عمق میدان سود بانکی

عمق میدان سود بانکی

عبارات مهم : 100 میلیون – سود سپرده

گزارش ها حاکی از آن است که سیاست گذار پولی به دنبال تثبیت قیمت سود بانکی، در شرایط کنونی بازار پول است.

بررسی های میدانی «دنیای اقتصاد» نشان می دهد که در 90 درصد بانک های کشور قیمت های دستوری رعایت نمی شود و فاصله قیمت های دستوری و قیمت های تعادلی بازار، در نیمه دوم سال گذشته نسبت به نیمه نخست زیاد کردن یافته هست. این عنوان نشان می دهد که بازار ظرفیت کم شدن قیمت سود بانکی را ندارد و با کم کردن دستوری، فاصله میان قیمت رسمی و غیررسمی سود بانکی زیاد می شود.

عمق میدان سود بانکی

با وجود اینکه بعضی رسانه ها مکررا از احتمال کم شدن قیمت سود بانکی خبر می دهند، ولی اطلاعات حکایت از آن دارد که نظر سیاست گذار بر تثبیت قیمت های کنونی و رعایت آن از سوی بانک ها در بازار پول هست. طبق خبرها امروز، 17 خرداد در جلسه یکسان بانک های دولتی و شخصی قرار است قیمت سود تسهیلات و سپرده های بانکی بررسی شود. تصمیمات فعالان بازار پول در شورای پول و اعتبار نیز در نظر گرفته می شود. ولی شواهد نشان می دهد که اگر خروجی جلسه امروز، کم شدن قیمت سود نیز باشد، تصمیم سیاستگذار و واقعیت بازار چیز دیگری است.

شوراي پول و اعتبار در تاریخ هشتم تیرماه 95 سقف قیمت سود علي الحساب سپرده هاي يكساله بانكي را 15 درصد تعيين کرد. همچنین قیمت سود جهت سپرده های کوتاه مدت نیز به عهده بانک ها گذاشته شد که قاعدتا باید نرخی کمتر از سپرده های یکساله تعیین می شد، ولی در عمل این اتفاق نیفتاد. مشاهدات میدانی «دنیای اقتصاد» از شعب بانک های متفاوت در شهر تهران، نشان می دهد سقف های تعیین شده است از سوی شورای پول و اعتبار نه تنها رعایت نمی شود، بلکه قیمت سود در شبکه بانکی نسبت به 6 ماه گذشته کمی زیاد کردن نیز داشته هست. در واقع قیمت سود به جای عقبگرد و حرکت به سمت نقطه 15 درصدی، در یک روند ملایم صعودی در حال حرکت هست. شکاف به وجود آمده بین قیمت رسمی و غیررسمی، در بین بانک های دولتی نزدیک به 4/ 3 درصد است و در موسسات اعتباری این شکاف به بیش از 5/ 5 درصد می رسد. به همین علت کارشناسان معتقدند اتخاذ راهکارهایی جهت تثبیت قیمت فعلی سود رسمی، نسبت به کم کردن دستوری قیمت سود، عملی تر و منطقی تر باشد.

100 میلیون | سود سپرده | سود بانکی | اقتصاد | بازار | میلیون | اقتصاد | اعتبار

مستندات موافقان تثبیت قیمت سود

برخی معتقدند فاصله بین قیمت سود و قیمت تورم در کشور زیاد است و به همین علت باید قیمت سود کم کردن یابد، ولی آخرین آینده نگری صندوق بین المللی پول نشان می دهد که تورم در آخر سال 2017 به 11 درصد می رسد. قیمت سود رسمی طبق آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار نیز 15 درصد هست. در نتیجه فاصله 4 درصدی در شرایط فعلی چندان زیاد به نظر نمی آید. این نقد از سوی مدیران شبکه بانکی کشور نیز بی پاسخ نبوده هست. محمدرضا جمشیدی، دبیرکل کانون بانک های شخصی و موسسات اعتباری اعتقاد است در بازار عرضه و تقاضا این قیمت ها تابع عرضه و تقاضا است و زمانی که تقاضا زیاد و عرضه پول کمتر باشد، طبیعتا قیمت سود از بازار تبعیت می کند تا اینکه بخواهد از قیمت تورم تبعیت کند.

برخی موافقان کم شدن قیمت سود رسمی، به بند قانونی موجود در برنامه ششم توسعه در این باره اشاره می کنند. در برنامه ششم توسعه، بانک مرکزی ملزم شده است است فاصله قیمت سود سپرده و قیمت سود تسهیلات را سالی 10 درصد کم کردن دهد. از طرفی بانک ها معتقدند زمینه کم شدن قیمت سود بانکی باید فراهم باشد تا این عمل اجرایی شود.

عمق میدان سود بانکی

جمشیدی پیش تر راجع به جلسه امروز از استقبال احتمالی بانک ها از کم شدن قیمت سود خبر داده بود. به نظر هم بانک های شخصی و هم بانک های دولتی موافق کم شدن قیمت سود هستند؛ ولی به نظر زیاد روی قیمت سود غیر رسمی این اجماع نظر وجود دارد؛ چراکه قیمت سود رسمی هم اکنون نیز در کمتر بانکی رعایت می شود.در این راستا سیاست گذار نیز اعتقاد است بدون تامین پیش نیازها، کم کردن دستوری قیمت سود موثر نخواهد بود. چه بسا با کم کردن دستوری قیمت سود، شکاف بین ارقام رسمی و غیر رسمی بیش از پیش شود. مدیر کل بانک مرکزی اعتقاد است تا زمانی که عدم تعادل ها در نظام بانکی کشور عزیزمان ایران برطرف نشود، سود تک رقمی عملی نخواهد بود. از نظر ولی الله سیف، تناسب قیمت سود با تورم نیز زمانی مورد انتظار است که تورم تک رقمی پایدار طی چند سال به وقوع بپیوندد و اصلاحات ساختاری نیز در شبکه بانکی کشور انجام شود.

نرخ سود فعلی بانک ها

مشاهدات میدانی «دنیای اقتصاد» در زمینه قیمت سود سپرده بانک ها در قالب 5 گروه ارائه شده است هست. بانک های دولتی، بانک های شخصی شده، بانک های وابسته به نهاد، بانک های شخصی و موسسات مالی اعتباری این 5 دسته را شکل می دهند. در دسته اول، در بین بانک های دولتی، قیمت سود مصوب شورای پول و اعتبار معمولا جهت سپرده گذاری خرد (سپرده های زیر 20 میلیون تومان) رعایت می شود. از بعد مدت سپرده گذاری، در بازه هر سال تنها در یک بانک این گروه، قیمت مصوب 15 درصدی رعایت می شود. قیمت سود در این بانک ها، جهت سپرده های بالای یک میلیارد به 22 درصد هم می رسد، ولی به طور میانگین جهت سپرده گذاری 100 میلیون تومانی، 18 درصد سود پرداخت می شود. با توجه به اطلاعات آذر سال گذشته «دنیای اقتصاد» به نظر می آید به طور میانگین، نزدیک به 5/ 0 درصد زیاد کردن در قیمت سود بانک های دولتی اتفاق افتاده باشد.

100 میلیون | سود سپرده | سود بانکی | اقتصاد | بازار | میلیون | اقتصاد | اعتبار

در بین بانک های شخصی شده است (شبه دولتی)، رفتاری نزدیک به بانک های دولتی در پرداخت سود سپرده گذاران مشاهده می شود. در این بانک ها نیز همچون دسته اول، در قالب طرح های متفاوت سپرده گذاری قیمت های سود گوناگونی ارائه می شود. در بین بانک های شخصی شده است نیز بیشترین قیمت سود 22 درصد هست؛ با این تفاوت که این قیمت به سپرده های زیاد از 100 میلیون تومان در دوره 6 ماهه، در یکی از بانک ها پرداخت می شود؛ در حالی که در بانک های دولتی این سود به سپرده های بالای یک میلیارد تخصیص داده شده است داده می شد. به طور میانگین می توان قیمت سود پرداختی به 100 میلیون تومان پول را در بانک های شخصی شده، 19 درصد دانست. واکنش‌ها بانک های شبه دولتی نیز نسبت به سال گذشته عوض کردن محسوسی را نشان نمی دهد.

در بانک های وابسته به نهادها و بعضی ارگان ها، معمولا جهت سپرده های بالای 100 میلیون تومان، سود 20 درصدی به شکل هر سال پرداخت می شود. میانگین سود را جهت این حجم پول می توان 20 درصد دانست که نسبت به دو دسته قبلی زیاد هست. واکنش‌ها سوددهی بانک های وابسته به نهاد در قبال پول های خرد تابع مصوبه شورای پول و اعتبار هست. در یکی از این بانک ها، جهت سپرده های زیر 50 میلیون تومان، قیمت مصوب رعایت شده است هست. میانگین سوددهی در این دست بانک ها، نسبت به آذر سال گذشته زیاد کردن قابل توجه داشته هست؛ به طوری که در اغلب این بانک ها در 6 ماه پیش، سود مصوب قانونی جهت هر میزان پولی رعایت می شد در صورتی که اکنون چنین نیست.

عمق میدان سود بانکی

در دسته چهارم بانک های شخصی بررسی شده است اند. در بین این بانک ها، عبور از خط قرمز سود مصوب مرسوم تر به نظر می آید. معمولا در این بانک ها جهت پول بالای 100 میلیون تومان، سود 22 درصد در نظر گرفته شده است هست. حتی در یکی از این بانک ها جهت پول بالای یک میلیون تومان، 22 درصد سود تعلق می گیرد. میانگین قیمت سود جهت پول بالای 100 میلیون تومان، 5/ 20 درصد است که حد بالاتری نسبت به دسته های پیشین هست. در مقایسه زمانی نیز میانگین قیمت سود در این بانک ها رشد داشته هست. میانگین قیمت سود در آذر سال گذشته، 3/ 19 بوده هست. بیش از یک درصد قیمت سود به طور میانگین در بانک های شخصی رشد داشته هست. البته این نتیجه را نمی توان گرفت که قیمت سود در تمامی این بانک ها زیاد کردن داشته هست. در بعضی از بانک های شخصی حتی جهت هر میزان پولی، قیمت سود مصوب شورای پول و اعتبار رعایت شده است و از 15 درصد فراتر نرفته هست. ولی با این حال زیاد کردن قیمت سود در اکثر این بانک ها موجب ارتقای عدد میانگین شده است است.

آخرین دسته مورد بررسی موسسات مالی اعتباری هست. قیمت سود میانگین در این موسسات در آذر سال گذشته 5/ 21 درصد بود. بیشترین سودی هم که در گذشته پرداخت می شد، 5/ 22 درصد بود. ولی در امسال در یکی از این موسسات جهت پول بالای 2 میلیارد تومان، سود 5/ 26 درصدی در نظر گرفته شده است هست. میانگین قیمت سود جهت سپرده بالای 100 میلیون تومان تفاوت چندانی با گذشته ندارد و واکنش‌ها جمعی این موسسات نسبت به 6 ماه پیش بی عوض کردن مانده است.

اطلاعات «دنیای اقتصاد» نشان می دهد که عدول از مرز 15 درصدی قیمت سود در 91 درصد بانک های بررسی شده است اتفاق افتاده هست. همچنین 82 درصد بانک ها نیز قیمت سود زیاد از 18 درصد را در شعب خود به مشتریان ارائه می دهند. حتی نزدیک به 40 درصد بانک ها قیمت های بالای 20 درصد را هم به مشتریان خود عرضه می کنند. واکنش‌ها کنونی بانک ها گویای این واقعیت است که قیمت دستوری نمی تواند بدون تامین پیش نیازها به مرحله اجرا برسد. با توجه به اطلاعات حاضر، به نظر می رسد تثبیت قیمت کنونی در محدوده 15 تا 18 درصد، گام موثرتری نسبت به کم کردن دستوری قیمت باشد.

رویکرد تعیین قیمت سود

تصویر ارائه شده است نشان می دهد که در حال حاضر قیمت های پرداختی از قیمت های رسمی فاصله معناداری دارند. در تعیین قیمت سود باید بعضی ملاحظات موجود را در اقتصاد کشور عزیزمان ایران در نظر گرفت. تعیین نرخی که در عمل رعایت آن جهت بانک ها ممکن نباشد، تکرار روندی است که در سال های گذشته تجربه شد. بانک های کشور در اقتصاد کشور عزیزمان ایران رقبای جدی در جذب سپرده مشتریان در کنار خود می بینند؛ به شکلی که اگر بانک ها قیمت سود سپرده را تعدیل دهند، فرار سپرده ها به سمت رقبا محتمل هست. کارشناسان بانکی معتقدند اوراق اسناد خزانه با قیمت های بالای 22 درصد و خودروسازانی که جهت پیش فروش محصولات خود با قیمت های 28 درصدی سپرده های مردم را جذب می کنند، از علل عدم تحقق قیمت 15 درصدی در سال گذشته بودند. بنابراین کم شدن قیمت رسمی عملا به شکاف زیاد بین قیمت های رسمی و غیررسمی در بازار پول دامن می زند. کم شدن قیمت اسمی در این حالت اقدام صوری و بی اثر به نظر می آید و حتی می تواند بازتاب منفی در انتظارات به علت شکاف ایجاد شده است داشته باشد. تاکید کارشناسان هم این است که هم بانک ها و هم سیاست گذار در جست وجوی علل این انحراف ها باشند و با برطرف آنها، قیمت ها را به قیمت رسمی نزدیک کنند. صاحب نظران انجام یکسری کارها آنی در حوزه سیاست گذاری و اصلاحات ساختاری در نظام بانکی را علاج این معضل می دانند.

واژه های کلیدی: 100 میلیون | سود سپرده | سود بانکی | اقتصاد | بازار | میلیون | اقتصاد | اعتبار