بزودی شاهد انفجار در مالکیت ماشین و مصرف بنزین خواهیم بود

بزودی شاهد انفجار در مالکیت ماشین و مصرف بنزین خواهیم بود

عبارات مهم : حمل و نقل عمومی – خودروهای داخلی

از ابتدای تیرماه امسال مصرف بنزین کشور با یک جهش چشمگیر نسبت به مدت مشابه سال قبل به 84 میلیون لیتر در روز رسید. موضوعی که کشور را با چالش جدیدی مواجه کرده هست. به طوری که بیژن زنگنه وزیر نفت می گوید اکنون حتی از نظر تأمین بنزین با مسئله رو به رو هستیم و امسال مجبوریم واردات بنزین را زیاد کردن دهیم.

بزودی شاهد انفجار در مالکیت ماشین و مصرف بنزین خواهیم بود

ایران آنلاین / به هر حال مصرف بنزین از ابتدای سال تاکنون 8.5 درصد رشد داشته است که به گفته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی کشور عزیزمان ایران این رقم بی نظیر بوده؛ چراکه میانگین رشد مصرف بنزین در هر سال به طور معمول حدود 6 درصد است.

منصور ریاحی در گفت و گو با «ایران» اذعان کرد: روان شدن چرخ اقتصاد و جهش در تولید ماشین و واردات آن طی سال گذشته عامل مهم این زیاد کردن مصرف هست. میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال تاکنون رقمی بالغ بر 79.2 میلیون لیتر در روز بوده و ما انتظار این رقم را نداشتیم.ریاحی می گوید: امسال دولت هیچ برنامه ای جهت سهمیه بندی یا عوض کردن قیمت بنزین ندارد. چراکه قانون بودجه به ما این اجازه را نخواهد داد. به گفته ریاحی سال گذشته راهنمایی و رانندگی نزدیک به 2 میلیون دستگاه ماشین و موتورسیکلت پلاک کرده است و الان در تابستان یعنی فصل تعطیلات و مسافرت هستیم. ولی در چنین شرایطی چه باید کرد؟ آیا واقعاً رشد اقتصادی 11.6 درصدی سال گذشته عامل زیاد کردن مصرف بنزین بوده یا آنکه این دو هیچ ارتباطی به یکدیگر ندارند؟ سؤال دیگری که جهت حل این مسئله باید پاسخ داده شود این است که سهمیه بندی بنزین تا چه اندازه روی مدیریت مصرف اثر دارد؟ آیا کارشناسان ادعای وزیر نفت مبنی بر بی اثر بودن سهمیه بندی بنزین بر مصرف و ایجاد رانت به وسیله آن را تأیید می کنند؟

حمل و نقل عمومی | خودروهای داخلی | استفاده | اقتصادی | ماشین | بنزین | ایران | اخبار اقتصادی و بازرگانی

رابطه رشد اقتصادی تعداد مالکان ماشین و مصرف بنزین

مهدی عسلی کارشناس ارشد انرژی اعتقاد است که میزان مصرف بنزین و گازوئیل ارتباط مستقیمی با مالکیت ماشین های شخصی دارد.او در گفت و گو با «ایران» تصریح کرد: مصرف بنزین را می توان از تعداد خودروهایی که جهت حمل و نقل استفاده می شود، برآورد کرد. به این ترتیب که مالکیت خودروهای شخصی در چند سال اخیر چقدر عوض کردن کرده هست. براساس برآوردها هر ماشین 3.5 لیتر به مصرف بنزین کشور می افزاید. با در نظر گرفتن این دو رقم می توان رشد مصرف بنزین را جهت سال های گذشته و همین طور آینده تخمین زد.

عسلی با بیان اینکه این عنوان در ادبیات اقتصاد انرژی ساختار معاملات روشنی دارد، ادامه داد: تعداد مالکیت خودروها در کشورهای در حال توسعه با شیب زیاد اوج می رود و به حالت اشباع می رسد. به طوری که الان در کشورهایی نظیر امریکا و ژاپن اکنون این حالت اشباع ایجاد شده است است.

بزودی شاهد انفجار در مالکیت ماشین و مصرف بنزین خواهیم بود

اما کشور عزیزمان ایران کشوری در حال توسعه است و هر سال که رشد اقتصادی اوج برود، اگر تمهیدات مورد نیاز اتخاذ نشده باشد، باید منتظر رشد مصرف سوخت نیز باشیم. وی با اشاره به رشد اقتصادی کشور عزیزمان ایران در سال گذشته گفت: حتی در سال های آینده ما با یک انفجار در مالکیت ماشین روبه رو خواهیم بود.

چراکه توسعه با درآمد گروه خانوار میانگین رو به اوج ارتباط دارد. در کشور عزیزمان ایران تعداد این خانواده ها در حال زیاد کردن هست. هنگامی که گروه های میانگین رو به اوج زیاد کردن می یابند؛ اگر بخش حمل و نقل عمومی تقویت نشود، این خانواده ها شروع به خرید ماشین می کنند. متأسفانه در کشور عزیزمان ایران هم این ناوگان بسیار ضعیف هست. از این رو زیاد کردن تعداد ماشین در سال گذشته از نظر علم اقتصاد قابل آینده نگری بود و الان هم می توان گفت که این رشد در سال های آتی ادامه دارد و بزودی شاهد انفجار در مالکیت خودروهای شخصی خواهیم بود.این کارشناس اقتصاد با بیان اینکه دولت باید خود را جهت این روز آماده کند، ادامه داد: به هر حال دولت از صنعت ماشین سازی حمایت می کند. چراکه اشتغال و توسعه جهت کشور به همراه خواهد داشت. این کار درستی است ولی در کنار آن باید تمهیدات مورد نیاز نیز فراهم شود.

حمل و نقل عمومی | خودروهای داخلی | استفاده | اقتصادی | ماشین | بنزین | ایران | اخبار اقتصادی و بازرگانی

اصلاح قیمت سوخت طی 5 سال

یکی از تمهیداتی که دولت باید جهت مدیریت مصرف سوخت در نظر بگیرد؛ اصلاح قیمت سوخت هست. عسلی می گوید: قیمت بنزین و گازوئیل در دو سال گذشته ثابت نگه داشته شد. در حالی که در این سال ها قیمت تورم میانگین بین 9 تا 12 درصد بود. در این شرایط قیمت اثرگذاری بازدارندگی ندارد.وی ادامه داد: به نظر می رسد که وقت آن فرا رسیده تا دولت طی برنامه ششم توسعه با یک شیبی ملایم قیمت ها را اصلاح کند و به قیمت منطقی که می تواند قیمت بنزین در مرز و بازار های بین المللی باشد، برساند.این کارشناس انرژی با بیان اینکه یارانه ها باید هدفمند شود؛ اذعان کرد: چراکه شرایط فعلی به ضرر کسانی است که از ماشین استفاده نمی کنند. آلودگی، ترافیک و تباه کردن منابع بودجه جهت تأمین سوخت ارزان جهت ماشین سواران هزینه ای است که تمام افراد جامعه بویژه کسانی که از ماشین شخصی استفاده نمی کنند، می پردازند.

وی ادامه داد: باید سیاستی اتخاذ شود که حمل و نقل عمومی توسعه یابد. بخشی از درآمد حاصل از فروش سوخت باید صرف کیفی سازی محصولات پالایشگاه و پیگیری به پرسشها زیست محیطی و توسعه حمل و نقل عمومی نظیر مترو و تراموا شود.به عقیده عسلی اگر حمل و نقل عمومی توسعه پیدا کند و بهسازی شود؛ قطعاً زیاد افراد جامعه ترجیح می دهند که به جای استفاده از خودروی شخصی با وسایل حمل و نقل عمومی تردد کنند. این کارشناس عقیده دارد که شرایط فعلی گویای پدیده معمولی در کشورهای در حال رشد هست. ولی دولت باید در این 4 سال سیاست های صحیحی را جهت مقابله با آن گزینش کند.

بزودی شاهد انفجار در مالکیت ماشین و مصرف بنزین خواهیم بود

وضع عوارض بنزین جهت توسعه حمل و نقل عمومی

عسلی عقیده دارد که در این مسیر می توان عوارض شهرداری هم تعریف کرد. او می گوید: تجربه کشورهای دیگر این است که جهت بهسازی محیط زیست و توسعه حمل و نقل عمومی شهرداری یا هر نهاد مرتبط دیگر به ازای هر لیتر مصرف بنزین و گازوئیل رقمی را به عنوان عوارض دریافت می کنند و آن را صرف بهسازی ناوگان حمل و نقل عمومی می کنند. به گفته عسلی قبل از انقلاب مشابه این عوارض از مصرف کنندگان سوخت اخذ می شد. ولی الان باید قانون را کامل کرد تا درآمدی جهت حفاظت از محیط زیست، حمایت از شهرهای بزرگ با کنترل مصرف سوخت و زیاد کردن ناوگان حمل و نقل عمومی ایجاد شود.

اصلاح قیمت سوخت تورم زا نیست

این کارشناس انرژی عقیده دارد که تورم به اصلاح قیمت سوخت چندان ارتباطی ندارد. او می گوید: تورم مستقیماً به کالاهای منفرد بستگی ندارد. تورم پدیده پولی است که اگر نسبت قیمت ها را اصلاح کنیم و در عرض 5 سال قیمت بنزین را به قیمت های بین المللی برسانیم مشکلی پیش نخواهد آمد. وی ادامه داد: فقط باید از الان به مردم بگوییم که می خواهیم این برنامه را اجرا کنیم و به آنها اطمینان بدهیم که بخشی از این هزینه صرف توسعه حمل و نقل عمومی می شود و بعد از آن مردم می توانند در تردد های شهری با سهولت آن را جایگزین استفاده از خودروهای شخصی کنند.

به هر حال بخشی از مصرف بنزین صرف تقاضای غیر متعارف می شود که اصلاح قیمت و منطقی شدن قیمت آن در سبد هزینه خانوار می تواند از این مصرف غیر متعارف جلوگیری کند.در بسیاری از کشورهای دنیا به ازای هر هزار نفر نزدیک به هزار و 200 دستگاه ماشین وجود دارد ولی جمعیت کشور عزیزمان ایران نزدیک به 80 میلیون نفر است و به ازای این تعداد حدود 20 میلیون دستگاه ماشین وجود دارد. لذا از این نظر کشور عزیزمان ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته هنوز به نقطه اشباع نرسیده و ما باید خود را جهت رشد تولید ماشین آماده کنیم. ولی نباید فراموش کنیم که خودروهای فرسوده همزمان با تولید خودروهای تازه باید از رده خارج شود.

سهمیه بندی راهکار مناسبی جهت کم کردن مصرف بنزین نیست

اغلب کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی عقیده دارند که سهمیه بندی راهکار مناسبی جهت کم کردن مصرف بنزین نیست.عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سهمیه بندی بنزین رانت هایی را در این بخش ایجاد کرد، با بازگشت مجدد این نظام مخالفت کرد و گفت: در وقت سهمیه بندی بنزین اخبار زیادی به دستمان می رسید که در نقاطی از کشور کارت های سوخت کشف شده است و افراد سهمیه های سوخت خود را به صورت غیر قانونی می فروشند، بنابراین اعتقاد دارم سهمیه بندی بنزین در ابتدا اثر روانی و مانند شوک کوتاه مدتی داشت که بتدریج آثار خود را از دست داد.

حسین امیری خامکانی با اشاره به اینکه سهمیه بندی فسادزا بوده و تخلفاتی را به همراه دارد، گفت: هم اکنون به دلایلی از جمله زیاد کردن تولید ماشین در کشور و همچنین رشد مسافرت های تابستانی و البته پرمصرف بودن تعداد زیادی از خودروهای داخلی نسبت به استاندارد جهانی، شاهد زیاد کردن مصرف بنزین هستیم. امیری خامکانی تصریح کرد: مردم را نمی توان از مسافرت منع کرد، اگر دلواپس زیاد کردن مصرف بنزین هستیم باید بیش از گذشته توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی را جدی بگیریم.

واژه های کلیدی: حمل و نقل عمومی | خودروهای داخلی | استفاده | اقتصادی | ماشین | بنزین | ایران | اخبار اقتصادی و بازرگانی