رمضان ماه خودسازی و دوری از گناه ، نقش روزه در کم کردن آسیب های اجتماعی جامعه

روزه عبادتی است که فرد را از انجام بعضی رفتارهای ناشایست دور می‌کند و در ماه رمضان گرایش به انجام گناه و رفتارهای بزهکارانه به حداقل می‌رسد.

به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاونگروه اجتماعی گروه تحریریه سایت جوان؛ روزه ماه مبارک رمضان تاثیر شگرفی در زندگی فردی و اجتماعی افراد دارد، به طوری که گرایش افراد به سمت گناه و بزه های اجتماعی را کم کردن داده هست، آیا که این ماه باعث بیداری وجدان آدمی می شود. روزه به عنوان عاملی بازدارنده ضمن دوری انسان از گناه، غفران الهی را به همراه دارد.

ماه رمضان یکی از ماه های پرفضلیت تقویم هجری قمری هست. در این ماه نه فقط کسانی که روزه می گیرند باید مقید به انجام بعضی اعمال و رفتارها باشند، گویا در همه مردم یک عوض کردن خاصی ایجاد می شود. مهربانی، خوش اخلاقی، کمک به هم نوع و رعایت اخلاق در نشست و برخاست ها همه خبر از یک امر مهم می دهند.

همه ساله در ماه رمضان از میزان جرایم و آسیب های اجتماعی در کشور کاسته می شود. بركت روزه داری، توسل و دعا و ذكر و تلاوت قرآن در این ماه، نور حقیقت را بر دل های مؤمنان می تاباند و تمام مسلمانان این دعای پر ارج را همه روزه ورد زبان خود می كنند، خدایا جهت تو روزه گذاردیم و با روزی تو روزه گشودیم، بعد اینک آن را از ما بپذیر كه تو خود، شنوا و دانایی.

ماه رمضان ارجمندترین و خجسته ترین هنگامه هستی است و خداوند آن را بر همه هنگامه های دیگر برتری بخشیده هست. پیامبر گرامی اسلام محمد(ص) در آستانه این ماه، خطبه ای می خواند و مردم را به شكوه آن آگاه می ساخت كه بر اساس آن، حتی نفس كشیدن در ماه رمضان عبادت شمرده شده است هست. زیباترین تعبیر از این ماه، همانی است كه پیامبر(ص) فرمود: این ماهی است كه در آن، خداوند شما را به مهمانی خویش فراخوانده هست. روزه داشتن، نگاهداری اندام های بدن و نیز اندیشه و گمان، از گناه، صدقه دادن به نیازمندان، فراوان خواندن قرآن، مهر ورزیدن به بی كسان و یتیمان و آمرزش خواهی از كارهای سفارش شده است این ماه به شما می روند.

در این ماه روزه به عنوان هشدار بزرگ الهی در شهری ماشینی همچون پایتخت کشور عزیزمان ایران بزرگ كه شهروندانش در روزمرگی زندگی گم شده است اند، وقت مغتنمی است تا به خود بیاندیشند. به خود اندیشه كردن و مرور واکنش‌ها و كردار گذشته هر بار در هر روز از ماه مبارک رمضان به آدمی نهیب می زند و هشدار می دهد كه لب از طعام فرو شوید، درازدستی نكرده و راه اشتباه نرود.

شاید به همین خاطر است كه بسیاری از مسئولان انتظامی، امنیتی و جامعه شناسان به اتفاق اذعان دارند كه در ماه مبارک رمضان آسیب های اجتماعی رو به افول می رود و درصد قابل توجهی از میزان جرایم كاسته می شود. البته عده ای پا را فراتر از این گذاشته و می گویند نه تنها بخش عمده ای از انحرافات اخلاقی و آسیب های اجتماعی در ماه مبارک رمضان منصه بروز و ظهور نمی یابد، بلكه بسیاری از آسیب های دیرپا و ریشه دار نیز در این ماه، التیام می یابد و شماری از كدورت ها و نامهربانی ها و ناسپاسی ها جای خود را به مهربانی و گذشت و بخشش می دهد.

عبارات مهم : آسیب های اجتماعی – روابط اجتماعی

جامعه شناسان بر این باورند كه با شروع ماه مبارک رمضان بخش عمده ای از جوانان باخود عهد می بندند گرد واکنش‌ها خلاف شرع و انسانیت نروند تا جایی كه همین شیوه جهت آن ها عادتی می شود كه در ادامه و بعد از ماه مبارک رمضان راه خیر و صلاح و انسان دوستی در پیش گیرند.

با شروع ماه مبارک رمضان ۲۵ درصد از آسیب های اجتماعی، تخلفات و جرایم در بین جوانان كاهش می یابد. باید گفت که گرایش نیافتن به گناه را در ایمان و اعتقادات مذهبی و ذاتی جوانان باید جست، آیا که ایمان در واقع تنها عامل درونی در بین افراد است كه میزان تخلفات را در میان آن ها به حداقل می رساند.

تقویت نهاد خانواده

یكی دیگر از مزایای ماه مبارک رمضان تقویت بنیان و نهاد خانواده از طریق همزیستی بر سر سفره های افطار و سحری است تا جایی كه اگر پیش از ماه مبارک رمضان خانواده های شاغل و درگیر كارهای روز مره وقت می یابند تنها یک وعده غذایی آن هم به صورت نامنظم كنار یكدیگر باشند ولی در ماه رمضان هر كس از اعضای خانواده در هر كجا كه شاغل است تلاش می كند خود را به هنگام افطار سر سفره حاضر كند و همین اوضاع در هنگام سحری نیز تكرار می شود.

ماه مبارک رمضان این امكان را جهت خانواده ها فراهم می آورد كه زیاد با هم باشند و از همین رهگذر است كه امكان حركت های تكروی _ كه اغلب از دل آن جرم می خیزد- به حداقل می رسد. روزه در تمام ادیان به معنای پرهیز و ترک آمده است و مردم تمامی ادیان با این عبادت به خداشناسی، تزكیه نفس، تعدیل اراده در امور دنیوی، رعایت اصول اخلاقی، بهداشتی و اجتماعی دعوت می شوند و این مهم تنها از طریق كانون خانواده محكم و محكم تر می شود.

باید بیان کرد انسان گرفتار در دنیای ماشینی امروز بیش از هر زمانی نیاز به آرامش و نقطه اتكا دارد و آداب رمضان اگر رعایت شود می تواند به او قدرت واقعی تسلط بر نفس، شهوت و غضب و گسستن زنجیرهای اسارت از بندگی تن را بدهد تا به آرامش برسد. یكی از جاهایی كه آدمی به آرامش می رسد كانون خانواده است و ماه مبارک رمضان این امكان را بیش از سایر ماه ها فراهم می آورد. واقعیت این است كه رمضان آدمی را در برابر مشکل ها پایدار می كند و بر صبر و شكیبایی انسان می افزاید و دل را آنچنان صفا می دهد كه در روزهای آخر ماه مبارک رمضان دلش نمی خواهد این آرامش را از دست بدهد.

حال و هوای ماه رمضان در کم کردن گرایش به گناه

حال و هوای معنوی ماه مبارک رمضان فراتر از هر ماه دیگر هست. هنگامی که فكر می كنی نیمه شب در دل تاریكی، تقریبا تمامی جوانان همه رو به سوی یک قبله نشسته و دعا می خوانند و شب زنده داری می كنند، درهای رحمت الهی از هر زمانی گشوده تر هست. هنگامی که می بینی حوالی غروب، هنگام اذان مغرب همه دست از كسب و كار می كشند و باز دوباره گردهم می آیند و رو به سوی یک معبود سر تعظیم فرود می آورند و به شكرانه انجام عبودیت خداوند در آن روز دعا می كنند از هر چه تعلق دنیاست خالی می شوی. به اعتقاد كمالی نسب رمضان و روزه داری آنچنان در سرزمین خاوران و به خصوص کشور عزیزمان ایران تأثیر گذاشته كه جزیی از ادبیات آن شده است است.

زبان روزه داران

ورود به ماه مبارک رمضان امساک و پرهیز آنها از درغلتیدن به سوی بعضی انحرافات، كژی ها و آسیب ها زیاد کردن می یابد و شاید در این ماه بیش از سایر ماه ها مراقب هستند كه دامن آنها به ناپاكی نیالاید و خاطره ای ناخوش در ذهن دیگری برجای نگذارند. در این ایام همچنین بعضی از مساجد به هزینه خیران در طول ماه مبارک رمضان سفره راحت و بی ریای افطاری را به روی همگان از فقیر تا غنی گشوده و هر رهگذر و مهمان روزه داری را اطعام می كنند.

حكمت این عبادت پرداختن به گرانبهاترین سرمایه الهی یعنی پارسایی و به فكر فقرا و مستمندان بودن هست. ماه رمضان با سه شاخصه بركت، رحمت و مغفرت فرا می رسد و شب و روز این ماه نیز از برترین ایام محسوب می شود. در این ماه مبارک همه انسان ها به مهمانی خدا می روند. بنابراین باید با دلی پاک و انگیزه ای الهی توفیق حضور در این مهمانی را پیدا كنند. تمامی اعمال و واکنش‌ها نیک انسان ها در این ماه عبادت محسوب می شود. مدینه میرزایی می گوید: ماه رمضان می تواند آینه ای از صحنه رستاخیز در گرسنگی و تشنگی باشد.

این ماه، وقت مغفرت و بازگشت از گناهان به سوی پاكی ها و زدودن قلب ها از سیاهی است لذا باید از این ایام جهت رسیدن به كمال، استفاده مورد نیاز را برد. با مسلمانان با استقبال از این ماه مبارک و با دادن طعام به مستمندان و فقرا می توانیم در این جهت به طریقی از این افراد دلجویی و كمک كنیم.

هدف و فلسفه روزه

هدف روزه زیاد به روح انسان تعلق داشته تا جسم آن، لیکن كه طعام سفره رمضان رحمت و مغفرت است و این ها نیز رابطه مستقیم با روح فرد دارند. انسان ها باید نهایت استفاده از این ماه مبارک را ببرند، چراكه در این ماه نفس انسان، تسبیح خداوند بوده و خواب هم عبادت خالق هست. روزه مره گرسنگی را به افراد غنی می چشاند و آنها را با فقرا و رنجی كه آنها می كشند آشنا می كند. همین خبر روزه كافی است تا در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها جانب فقرا و مستمندان را داشته باشند و این شیوه را عالی ترین واکنش‌ها خوب و حسن خلق با دیگران بدانند و آن را استمرار بخشند.

روزه عالی ترین درمان جهت کم کردن آسیب های اجتماعی است

نوشین خدایی آسیب شناس اجتماعی و جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی گروه تحریریه سایت جوان؛ در خصوص نقش روزه در کم کردن بزه های اجتماعی اظهار داشت: ماه رمضان که بر اساس آموزه های دینی و اخلاقی-ماهی است که در آن، درهای رحمت الهی به سمت بنده گشوده می شود- تاثیرات گسترده ای در واکنش‌ها آدم های جامعه دارد که می تواند تاثیر عمده و شگرفی در کم کردن اقشار متفاوت به سمت گناه و بزه های اجتماعی داشته باشد.

وی در ادامه افزود: آمارهای وقوع آسیب های اجتماعی نشان دهنده این است که وقوع جرم و بزه های اجتماعی در ماه مبارک رمضان کم کردن پیدا می کند. آمارها نکات بسیاری را به همراه دارد مانند اینکه حتی افرادی هم که درگیر آسیب های اجتماعی و بزه های رفتاری هستند در روزهای ماه مبارک رمضان به احترام این ماه و آموزه های دینی مربوط به آن که ریشه در فطرت همه آدم های کشور دارند، لااقل در طول این ماه از رفتارهای بزهکارانه خود دوری می کنند.

خدایی گفت: باید گفت که روزه عالی ترین درمان جهت کم کردن بزه های اجتماعی هست. از دیگر رخدادهای مربوط به ماه مبارک رمضان کم کردن نزاعات خیابانی هست، به این معنا که مردم در این ماه با صبر و حوصله بیشتری در روابط اجتماعی خود ایفای نقش می کنند و مانند ماه های دیگر به بهانه یک بوق یا جای پارک، دعوایی خطرناک را کلید نمی زنند، افرادی که شاید اگر در ماه های دیگری در موقعیت های مشابه قرار می گرفتند پتانسیل بروز دعوایی تراژیک و مرگبار را داشتند. کم کردن دروغ در میان روابط اجتماعی هم از دیگر ره آوردهای ماه رمضان است و انسان ها به علت روزه دار بودن حتی به قیمت زیان های مالی هم حاضر نمی شوند زبان به دروغ بگشایند و روزه ارزش را باطل کنند.

این آسیب شناس اجتماعی گفت: شب های قدر که فرهنگ عامیانه به شب های احیا معروف است یکی از بااهمیت ترین شب های ماه رمضان هست. شب هایی که در آن مردم شهر در آن شب ها راه مساجد و تکایا را در پیش می گیرند تا جهت شب زنده داری و دعا، از خدا بخواهند تقدیری همراه با خیر و نیکی جهت یک سال آینده ارزش رقم بزند. آمارهای وقوع آسیب های اجتماعی نشان دهنده این است که وقوع جرم و بزه های اجتماعی در ماه مبارک رمضان کم کردن پیدا می کند.

وی بیان کرد:شب هایی که باعث می شود انسان های بی توجه به مسابقه های پوچ و بی حاصل هر روزه دنیا مادی، به معنویات زندگی بیاندشند و به جای تلاش های بی نتیجه، سرانجام به خیری را از خدا بخواهند. هر چند در این وقت اندک نمی توان از همه تاثیرات اجتماعی ماه رمضان گفت ولی همین بس که ماهی که ریشه در باورهای دینی و آموزه های سنتی ما دارد می تواند آمارهای بزه ها و آسیب های اجتماعی را چنان با عوض کردن روبرو کند که بعضی جهت توجیه اش نتوانند از معیارهای مادی و دنیایی استفاده کنند. ماه رمضان امسال هم شروع شده است است تا انسان ها فارغ از مادیات هر روزه زندگی مدرن به فطرتی بازگردند که توانایی عوض کردن آینده و زندگی را دارد.

خدایی یاد آور شد: امیدوارم که با بهره گیری از ماه مهمانی خداوند ضمن یادگیری درس خودسازی زیاد از پیش به سوی خدا گرایش پیدا کرده و جهت دیگر ایام سال انسان سازی را سرلوحه واکنش‌ها خود در اجتماع قرار دهیم.

انتهای خبر /