درباره شغل و حرفه پیامبر اسلام در زندگی
کسب درآمد | کشاورزی | پیامبران | مسلمانان | پیامبر | درباره | کشاورزی | مدینه | زندگی | بیروت | اسلام
درباره شغل و حرفه پیامبر اسلام در زندگی
درمورد شغل و حرفه پیامبر که در زندگی به آن مشغولیت داشته است کمتر کسی بحث کرده است و در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. پیامبر خدا همواره همگان را به داشتن شغل و کسب حلال تشویق مى نمود و این مسئله را با عبارات متفاوت این گونه مورد تاکید قرار می داد: «کُلُوا مِن کَدِّ اَیدیکُم: از دست زحمت خود بخورید»
شغل پیامبراکرم «ص» چه بود؟
بر زمینه مستندات تاریخی، روش ها و منابع کسب درآمد پیامبر در مدینه عبارت بودند از:
1. کشاورزی
2. غنایم جنگی
3. هدایای مردمی
درباره شغل و حرفه پیامبر اسلام در زندگی
در اینکه حضرت محمد«ص» شغلى داشته اند و با آن زندگى خود را تأمین مى کردند، تردید نیست. پیامبر خدا همواره همگان را به داشتن شغل و کسب حلال تشویق مى نمود و این مسئله را با عبارات متفاوت این گونه مورد تاکید قرار می داد: «کُلُوا مِن کَدِّ اَیدیکُم: از دست زحمت خود بخورید»[1]
یا در روایتی دیگر: «اَزْکَى الأعمالِ کَسبُ الْمَرءِ بِيَدِهِ: پاکیزه ترین کارها، کاری است که شخص با دستِ خود انجام میدهد.[2]
کسب درآمد | کشاورزی | پیامبران | مسلمانان | پیامبر | درباره | کشاورزی | مدینه | زندگی | بیروت | اسلام
ایشان کار کردن را سنت پیامبران[3] و اوصیاى می دانست.[4]
در روایت آمده است که پیامبر اسلام شخصاً کار مى کرد. ایشان بعد از هجرت به مدینه به کار کشاورزى و باغبانى مشغول شدند. در توضیح اکثر و بیان چگونگی آن باید گفت:
1- کشاورزی
پس از آن که حضرت از مکه به مدینه هجرت کردند، مردم مدینه زمین هایى را اختیار رسول خدا «ص» قرار دادند و حضرت در آن زمین ها کشاورزى و باغبانى مى کردند. در این باره روایاتى در دست است که کیفیت و چگونگی کار آن حضرت در مزارع و باغ ها را تشریح می نماید. بعنوان مثال حدیث دوم، چهارم و پنجم از باب 9 جلد 12 وسایل الشیعه،
درباره شغل و حرفه پیامبر اسلام در زندگی
صفحه 22 و کتاب التجارة، ابواب مقدمات و نیز حدیث 1 و 2، باب 10. در همین باب 10، در حدیث سوم آمده هست: «ما فى الاعمال شىءٌ اَحبُّ الى اللّه من الزراعة و ما بَعَثَ اللّهُ نبیّاً الاّ زرّاعاً الاّ ادریس فانّه کان خیّاطاً» چیزى براى خدا محبوبتر از کشاورزى نیست و خداوند جز ادریس که خیاط بود، همه ي پیامبران را کشاورز مبعوث ساخته هست.[5]
این حدیث تصریح به این توصیه دارد که همه ي پیامبران کشاورزى کرده و از حاصل دسترنج خویش امرار معاش میکردند. تذکر این توصیه مهم هست: پیامبر با اینکه کار مى کردند و درآمد به دست مى آوردند، خودشان از این درآمدها بسیار کم بهره گیری کرده و غالب آن را در راه خدا مصرف مى نمود.
کسب درآمد | کشاورزی | پیامبران | مسلمانان | پیامبر | درباره | کشاورزی | مدینه | زندگی | بیروت | اسلام
2. غنایم جنگی
پس از آن که مسلمانان در دفاع از اسلام، با دشمن های درگیر شدند، ثروتهاى زیادى به دست مسلمانان افتاد. این ثروتها دو قسم بودند
الف: برخى از آنها بدون اینکه جنگى صورت بگیرد، در اختیار مسلمانان قرار مىگرفت. اینگونه ثروتها «بدون درگیرى» حقّ خاصّ پیامبر بود و در اختیار آن حضرت قرار مىگرفت، مثل: فدک، سرزمینهاى بنى نضیر و دو قلعه از قلعه هاى خیبر به نام وطیح و سلالم. مورد نیاز به ذکر هست: پیامبر خدا و عاملان آن حضرت در این باغها و زمینها
درباره شغل و حرفه پیامبر اسلام در زندگی
به کشاورزى مى پرداختند و با درآمد آنها، زندگى خود و خاندانشان را اداره مى کردند و با بقیه درآمد، براى مسلمانان تدارکات جنگى تهیه مى کردند
ب: خمس غنایم جنگی. خُمس غنایم و همین طور سرزمینهایى که با لشکرکشى فتح مىشد، متعلق به شخص پیامبر بود.
3. هدایای مردمی
اضافه بر زمینها و قلعه هاي فوق، یکى از عالمان یهودى به نام مُخَیریق هفت باغ خود را به پیامبر بخشید.[6] این واقعه مربوط به همان سالهای ابتدایی ورود پیامبر به مدینه می شد. منابع تاریخ نگاری وقت این ماجرا را در آستانه «جنگ احد» دانسته و در ادامه نوشته اند: مخیریق یهودی به جنگ احد رفت
و در دفاع از اسلام و پیامبر به شهادت رسید. این هفت باغ که بعنوان «عوالى» مشهور بودند در اختیار پیامبر قرار داده شد و آن حضرت در این باغها هم کار مى کردند.[7]
پی نوشت:————————–
[1] . مجلسی، بحار الانوار، «بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق» ج 63، ص 314.
[2] . محمدی ری شهری، میزان الحکمة، «دار الحدیث، چ اول، 1416ق» ج 3، ص 2699.
[3] . حر عاملی، وسائل الشیعه، «تحقیق و تعلیق: محمد رازی و حسن شعرانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، » ج 12، ص 22، باب 9، ح 1.
[4] . حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 12، ص 22، باب 9، ح 6
[5] . حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 12، ص 25.
[6] . نام این باغها عبارت بود از: المیثب، الصائفة، الدّلال، حسنى، برقة، الأعواف و مشربة أم إبراهیم «ابن حجر عسقلانى، الإصابة فى تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و على محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1415ق» ج6، ص46.
[7] . ابن هشام، السیرة النبویة، «تحقیق مصطفى السقا و ابراهیم الأبیارى و عبد الحفیظ شلبى، بیروت، دار المعرفة، بى تا» ج1، ص518.
واژه های کلیدی: کسب درآمد | کشاورزی | پیامبران | مسلمانان | پیامبر | درباره | کشاورزی | مدینه | زندگی | بیروت | اسلام