انواع گلودرد و دلایل آنها

به گزارشگروه وبگردی کلوب خبرنگاران جوان،حلق انسان شاهراهی است که هم در عبور غذا و هم در مسیر هوا نقش دارد و به همین علت در معرض بسیاری از عفونت های متفاوت باکتریایی و ویروسی است. در اینجا به بررسی گلو دردها می پردازیم.

عبارات مهم : همراه
عفونت های حلق به طور کلی فارنژیت نامیده می شوند و برحسب علت ایجاد کننده تقسیم بندی می شوند که در این بحث انواع متفاوت آن را توضیح می دهیم.

فارنژیت ویروسی

فارنژیت ویروسی اغلب هم باعث درگیری مخاطی حلق بینی و هم باعث درگیری حلق دهانی می شود.

بیماران معمولاً از گلودرد منتشر زحمت می برند. در كودكان كوچك تر ممكن است تب اوج هم دیده شود. اغلب ، سایرعلایم عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی هم وجوددارد.

معاینه گلو معمولاً قرمزی ملایم و تورم دیواره پشتی حلق را نشان می دهد. غدد لنفاوی گردن ممكن است كمی بزرگ شوند، ولی به ندرت در لمس حساس هستند.

درمان مشمول بر مرطوب كردن ، غرغره با محلول نمكی و استامینوفن جهت كاهش درداست . انتظار می رود كه در عرض 4 ـ 3 روز بهبودی حاصل آید.

فارنژیت باكتریایی

فارنژیت باكتریایی در اكثر مواقع به وسیله ارگانیسم های چرك زای استرپتوكوكی ایجاد می شود، ولی ممكن است به وسیله استافیلوكوك ، نایسریا و سایر گونه های باكتریایی هم ایجاد شود.

اغلب شروع بیماری ناگهانی است . فارنژیت باكتریایی اغلب همراه با تونسیلیت باكتریایی (فارنگوتونسیلیت ) است . دمای بدن ممكن است تا بیش از 39 درجه اوج رود.

اغلب ، مخاط حلق قرمزروشن و متورم است و تورم زبان كوچك و قرمزی كام نرم وجود دارد.

زمانی كه لوزه ها درگیر شوند، ملتهب می شوند ودر حفرات آن ها ترشحات چرکی (اگزودا) وجود دارد.

معمولاً، غدد لنفاوی فوقانی گردن در لمس دردناك هستند. درمان فارنژیت استرپتوكوكی پنی سیلین بنزاتین به صورت تك دوزعضلانی یا پنی سیلین خوراكی به مدت ده روز و در صورت حساسیت به آن ، اریترومایسین است .

آنژین لودویگ

آنژین لودویگ ، التهاب فضاهای تحت فكی ، زیرزبانی و تحت چانه ای منشتر شدن سریع است كه موجب تورم ، محدودیت شدید در بازکردن دهان ، و ریزش بزاق از دهان می شود.

زبان متورم و به طرف خلف جابه جا شده است است . در ناحیه تحت فكی سفت شدگی بافت ها وجود دارد. التهاب و تورم ممكن است به سرعت پیشرفت كرده ، آبسه تشكیل دهد و باعث انسداد راه هوایی شود.

معمولاً سابقه كشیدن دندان یا عفونت دندانی وجوددارد. ارگانیسم های عامل معمولاً استرپتوكوك ، استافیلوكوك و بی هوازی های دهان هستند.

درمان مشمول بر برش و درناژ آبسه به همراه استفاده داخل وریدی آنتی بیوتیك ها است . در موارد به خطر افتادن راه هوایی ، تراكئوتومی مهم است .

مونونوكلئوز عفونی

مونونوكلئوز عفونی بیماری ویروسی است كه به فارنژیت باكتریایی حاد شباهت دارد. فارنژیت دو طرفه چرکی به همراه احساس بی حالی ، تب خفیف و تورم غدد لنفاوی گردنی باید پزشك را به این بیماری مظنون سازد.

شمارش كامل سلول های خونی معمولاً نشانگر اوج رفتن لنفوسیت های غیرمعمول است و تشخیص بر اساس آزمون های سرولوژیك است .

التهاب حاد لوزه های زبانی

التهاب حاد لوزه های زبانی یا تونسیلیت زبانی حاد اغلب با صدای سیب زمینی داغ (صدایی شبیه به این كه یك سیب زمینی داغ درپشت زبان بیمار قرار دارد) و وجود گلودرد تظاهر می كند.

معاینه با آیینه ، لوزه های زبانی بزرگ شده است را نشان می دهد كه معمولاً با ترشحات چركی پوشیده شده است اند. درمان آنتی بیوتیك ، مشابه درمان فارنژیت باكتریایی حاد است .

آنژین ونسان

آنژین ونسان وضعیتی است كه در آن یك یا هر دو لوزه كامی ، زخمی پوشانده شده است به وسیله غشای چركی خاكستری كثیف را نشان می دهد.

بیمار گلودرد دارد و مکرراً دردی به سوی گوش را احساس می كند. بوی بد دهان نیز اغلب وجود دارد. عامل مرسوم آن ، باسیل فوزیفرم به همراه اسپیروكت است .

درمان مشمول بر تجویز خوراكی یا تزریق پنی سیلین و بهداشت مناسب دهان است .

برفك

برفك یا كاندیدیازیس عفونت قارچی است كه در بیماران دچار اوضاع های ناتوان كننده ، دیابت ، نقص ایمنی یا افرادی كه سابقه مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیك دارند، باعث گلو درد می شود.

در معاینه ، قرمزی گلو و تورم به همراه ترشحات سفید رنگی كه می تواند كنده شود، دیده می شود.

در بررسی میكروسكوپی ، اشكال مخمری در حال جوانه زدن دیده می شود.

درمان مشمول بر استفاده موضعی از دهان شویه های نیستاتین ، كلوتریمازول ، یا هر دو، تا برطرف شدن عفونت است .

دیفتری حلقی

گرچه امروزه دیفتری حلقی مرسوم نیست ، می تواندسبب فارنژیت حاد با سیر سریع شود كه مشخصه آن تشكیل غشای سفید ـ خاكستری است كه روی همه ساختمان های حلقی را می پوشاند.

غشای كاذب دیفتری كثیف است و در صورت كنده شدن ، خونریزی می كند. غشا از محدوده لوزه تجاوز می كند. بیماری با تب خفیف ، تورم غدد لنفاوی قدامی گردن ، نبض تند و بی حالی تظاهر می كند.

تشخیص قطعی با كشت میكروب است . محافظت از راه هوایی مهم است .

آبسه های پشت حلقی

آبسه های پشت حلقی یا رتروفارنژیال بیش تر در كودكان كوچك تررخ می دهد. آبسه پشت حلقی اغلب عارضه عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است كه در آن غدد لنفاوی پشت حلقی چركی باعث تشكیل آبسه می شوند.

ممکن است به علت ضربه نافذ ایجاد شود (به مانند مدادی كه دیواره خلفی حلق را سوراخ كرده و موجب رسوب مقداركمی از ماده مغز مداد شده است است ).

گاهی این آبسه در افرادبزرگسال ، به خاص در صورت وجود زمینه دیابت ، در اثر علل متفاوت مانند خراشیدگی ناشی از اجسام خارجی ـاستخوان ـ رخ می دهد.

علامت مهم آبسه پشت حلقی گلودرد حاد، اختلال در بلع و بلع دردناك ـ حین بلع بزاق ـ است كه با تب بالا، سفتی گردن و گاه اختلال تنفسی همراه است .

تورم اغلب در یك طرف بیش تر است و باعث ورم حساس به لمس در همان سوی گردن می شود كه با تورم غدد لنفاوی گردنی حساس به لمس همراه است .

در معاینه ، دیواره خلفی برآمده و قرمز است . رادیوگرافی نیم رخ بافت نرم گردن مؤید تشخیص است .

علایم رادیولوژیك مشمول بر زیاد کردن ضخامت نسج نرم قدام ستون فقرات و از بین رفتن انحنای طبیعی گردن در اثر اسپاسم عضلات گردنی است .

درمان ، تخلیه جراحی از طریق داخل یا خارج دهان ، همراه با حفظ راه هوایی ـ جهت جلوگیری از استنشاق مواد چركی ـ است . پس از تخلیه جراحی ، درمان آنتی بیوتیك داخل وریدی مهم است .

آبسه های دورلوزه ای

آبسه های دورلوزه ای، در یك طرف بروز می كند و باعث گلودرد شدید یك طرفه می شود كه به گوش همان طرف انتشار می یابد.

ممكن است به علت التهاب و تحریك عضله مجاور، موجب محدودیت شدید در بازکردن دهان شود. درمعاینه ، برآمدگی قطب فوقانی لوزه درگیر و انحراف زبان كوچك به سمت برابر دیده می شود.

وجود محدودیت شدید در بازکردن دهان ممكن است مانع از انجام معاینه شود. درمان مشمول بر آنتی بیوتیك ، برش و تخلیه آبسه است .

دست كم به مدت 10 روز تجویزآنتی بیوتیك (مانند پنی سیلین ) ادامه می یابد. درمان ناكافی آبسه های دور لوزه ای ممكن است منجر به عفونت های عمقی گردن شود كه جهت حیات مخاطره انگیز است .

واژه های کلیدی: همراه | عفونت | گلو درد | عفونت های | حلق | انسان شاهراهی | باکتریها |