گذر ۱۰۰۰ تریلیونی از پنج مدیر کل و سه دولت

گذر ۱۰۰۰ تریلیونی از پنج مدیر کل و سه دولت

عبارات مهم : خارجی

به گزارش ایسنا، نقدینگی از متغیرهای کلانی است که تغییر در حجم و نحوه کاربرد آن می تواند عاملی جهت تورم، رکود و یا رشد و رونق اقتصادی باشد. پایه پولی و ضریب فزاینده دو جزء مهم و تشکیل دهنده نقدینگی به عنوان مجموع حجم پول در گردش اقتصاد بوده و نوسان هر یک تاثیر متفاوتی می تواند بر شاخص های اقتصادی داشته باشد. پایه پولی از همان پول پرقدرتی که از سوی بانک مرکزی تزریق می شود و ضریب فزاینده پولی نیز عمدتا از فعالیت بانک ها و تعاملات اقتصادی مردم نشات می گیرند. بر این اساس می تواند تفاوت قابل توجهی بین ایجاد نقدینگی ناشی از زیاد کردن پایه پولی (منابع بانک مرکزی) و ضریب فزاینده (نظام بانکی) وجود داشته باشد.

گذر ۱۰۰۰ تریلیونی از پنج مدیر کل و سه دولت

این در حالی است که طی سال های گذشته حجم نقدینگی در اقتصاد کشور عزیزمان ایران به طور محسوسی زیاد کردن یافته و البته در دوران متفاوت به ابزاری جهت به چالش کشیدن دولت ها و عملکرد بانک های مرکزی بوده است. گذری بر عملکرد بانکی در حدود ۱۵ سال پیش گواه آن است که در در این مدت حدود ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان بر میزان نقدینگی افزوده شده است و در بعضی سال ها روند رشد به حدی زیاد کردن یافته که تا مرز ۴۰ درصد نیز رسیده است.

طبق آمارهای بانک مرکزی حجم نقدینگی از حدود ۳۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۸۰ به بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان تا آخر سال ۱۳۹۵ رشد داشته است. این جهش البته در وقت هایی رخ داده که اغلب بر اساس قانون های برنامه پنج ساله توسعه، تاکید بر کنترل حجم نقدینگی و ممانعت از تورم بوده است.

کمی برگشت به گذشته بازار پول از این حکایت دارد که از اویل دهه ۱۳۸۰ تاکنون و دوران حضور پنج مدیر کل در برج لاجوردی میرداماد، بیش از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان بر حج

از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲ یعنی وقت ریاست مرحوم نوربخش در بانک مرکزی که از سال ۱۳۷۲ شروع شده است بود، نقدینگی از ۳۲ هزار میلیارد به بیش از ۵۲ هزار میلیارد تومان زیاد کردن می یابد. در این سال با تغییرات مدیریتی (به علت فوت نوربخش) ابراهیم شیبانی در سمت ریاست بانک مرکزی قرار می گیرد و در طول چهار سال حضور وی که بخشی از آن در دولت هشتم و بخشی دیگر در دولت نهم بوده، حجم نقدینگی با رشد حدود ۱۱۲ هزار میلیاردی طی چهار سال تا ۱۶۴ هزار میلیارد تومان پیش رفت.

اما بعد از اینکه سیاست های شیبانی چندان با خواسته های محمود احمدی نژاد سازگار نبود، وی از ریاست بانک مرکزی استعفا داده و در آخرهای تابستان ۱۳۸۶ بود که طهماسب مظاهری به بانک مرکزی رفت. در طول دوره حدود یک ساله حضور وی، حجم نقدینگی از ۱۶۴ هزار میلیارد با رشد بیش از ۲۵ هزار میلیاردی به ۱۹۰ هزار میلیارد تومان رسید.

دوره مظاهری، نیز دوام نیاورد و احمدی نژاد حکم آمدن محمود بهمنی را به بانک مرکزی صادر کرده و وی از سال ۱۳۸۸ به میرداماد رفت. در حدود چهار سالی که بهمنی ریاست بانک مرکزی را در دولت دهم بر عهده داشت، رقم نقدینگی از ۲۳۵ هزار میلیارد به حدود ۶۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده و تا سه برابر در این مدت افزوده شد.

گذر ۱۰۰۰ تریلیونی از پنج مدیر کل و سه دولت

ورود دولت یازدهم، آخر روزهای بهمنی در بانک مرکزی بود و از نیمه سال ۱۳۹۲ بود که ولی الله سیف به این سمت منصوب شد. آمارهای رسمی بانک مرکزی نشان از آن دارد که رقم نقدینگی از آخر سال ۱۳۹۲ تا آخر سال ۱۳۹۵ از حدود ۶۴۰ هزار میلیارد تومان به بالغ بر ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رشد بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان و تا دو برابر بوده است. در مجموع بالاترین رصد رشد نقدینگی طی ۱۵ سال گذشته در سال ۱۳۸۵ با حدود ۴۰ درصد و در ۱۳۹۲ با ۳۸.۸ درصد ثبت شده است است.

اما در سوی دیگر زیاد کردن حجم نقدینگی، اثر آن بر شاخص رشد اقتصادی که باید با رونق تولید و تامین نقدینگی زیاد کردن یابد و همچنین کنترل تورم قرار دارد. این در حالی است که در آخر سال ۱۳۹۲ با وجود چند برابر شدن نقدینگی اثری در رشد اقتصادی ایجاد نشده و حتی تا منفی ۶.۸ درصد پیش رفت. در عین حال که تورم بیش از ۴۰ درصدی را هم به همراه داشت.

کمی برگشت به گذشته بازار پول از این حکایت دارد که از اویل دهه ۱۳۸۰ تاکنون و دوران حضور پنج مدیر کل در برج لاجوردی میرداماد، بیش از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان بر حج

در سه سال اخیر نیز با وجود روند رو به رشدی که نقدینگی طی و حتی از مرز ۱۰۰۰ تریلیون عبور کرد، آمارهای تورمی معکوس بوده است. این در شرایطی است که بعضی کارشناسان بر این باورند که عمده کم کردن تورم در مدت گذشته تحت تاثیر عواملی همچون کم کردن انتظارات تورمی، برگشت ثبات نسبی به بازار ارز و البته سیاستهای انقباضی بوده است. بنابراین زیاد کردن قابل توجه نقدینگی فشار درونی به اقتصاد تحمیل می کند که در این حالت خطر رشد تورم نیز کم کردن یافته است.

با این حال مدیر کل بانک مرکزی در آخرین بیانات خود در رابطه با انتقاداتی که نسبت به زیاد کردن حجم نقدینگی مطرح می شود، این عکس العمل ها را چندان نپذیرفته و با اشاره به کند شدن روند رشد تاکید داشته که کنترل رشد نقدینگی و تامین مالی تولید از موفقیت های نظام بانکی است. سیف، عنوان کرده که با وجود کم کردن سرعت زیاد کردن نقدینگی و کنترلی که در این رابطه انجام شده است بازهم نظام بانکی توانسته با حفظ دستاوردهای تورمی و با وجود تنگنای اعتباری موجود، تا بیش از ۵۴۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات به اقتصاد پرداخت کرده و البته بنگاه های کوچک و میانگین را مورد حمایت قرار دهد.

گذر ۱۰۰۰ تریلیونی از پنج مدیر کل و سه دولت

بررسی تغییرات نقدینگی طی ۱۵ سال گذشته

واژه های کلیدی: خارجی | مرکزی | افزایش | اقتصادی | بانک مرکزی | حجم نقدینگی | رونق اقتصادی | اخبار اقتصادی و بازرگانی