گستران نباید فراموش کرد، لیکن درصد بالایی از سود دستفروشان به فروش کالاهای قاچاق که جهت آن ها ارزان تمام می شود مربوط هست. تنها توصیه ای که همواره در پردازش به معضل دستفروشی پنهان می ماند و توجه چندانی به آن نمی شود مسئله نگاه احساساتی و دلسوزانه مردم به عنوان مشتریان ثابت دستفروشان است.

عبارات مهم : درآمد میلیونی – معابر عمومی

برخی از شهروندان طبق همان باور قبلی گمان می کنند که دستفروشان تنها از روی نیاز به این شغل روی آورده اند که بر اساس شواهد و آمارهایی که از سوی ستاد ساماندهی دستفروشان صادر می شود، مسئله نیازمندی دستفروشان در اولویت‌های این قشر مطرح نیست. البته تصمیم گیری ها در خصوص ساماندهی دستفروشان باید طوری باشد که نان 40 درصد بساط گستران که جزء نیازمندان محسوب می شوند، آجر نشود و به عبارتی برنامه ریزی های حل این معضل به ضرر آن ها تمام نشود.

درگیری دستفروش ها با یکدیگر بر سر جای بساط در بعضی موارد قربانی می گیرد و در این زمینه می توان به درگیری دستفروشان شهرستان ماهشهر اشاره کرد. در این اتفاق که به علت اختلاف در محل بساط گستری میان دستفروشان رخ داد، یکی از رهگذران و همچنین یکی از طرفین درگیری بر اثر اصابت گلوله جان خود را از دست دادند.

فوت بساط گستر میوه فروش قمی هم طی روزهای اخیر، بازتاب گسترده ای را در میان رسانه های داخلی و خارجی در برداشته هست. اخبار مشابه این اتفاق که در خصوص پدیده پر حاشیه دستفروشی منتشر می شوند کم نبوده و به طور کلی احساسات مردم را تحت تاثیر قرار می دهند. اگر نظارت مستمری بر ساماندهی و پیگیری به پدیده دستفروشی حاکم باشد، هیچ بحثی میان دستفروشان و عوامل انضباط شهری به وجود نمی آید که در نتیجه تصویر العمل دفاعی و احساساتی بعضی از شهروندان و مداخله عده ای از اراذل و اوباش منجر به ایجاد زد و خوردهای خیابانی شود. متاسفانه تنها پیگیری جدی به معضل دستفروشی مربوط به زمانی می شود که یا مردم در آستانه سال نو و یا شروع به کار مدارس زیاد اقدام به خرید می کنند و به عبارتی میزان خرید آن ها زیاد کردن پیدا می کند.

درآمد میلیونی بعضی از دستفروشان، همسر جواهرفروش معروف را هم وسوسه کرده است تا همچون همسرش از کسب درآمد میلیونی عقب نماند.

بساط گستری دستفروشان صدای کسبه و تولیدکنندگان داخلی را هم درآورده است

گاهی اوقات هم بحث و درگیری میان کسبه مغازه دار و دستفروش هایی که جلوی درب مغازه آن ها اقدام به بساط گستری می کنند، ایجاد می شود. درآمد نسبتا اوج و قابل توجه دستفروشی و در بر نداشتن مواردی چون مالیات، اجاره بها و مواردی از این دست، روز به روز بر تعداد افرادی که به گروه دستفروشان می پیوندند اضافه می شود.

این امر نارضایتی و اعتراض کسبه و کارکنان مشاغل متفاوت که جهت فروش اجناس خود مغازه ای اجاره کرده اند را در پی دارد و در بعضی موارد حتی شهروندان مشاجره بعضی از کسبه ها با دستفروشان را مشاهده می کنند. ولی به علت مظلوم نمایی این قشر معمولا دستفروش ها هستند که مورد حمایت مردم قرار می گیرند.همچنین بعضی از تولیدکنندگان داخلی به علت اینکه دستفروشان اقدام به فروش اجناس وارداتی می کنند، از گسترش معضل دستفروشی ابراز نارضایتی کرده و عامل آن را بیکاری به خاص در میان جوانان بر می شمرند.

به طور کلی دستفروش در چشم عابران و شهروندان جوامع شهری امروز همان فرد مظلوم و ناتوانی است که از روی نیاز و نیاز مالی در تامین معاش، به بساط گستری و دستفروشی در جلوی درب مغازه ها، گوشه پیاده راه‌ها، مترو و دیگر معابر و مراکز پر تردد شهری اقدام می کند و کسی به میزان درآمد آن ها در شرایط فعلی توجهی ندارد.

در مرتفع کردن معضل دستفروشی، کمبود قانون نداریم

بر اساس اصل 9 ماده 96 تبصره 6 کتاب مجموعه قوانین و مقررات شهرداری‌ها اراضی، کوچه ها، میادین، خیابان ها و معابر عمومی واقع در محدوده هر شهر، ملک عمومی محسوب شده است و تعرض در این معابر، تخلف تلقی می شود و شهرداری‌ها ملزم به برخورد با متخلفان هستند.همچنین بر اساس تبصره 1 ماده 55 قانون شهرداری ها، سد معابر عمومی و اشغال پیاده روها و استفاده غیرمجاز از آنها، میدان ها، پارک ها و باغ های عمومی جهت کسب و سکونت ممنوع هست. بند 20 همین ماده از قانون تاکید می کند که شهرداری ها موظفند با مشاغل مزاحم یا تاسیس اماکنی که به نحوی موجب مزاحمت شهروندان باشد، برخورد کنند.

ماده 690 قانون مجازات اسلامی هم مقرر کرده است که هر گونه تجاوز و تصرف عدوانی در معابر عمومی شهر و ایجاد مزاحمت جهت رفت و آمد شهروندان مجازاتی از یک ماه تا یکسال حبس و از 90 هزار تومان تا یک میلیون و 300هزار تومان مجازات نقدی در پی دارد.

تصویر ، دستفروشی همسر جواهرساز معروف+ چاقو کشی در خیابان جهت فروش یک لیوان آبمیوه

محمد کاظمی نایب مدیر کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی گروه تحریریه سایت جوان؛ در خصوص معضل دستفروشی اظهار داشت: دستفروشی به عنوان معضلی که مشکلاتی چون سد معبر ایجاد می کند، باید با ورود نهادهای ذی‌ربط همچون شهرداری مرتفع شود.

وی افزود: شهرداری باید جهت ساماندهی و برطرف مسئله سد معبر با استفاده از قوانین موجود، به این عنوان پیگیری کند و مراکز خاصی را به طور ثابت به این امر تخصیص داده شده است دهد.

نایب مدیر کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در حال حاضر قوانین به اندازه کافی جهت پیگیری به معضل دستفروشی وجود دارد و نیازی به تصویب قوانین تازه نیست.

کاظمی خاطر نشان کرد: بحث قانون در معضل دستفروشی یک سوی ماجرا است و عنوان اجرای آن، توصیه دیگری است که در بعضی موارد مورد بحث واقع می شود و قوانین به خوبی اجرا نمی شوند.

درآمد میلیونی بعضی از دستفروشان، همسر جواهرفروش معروف را هم وسوسه کرده است تا همچون همسرش از کسب درآمد میلیونی عقب نماند.

وی اظهار داشت: شایدقوانین مربوط به دستفروشی و برخورد با این معضل به خوبی اجرا نشود، ولی نه تنها هیچ گونه خلأ و کمبود قانونی در این حوزه مشاهده نمی شود، بلکه در این زمینه با تراکم قوانین هم روبرو هستیم.

دستفروشی همسر جواهرساز معروف

زن جوان همان طور که روسری های روی گونی را مرتب می کند، می گوید: اسم من مریم است و همسر من جواهرساز است و در صنف طلافروش های بازار پایتخت کشور عزیزمان ایران کارگاه دارد. وضع مالی ما خوب هست، ولی دلم می خواهد خودم هم درآمدی جهت خودم داشته باشم. چون شغل خوبی ندارم، به پیشنهاد یکی از دوستانم که در مترو با او آشنا شدم زیاد از 3 سال است که دستفروشی می کنم.

زن دستفروش این طور ادامه می دهد: من در شبانه روز حدود 5 ساعت کار می کنم و معمولا پاتوق بساطم را عوض نمی کنم تا مشتریان ثابتم را از دست ندهم و معمولا درآمدم به 2 میلیون تومان می رسد. دوستان بسیاری دارم و خیلی از آن‌ها دستفروش هستند و از کار و درآمدشان راضی هستند. کار خوبی هست، فقط باید مردم و علاقه آن ها را بشناسی و هماهنگ با مد روز جنس بیاوری.

تصویر ، دستفروشی همسر جواهرساز معروف+ چاقو کشی در خیابان جهت فروش یک لیوان آبمیوه

مریم دستفروشی در خیابان را راحت تر از مترو می داند و اعتقاد است: چون مجبور نیستی مثل فروشندگان مترو جهت پیدا کردن مشتری از این قطار به آن قطار بروی اینجا گوشه خیابان راحت تر می توانی جنست را بفروشی. فقط باید حواست باشد که اجناست نباید زیاد باشد که اگر ماموران برطرف سد معبر آمدند، بتوانی بارت را برداری و در بروی. چشمک زد و در میان خنده ای ریز گفت: البته به زن ها خیلی گیر نمی دهند.

در حین گفتگو با مریم ناگهان مرد دستفروش دیگری که بساط چند نوشیدنی متفاوت را روی چرخ کوچکی جا داده بود با یکی از مغازه داران که مالک سفره منزل ای در آن حوالی بود، درگیر شد. مدیر سفره منزل مدعی بود که هنگامی که مرد دستفروش جلوی مغازه او بساط می کند، مشتریان او کم می شود. درگیری اوج گرفت و کار به چاقو و چاقوکشی رسید. مردم که اغلب سرگرم خرید از دستفروش ها بودند در کمتر از چند ثانیه پراکنده شدند و با فاصله کوتاهی به تماشای درگیری ایستادند. بالاخره پلیس آمد و به این درگیری آخر داد.

همه جور آدمی در میان دستفروشان دیده می شود، ولی همانطور که گفته شد درصد بساط گستران نیازمند کمتر از دستفروشان حرفه ای و پردرآمد هست. حضور جوانان شیک پوش و تحصیلکرده پایتخت هم در میان دستفروشان به چشم می‌خورد و این عنوان اتفاق تازه ای نیست.

جوانانی که با صرف هزینه های بسیار اوج و پرداخت شهریه های نجومی دانشگاه ها مدرکی گرفته اند که هیچ شغل مرتبط و غیرمرتبطی با آن پیدا نمی کنند و به ناچار به شغل دستفروشی روی می آورند و با درآمد حاصل از آن گذران زندگی می‌کنند که البته اگر زرنگ باشند، می توانند تبدیل به فروشنده ای ماهر شوند و درآمد چند میلیونی داشته باشند. نبود شغل مناسب با درآمد کافی جهت زندگی در شهر پرهزینه ای چون پایتخت کشور عزیزمان ایران و وسوسه درآمد پر و پیمان دستفروشی گاهی جوانان تحصیلکرده و دانشگاه رفته را در زمره بساط گستران قدیمی ماندگار می کند.

شغلی که با وجود درآمدبالایی که دارد از وجه اجتماعی خوبی یرخوردار نبوده و به گفته بعضی جامعه شناسان شغلی کاذب هست، ولی هر روزه بر تعداد دستفروشان اضافه می شود. در چنین شرایطی سیاستگذازان رفاهی، اقتصادی و مدیران مدیریت شهری باید طی یک برنامه ریزی دقیق نسبت به شناسایی و ساماندهی به هنگام دستفروشان نیازمند اقدام کنند، لیکن دست به دست دادن دیگر آسیب ها و معضلات شهری با معضل دستفروشی هر روز بر وقوع اتفاقات تلخ و درگیری‌های مداوم میان دستفروشان و ماموران سدمعبر و کسبه مغازه دار دامن خواهد زد.

گزارش از: فرزانه فراهانی

انتهای پیام/