حضور بعضی مهمانان در جشنواره جهانی فجر بدون هزینه بود ، فیلم‌های اجتماعی زیر سایه فیلم‌های کمدی
برنامه «سینما دو» میزبان هاتف علیمردانی؛ فیلمساز و امیر اسفندیاری؛ معاون بخش بین‌الملل سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر بود.
عبارات مهم : هاتف علیمردانی اسفندیاری در ابتدا به دلایل مهم تفکیک این جشنواره از جشنواره فجر پرداخت و گفت: مدت سه سال از مستقل شدن جشنواره جهانی فجر می گذرد. به نظر من یکی از دلایل مهم آن به شور و شوقی برمی گشت که جهت دیدن فیلم های ایرانی وجود داشت و باعث می شد بخش بین الملل در سایه سینمای ملی قرار گیرد و دیده نشود. تفکیک بخش بین الملل در دوره اول استقبال چندانی نیافت ولی امروز بسیار گسترده شده.
وی در ادامه اطراف این گستردگی توضیح داد: در جشنواره های خارجی افرادی به صورت داوطلب کمک می کنند و امسال در این جشنواره این افراد حدود 140 نفرند. همچنین کلوب هواداران بیش از 20 هزار عضو دارد. بنابراین با توجه به خاص بودن مخاطب بخش بین الملل این تعداد دنبال کننده عدد قابل توجهی است. ضمن اینکه بخش دارالفنون هم با توجه به تاثیرگذاری که سینمای کشور عزیزمان ایران در کشورهای هم جوار و منطقه دارد راه اندازی شده است و می تواند رشد یابد.
اسفندیاری در خصوص نحوه دریافت فیلم ها در این دوره از جشنواره توضیح داد: نحوه دریافت فیلم ها در این دوره نسبت به گذشته متحول شده. سال گذشته 1200 فیلم در مرحله اول به جشنواره رسید. امسال از طریق دو سایت اینترنتی حدود 6100 فیلم ثبت شد.
او ادامه داد: هنوز سینمای کشور عزیزمان ایران پس از سه دهه در صدر واقع شده است است و خارجی ها می خواهند فیلم های ایرانی را ببینند و این جشنواره وقت خوبی جهت دیده شدن فیلم های بخش بین الملل است.
اسفندیاری در خصوص سیاست های جشنواره در گزینش فیلم ها بیان داشت: در سینمای بخش بین الملل هم یک جریان مسلط و یک سینمای هنری داریم که فیلم های ما جزو همان بخش هنری است و به همین خاطر طرفداران بسیاری دارد. در حقیقت فیلم هایی که دارای چارچوب های اخلاقی است و همانطور که قبلا هم به وسیله دبیر جشنواره اعلام شده است جشنواره جهانی فجر فرش قرمز ندارد و قرار نیست ستاره ها را بیاورد.
وی ادامه داد: اتفاقا امسال یک بخش جنبی به نام «زیتون های زخمی» داریم که فیلم های مربوط به پرسشها منطقه در آن نمایش داده می شود. مثل بسیاری از جشنواره های مطرح دنیا که به مباحث روز از نگاه خودشان توجه می کنند. این نگاه خاص در کنار راه اندازی «دارالفنون» به سینمای منطقه توجه دارد. مضاف بر اینکه امسال بیش از 20 کارگاه آموزشی متفاوت داریم که راجع به مباحث متفاوت سینما مخاطبان حرفه ای و دانشجویان سینما را نشانه قرار داده است.
این دست اندرکار پیشکسوت جشنواره جهانی فجر بیان داشت: برداشت ما این است که این جشنواره جای رشد زیادی دارد و فارغ از جایگاه خود در ایران، باید در دنیا آشنا شود. همانطور که به سالن های نمایش فیلم های جشنواره در این دوره افزوده شده است و سالن های خاص هم برنامه های مختلفی جهت علاقمندان سینما تدارک دیده اند.
بازار فیلم باید پاسخگوی هزینه کرد مهمانان بین المللی جشنواره باشد
اسفندیاری در خصوص هزینه دعوت مهمانان خارجی به این جشنواره توضیح داد: به مهمانان این جشنواره حدود 100 مهمان اضافه شده؛ ضمن اینکه قرار نیست جهت جلب این مهمانان هزینه گزافی پرداخت شود، بسیاری از مهمانان ما همه هزینه ها را خودشان پرداخت می کنند و ما فقط به آنها کارت جشنواره را می دهیم. اگر بازار فیلم ما نیاز شرکت کنندگان در بازار جشنواره را پاسخگو باشد نیازی به هزینه کرد اوج نیست.
وی ادامه داد: هنگامی که که بیست دوره این بازار ادامه پیدا کرده و در کشورهای اطراف ما با هزینه های بسیاری همراه بوده، باید حضور در این جشنواره جهت شرکت کنندگان آورده مالی داشته باشد. چون پخش کنندگان فیلم که تغییر نمی کنند و هزینه ای که جهت حضور در بازار فیلم می پردازند، باید به صرفه باشد. در هیچ بازار فیلمی آماری در خصوص نقل و انتقالات به صورت دقیق داده نمی شود. فکر می کنم در جشنواره ما حدود 2، 3 میلیون دلاری فیلم خرید و فروش شده است است.
اسفندیاری در خصوص این پرسش محمد خزاعی؛ مجری- کارشناس برنامه که چرا وقت مناسبی جهت این جشنواره هنوز طراحی نشده؟ اظهار داشت: گزینش وقت بسیار کار مشکل است. همزمانی با جشنواره های معتبر، ترافیک اسفندماه پایتخت ایران و توجه به اتمام ساخت بعضی فیلم ها و … دست ما را در گزینش وقت مناسب می بندد.
اسفندیاری همچنین به بخش خاص بزرگداشت عباس کیارستمی در این جشنواره اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه 200 و اندی بزرگداشت جهت این فیلمساز فقید در نقاط متفاوت دنیا برگزار شده است در این جشنواره بخش خاص بزرگداشت عباس کیارستمی به همراه نمایش تصویر و سمینار، برگزاری کارگاه های متفاوت را جهت مخاطبان پیگیر سینما در نظر گرفته ایم.
وی ادامه داد: از 6100 فیلمی که باید بررسی می شد، با توجه به اینکه هیات گزینش در این جشنواره وجود ندارد و دبیر جشنواره به همراه مشاوران وظیفه گزینش فیلم ها را بر عهده دارند، حدود 86 فیلم سینمایی بلند خارجی، 24 فیلم کوتاه خارجی و 44 فیلم ایرانی گزینش شد که در بخش های سینمای سعادت یا مسابقه بین الملل، جلوه گاه شرق یا پانارومای آسیا، نمایش های خاص مختص اساتید سینما، جشنواره جشنواره ها، مستند زیر ذره بین، مروری بر سینمای بالتیک، مروری بر سینمای کره، فیلم های کلاسیک مرمت شده است و … به نمایش در می آیند.
فروش فیلم های اجتماعی مهجور مانده است
در بخش بعدی برنامه که به نقد و بررسی فیلم «آباجان» ساخته هاتف علیمردانی تخصیص داده شده است داشت؛ اودر پاسخ به این پرسش که چرا به سراغ سینمای اجتماعی رفتید و از سینمای کودک فاصله گرفتید؟ پاسخ داد: هزینه بالایی جهت تولید فیلم های سینمای کودک مورد نیاز است و نمی توان بدون بودجه مورد نیاز سراغ این کار رفت.
وی اطراف فروش فیلم «آباجان» توضیح داد: در کل تاریخ سینمای کشور عزیزمان ایران 3، 4 فیلم اجتماعی بالای سه میلیارد فروخته است و بقیه فیلم ها با احتساب عالی ترین فروش ها زیر 3 میلیارد بوده. ضمن اینکه فیلم های حاتمی کیا را هم جزو فیلم های اجتماعی تعریف نمی کنم.
او ادامه داد: خدا را شاکرم که هر لحظه فیلم هایم فروش خوبی داشته و همین امر باعث شده است بتوانم فیلم بعدی را بسازم. ولی اکنون با وجود اینکه «آباجان» فیلم برگزیده مردمی جشنواره بوده که به همین علت توانست اکران نوروزی را بگیرد و در اینترنت هم فعالیت خوبی داشته، ولی تا کنون که نصف مدت اکران آن گذشته حدود یک و نیم میلیارد فروش داشته و تا آخر وقت اکران هم به همان دو، سه میلیارد می رسد. ولی با این وضعیت؛ فروش فیلم های اجتماعی به مسئله برمی خورد. نباید نمایش فیلم دست سینمادار باشد که عدالت در خصوص نمایش و فروش ژانرهای متفاوت را با گزینش بعضی فیلم های خاص و بفروش به خطر بیندازد.
«آباجان» در ژانر دفاع مقدس تعریف نمی شود
جواد طوسی؛ منتقد سینمایی در ادامه برنامه بیان داشت: در ارزیابی کلی فیلم های علیمردانی از «به خاطر پونه» به بعد نشان می دهد کانون خانواده جهت علیمردانی بسیار اهمیت دارد و بحران هایی که از شرایط اجتماعی متاثر می شود، در فیلم های او نقش پررنگی دارد.
علیمردانی پاسخ داد: من در حال تجربه هستم؛ ضمن اینکه به نظرم پراکندگی قومی و فرهنگی در کشور ما یک وقت بسیار خوب جهت فیلمساز است. حتی در پایتخت ایران هم مناطق متفاوت فضاهای مختلفی ایجاد می کند که جنس تفکر شخصیت ها را متفاوت می کند و بار دراماتیک کاراکترها را قوام می بخشد. من «آباجان» را در ژانر دفاع مقدس تعریف نمی کنم، «آباجان» یک فیلم اجتماعی در دهه 60 است که واقعه دفاع مقدس را به عنوان حقیقتی تاثیرگذار در زندگی افراد آن دهه نمایش می دهد.
طوسی ادامه داد: شخصیت هایی مثل آباجان از گذشته در فیلم هایی مثل «باشو غریبه ای کوچک» تا «گیلانه» و «شیار 143» وجود داشته، چرا شخصیت های دیگر مثل محسن در این فیلم قوام پیدا نمی کنند؟
علیمردانی پاسخ داد: من به عنوان یک فیلمساز اجتماعی خط و خطوط مشخصی دارم. یک فیلمساز مستقل هستم که باید بدون وحشت فیلم بسازم. هنگامی که در پروانه ساخت بخش هایی از شخصیت «محسن» در فیلمنامه حذف می شود، این قهرمان مقوایی می شود. امروز که سال ها از آن تاریخ جنگ گذشته، باید دقیق تر و درست تر حرف بزنیم و صراحت زیادی داشته باشیم تا قهرمان های ما بهتر آشنا شوند.
او راجع به مساله این فیلم توضیح داد: بحران این فیلم گم شدن فرزند است. ببینید در زندگی واقعی شاید هیچگاه وقایع به هم مربوط نیست و من هم در فیلم هایم که فضای ناتورالیستی دارند به این مساله توجه می کنم. در مورد کلیت داستان تلاش می کنم داستانک ها در دل بحران بیایند. ضمن اینکه حجم این داستانک ها نباید خط مهم را تحت تاثیر قرار دهند. با بی طرفی کامل این فیلمنامه را نوشتم؛ چون نظر منِ کودک در دهه 60 همه واقعیت را نمی توانست نشان دهد.
طوسی در ادامه به نگاه علیمردانی به روزمرگی اشاره کرد و گفت: در مقاطع زمانی فیلمسازان متفاوت روزمرگی به صور گوناگونی دیده شده است است. علیمردانی پاسخ داد: یکی از تجربه های من این است که علاوه بر بفروش بودن، فیلمم مقبول و دوست داشتنی باشد. تاکنون شاید به 50 درصد از این مساله رسیده باشم. هر لحظه هنگامی که فیلمی را می سازم عالی ترین اثرم به نظرم می آید. بعد از دو سه ماه احساس می کنم ایده راحت لوحانه ای داشته و بعد دیگر نمی توانم آن را ببینم و آن موقع است که به سراغ ساختن فیلم بعدی می روم.
طوسی به بازی گرفتن حرفه ای علیمردانی اشاره کرد و او در آخر توضیح داد: در فیلم هایی که فضای ناتورالیستی دارند؛ تعمدا به نفع بازیگر، میزانسن، طراحی صحنه و … گم می شوند. طراحی صحنه آباجان به نظرم یک اتفاق عجیبی است که حتی یک مورد نامتناسب با دهه 60 ندارد یا طراحی جلوه های خاص که 70 درصد آن در فیلم گم است و مخاطب متوجه آن نمی شود و اینها مواردی است که می تواند مورد توجه قرار گیرد.
برنامه «سینما دو» به تهیه کنندگی عباس یداللهی و کارگردانی حمیدرضا معدنچی کاری است از گروه نهادهای اجتماعی که پنجشنبه هر هفته ساعت ۲۳:۳۰ از شبکه دو سیما پخش می شود.
واژه های کلیدی: هاتف علیمردانی | سینمایی | جشنواره | جشنواره | سینمای | برنامه | برنامه | سینما