مهم‌ترین اقدام مجلس اول چه بود؟ ، شکل‌گیری ائتلاف بزرگ با محوریت حزب جمهوری اسلامی
اولین دوره مجلس بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، روز 7 خرداد 1359 شروع به کار کرد و در تاریخ 6 خرداد 1363 آخر یافت.
به گزارش خبرنگار مجلس گروه سیاسی گروه تحریریه سایت جوان، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، اگرچه هنوز مجلس نام شورای ملی به خود داشت ولی شمارش دوره های مجالس از ابتدا شروع شد و نخستین دوره مجلس بعد از پيروزی شكوهمند انقلاب اسلامی، روز 7 خرداد 1359 شروع به کار کرد و در تاریخ 6 خرداد 1363 نیز آخر یافت.
تا به امروز 10 دوره مجلس با اقتدار و بدون وقفه برگزار شده است و هم اكنون مجلس دهم شوراي اسلامي در حال خدمت به ملت هست.
اولین دوره مجلس به علت پیروزی انقلاب اسلامی با حوادث و سختى ها و آسانى ها های بسیاری همراه بود به طوری که برگزاری سه دوره انتخابات ریاست جمهوری به علت برکناری بنی صدر، ترور شهيد محمدعلی رجایی و سومین انتخابات ریاست جمهوری در سال 1360، تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی ، تعطیلی دانشگاه ها، قطع کامل روابط کشور عزیزمان ایران با آمریکا، وقوع جنگ 8 ساله تحمیلی و…. از جمله پرسشها مطرح در دوره مجلس اول بود.
طی این گزارش مروری داریم بر چگونگی برگزاری انتخابات مجلس اول و حوادث مهم آن.
آماده شدن فعلان سیاسی جهت برگزاری انتخابات
در بهار 59 نیروهای فعال سیاسی با آگاهی کامل از نقش و جایگاه قوه مقننه، به تلاش و تلاش جهت موفقیت در انتخابات و راهیابی به مجلس پرداختند اکثر احزاب و گروه های مطرح، ضمن اعلام آمادگی جهت شرکت همه جانبه در انتخابات، مواضع خود را به صورت آشکار بیان کردند و هر کدام طرفداران خود را به شرکت گسترده در انتخابات فراخواندند که در روز جمعه ۲۴ اسفند ۵۸ جمعیتی بالغ بر ده میلیون و پانصد هزار نفر در فضایی توأم با آرامش و امنیت، آرای خود را به صندوق ها ریختند.
اولین گام در خصوص برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی، تدوین قانون انتخابات مجلس بود، لذا تیمی در وزارت کشور مشغول تهیه این قانون شد و بعد از تهیه آن، به تصویب شورای انقلاب رسید.
بر اساس اعلام وزارت کشور جهت انتخابات دوره اول مجلس شورای اسلامی، در حدود ۱۹۰۰ نفر عضویت کردند که از آن میان ۵۴۰ نفر نامزد نمایندگی از پایتخت کشور عزیزمان ایران و مابقی کاندیداهای سایر شهرهای کشور بودند.
حضور روحانیت در این انتخابات، خصوصا بعد از انتخابات ریاست جمهوری و مسایلی که در آن برهه پیش آمد خیلی جدی و مؤثر بود و به صورت گسترده هم مورد استقبال مردم و نیروهای مبارز و مذهبی قرار گرفت.
عبارات مهم : انتخابات مجلس شورای اسلامی – انتخابات ریاست جمهوری
شکل گیری ائتلاف بزرگ
بدین ترتیب یکی از نیروهای عمده فعال در انتخابات گروه ها و احزاب مذهبی بودند که در رأس آن حزب جمهوری اسلامی قرار داشت و گروه هایی مانند روحانیت مبارز پایتخت کشور عزیزمان ایران با حزب جمهوری اسلامی ائتلاف بزرگ را شکل داده بودند.
پیشنهاد ائتلاف از طرف جامعه روحانیت مبارز بود که اعلام کردند: جهت پیروزی کامل جمهوری اسلامی کلیه گروه ها و احزاب اسلامی و نهادهای انقلابی و نمایندگان قشرهای ملت ائتلاف نمایند که به ائتلاف بزرگ مشهور شد.
آیت الله خامنه ای از سوی حزب جمهوری اسلامی و حجت الاسلام مهدی شاه آبادی از سوی جامعه روحانیت مبارز برگه ائتلاف را امضا کرده بودند.
نهضت آزادی ها تحت عنوان گروه همنام که بعد از استعفای دولت موقت ناکارآمدی ارزش به اثبات رسیده بود، جهت شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران فهرستی به سرلیستی مهدی بازرگان ارائه دادند که سه نفر آن(حسن حبیبی، محمدعلی رجایی و علی اکبر معین فر) با ائتلاف بزرگ یکسان بودند.
ناکامی بنی صدر و شرکت مجاهدین خلق
ابوالحسن بنی صدر نخستین مدیر جمهور کشور عزیزمان ایران که در سال 60 به علت خیانت هایش پا به فرار گذاشت، از همان شروع گزینش شدنش بنای مخالفت را با نیروهای انقلابی از جمله حزب جمهوری اسلامی گذاشت و با تأسیس دفتر همکاری مردم و مدیر جمهور اقدام به ارائه لیست جدا جهت انتخابات مجلس کرد.
از این فهرست 9 نفر وارد مجلس شدند که تنها اعظم طالقانی نامزد اختصاصی بود و مابقی با فهرست های دیگر یکسان بودند.
ناکام ترین گروه در این انتخابات شرکت مجاهدین خلق همان گروهک منافقین بود. از لیست سی نفره منافقین جهت انتخابات مجلس اول تنها علی گلزاده غفوری (کاندیدای یکسان با دفتر همکاری و جنبش مسلمانان مبارز) موفق به ورود مجلس شد.
مسعود رجوی دبیرکل شرکت نیز به دور دوم رسید ولی پیروز نشد که این حاکی از عدم میل به مردم به این گروهک داشت.
در این دوره انتخابات فهرست ائتلاف بزرگ توانست قریب 85 نماینده را وارد مجلس کند و اکثریت را به دست آورد.
115 نماینده نیز جزو مستقلین بودند که اکثریت این طیف نیز به سمت نیروهای انقلابی میل به داشتند.
اولين دوره مجلس با 28 کمیسیون دائمی و 8 کمیسیون خاص و خاص به وظایف محوله پیگیری می کرد.
رییس سنی دوره اول مجلس در ابتدا با یدالله سحابی و نایب مدیر اول مهدی بازرگان بود بعد از تصویب اعتبارنامه ها و رد اعتبارنامه ۱۲ نفر گزینش هیئت رئیسه دایم صورت گرفت و اکبر هاشمی رفسنجانی عهده دار ریاست مجلس شد.
از جمله کارها مهم مجلس اول تصویب عدم کفایت سیاسی بنی صدر در 31 خرداد سال 60 بود.
این دوره ۶۲۵ جلسه علنی و ۱۶ جلسه غیرعلنی برگزار کرد که حدوداً ۲۴۰۰ ساعت وقت گرفت و ۸۰۴ لایحه و طرح مطرح شد.
این پرکاری به علت شرایط حساس انقلاب بود. در ضمن ۳۱ بار بحث کابینه در دستور قرار داده شد که طی آن ۱۰۲ نفر وزیر رای اعتماد گرفتند و ۱۲ نفر با رای عدم اعتماد مجلس به وزارت نرسیدند.
از جمله پرسشها مجلس اوّل ناامنی کشور به واسطه انقلاب و جنگ کشور عزیزمان ایران و عراق بود. طی چهار سال ۳۲ نفر به شهادت رسیدند.
مجلس شورای اسلامی بااهمیت ترین و مهم ترین رکن قانون گذاری و نظارت بر نظام جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران است که نمایندگان آن به صورت مستقیم و با رای مردم گزینش می شوند، دوره مجلس شورای اسلامی 4 سال و دوره نمایندگی نمایندگان نیز همزمان با دوره مجلس شورای اسلامی هست، بنابراین اگر نماینده ای از طریق انتخابات میان دوره ای به نمایندگی گزینش شود مدت نمایندگی وي محدود به آخر دوره مجلس خواهد بود.
مجلس شورای اسلامی تعطیل بردار نیست به همین جهت انتخابات هر دوره مجلس باید بیش از آخر دوره قبل برگزار شود تا کشور در هیچ دوره ای بدون مجلس نباشد.
بنابراین هیچ عاملی نمی تواند مانع انتخابات و تشکیل مجلس شود مگر جنگ و اشغال نظامی که در این صورت با پیشنهاد مدیر جمهور و تصویب دو سوم نمایندگان و تایید شورای نگهبان انتخابات مناطق اشغال شده است یا کل کشور جهت مدت معینی متوقف می شود در این صورت مجلس سابق به کار خود ادامه خواهد داد.
ساختار درونی مجلس شورای اسلامی
هیئت رئیسه
1-هیئت رئیسه سنی
2- هیئت رئیسه موقت
3- هیئت رئیسه دائم
کمیسیون ها
1-کمیسیون های تخصصی
2-کمیسیون های خاص
3-کمیسیون های خاص
*جلسات عمومی مجلس
قانونگذاری و نظارت از وظایف و اختیارات مجلس شورای اسلامی هست.
تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی
در حال حاضر تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی براساس اصل 64 قانون اساسی جمهوری اسلامی کشور عزیزمان ایران 290 نفر است و هر 10 سال با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آن حداکثر 20 نماینده می تواند به تعداد نمایندگان اضافه شود.
نهادهای وابسته مجلس شورای اسلامی
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، دیوان محاسبات کشور، کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد از نهادهای وابسته به مجلس شورای اسلامی است.
انتهای خبر/
واژه های کلیدی: انتخابات مجلس شورای اسلامی | انتخابات ریاست جمهوری | مجلس شورای اسلامی | انتخابات مجلس | قانون اساسی | هیئت رئیسه | انتخابات | انقلاب | کمیسیون | روحانیت | برگزاری
مهم‌ترین اقدام مجلس اول چه بود؟ ، شکل‌گیری ائتلاف بزرگ با محوریت حزب جمهوری اسلامی