لکه‌های نفتی به سواحل کشور عزیزمان ایران می‌رسد ، آلودگی نفتی بزرگترین دریاچه دنیا را ترساندن می‌کند
فعالیت‌های نفتی در اطراف دریای خزر، آلودگی‌های زیست محیطی را زیاد کردن می‌دهد و در پی آن حیات موجودات زنده با بحرانی جدی دست و پنجه نرم می‌کند.
به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی گروه تحریریه سایت جوان؛ امروزه انواع آلودگی محیط های آبی به علت اهمیت آنها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و دریای خزر نیز به عنوان بزرگترین دریاچه دنیا دچار آلودگی هایی شده است و در حال حاضر مقصد نهایی آلاینده های شیمیایی و نفتی است.
در دهه های اخیر زیاد دریاهای دنیا به عنوان مدفن آلاینده ها، به خاص آلاینده های نفتی از سوی انسان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مساله آلودگی محیط زیست دریاها از وقت تاسیس شرکت تخصصی شرکت ملل متحد، یعنی سازمان جهانی دریانوردی مورد توجه خاص قرار گرفت؛ ولی با رشد سریع آلودگی دریا به علت نشت نفت از کشتی‌ها و سراریز شدن ضایعات صنعتی و فاضلاب های شهری به دریا، متدها و رویکردهای جدیدی به وجود آمد.
لکه‌های نفتی به سواحل کشور عزیزمان ایران می‌رسد ، آلودگی نفتی بزرگترین دریاچه دنیا را ترساندن می‌کند
مهمترین منابع ترساندن کننده دریای خزر فعالیت های نفتی است
عبارات مهم : انرژی هسته – دریای خزر دریای خزر بزرگ ترین دریاچه دنیا است ولی از لحاظ مساحت و نیز جریان ها و دگرگونی های درون آن زیاد به دریا شباهت دارد. پهنه‌ی آبی که از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوری‌های ترکمنستان و قزاقستان محدود می‌شود. از منابع مهم این دریا ذخایر نفت و گاز موجود در زیر بستر دریا و همچنین انواع ماهیان خاویاری را می‌توان نام برد.
در سال های گذشته عوض کردن و تحولاتی را در دریای خزر شاهد بودیم که نتیجه ای جز آلودگی های فزاینده جهت این دریاچه در بر نداشته هست. نوسانات سطح آب دریای خزر، مسایل زیست شناختی، پرسشها بوم شناختی، فعالیت های نفتی و صنعتی از بااهمیت ترین منابع ترساندن کننده این دریاچه هستند. نیترات و فسفات نیز از رایج‌ترین آلاینده های منابع آب هستند که اغلب از پساب های کشاورزی و فاضلاب های شهری نشأت می‌گیرند.
فعالیت های اقتصادی متهم مهم آلودگی دریای خزر
از سال 83 آخرین مصوبه شورای عالی محیط زیست بیان کرد که هر صنعت، مرکز خدماتی و هر نوع فعالیتی که در کنار سواحل دریا مستقر می شود مورد مطالعات ارزیابی قرار می گیرد و از آن وقت به بعد تمام صنایع حتی دهکده های ساحلی، مجتمع های توریستی،کارگاه های خدماتی و انبارها مشمول بر این مطالعات می‌شوند و در هر مرحله اجرا تا مجوز نگیرند، به بهره برداری نخواهند رسید.
فعالیت های اقتصادی در اطراف دریاچه متهم مهم آلودگی دریای خزر به حساب می آید. با زیاد کردن روند فعالیت های اقتصادی در اطراف دریای خزر، آلودگی ها نیز زیاد کردن پیدا می کند و در پی آن حیات موجودات زنده با بحرانی جدی دست و پنجه نرم می کند.
سکوهای نفتی باعث عوض کردن بافت زیستی منطقه می شود
نفت و مشتقات آن آلودگی های فراوانی به دنبال دارد و به علت مایع بودن به آسانی در آب و در خشکی منتشر می شود. آلودگی های نفتی تنها به کشتی ها مربوط نمی شود، هرچند این آلودگی به نوبه خود از عمده ترین دلایل آلودگی آب ها به شمار می رود.
بهره برداری از منابع زیر زمینی نظیر معادن و میدان های نفتی دقت و مهارت فوق العاده ای می خواهد. چنانچه این بهره برداری ها بدون برنامه و نظارت و حضور کارشناسان باشد، صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می کند. قرار دادن سکوهای نفتی و وسایل حفاری در مناطق دور افتاده نیز باعث تخریب محیط زیست و همچنین عوض کردن بافت زیستی منطقه می شود.
طبق تحقیقاتی که از سوی آکادمی علوم آمریکا انجام شده است هست، مشخص شد که هر سال به طور میانگین 3 میلیون و 100 هزار تن نفت وارد آب های دنیا می شود؛ که نیمی از آن از لوله های انتقال نفت نشت می شود.
در بسیاری از مناطق، سکوهای حفاری در دریاها مستقر هستند. این سکوها بعد از کشف نفت با دریل های مخصوص اقدام به حفاری، استخراج و در نهایت انتقال نفت می کنند. در حفاری ها این توصیه باید مد نظر قرار گیرد که حین انجام عمل حفاری، کمترین آسیب بر موجودات دریایی نظیر ماهی ها وارد شود. توصیه ای که راجع به این سکوها باید مد نظر داشت استحکام آنها هست، لیکن ممکن است در اثر طوفان های دریایی این سکوها واژگون شوند و میلیون ها لیتر نفت وارد آب شود.
نشت نفت از عمدترین آلودگی های دریایی است
عمده ترین آلودگی نشت نفت ، از لوله های انتقالی بستر دریا هست. کوچکترین برخورد با این لوله ها باعث انتشار آلودگی می شود، آلودگی که شاید جبران آن چندین و چند سال طول بکشد. در کنار این آلودگی که مستقیماً وارد آب ها می شود، نشت لوله های انتقال نفت نیز باعث آلودگی می شود. اکثر این نشت ها عمدتاً به علت فرسوده بودن لوله های انتقال هست. ایجاد پست های نظارت و بازرسی نیز به علت طولانی بودن و سخت بودن راه های انتقال بسیار پر هزینه است.
آلودگی های نفتی تناوب طبیعی جانوران دریایی را نابود می کند
آلودگی ها زیاد بر زندگی انسان ها تاثیر می گذارند. علاوه بر آن بسیاری از موجودات نظیر مرغ ماهی خوار از حیوانات دریایی تغذیه می کنند و مقدار کمی از این ترکیبات به وسیله باکتری ها و سایر موجودات شکسته می شود. قسمت هایی از نفت جذب پوست آبزیان دریا می شود و تعدادی نیز رسوب کرده و باعث آلودگی موجودات کفزی می شود.قسمتی نیز به شکل لایه نازکی در سطح دریا قرار گرفته و از نفوذ نور خورشید می‌کاهند. بالاخره بخشی نیز به توده هایی تبدیل می‌شوند که در اثر جریان آب و باد به طرف ساحل رفته و باعث آلودگی آن می شوند. مواد نفتی از منابع مختلفی وارد آب می شود و آلودگی های نفتی موجب خواهد شد که تناوب طبیعی زندگی جانوران دریایی به مخاطره بیافتد. این عوض کردن در تناوب زیستی باعث عوض کردن در حیات انسان نیز می شود.
مجتبی حسینی معاون محیط زیست استان گلستان با اشاره به عواقب آلودگی های نفتی در دریای خزر گفت: آلودگی های نفتی به خاص در دریای خزر در خارج از مرزهای کشور عزیزمان ایران باعث کم کردن سیتوپلانکتون ها و زئو پلانکتون ها و آبزیانی که جز تنوع زیستی هستند، می شود و همچنین به دنبال این اثرات ناشی از آلودگی های نفتی طی چند سال اخیر شاهد کم شدن فوک خزری(تنها پستاندار دریای خزر) و شاهد کم کردن ماهیان خاویاری در اثر آلودگی ها و کم کردن ماهیان استخوانی بودیم.
پروتکل کنوانسیون پایتخت کشور عزیزمان ایران جهت حفاظت از دریای خزر
21 مرداد ماه سال 1385، کنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر (کنوانسیون تهران) این روز را به عنوان روز دریای خزر نامید و جهت 5 کشور ساحلی این پروتکل لازم‌الاجرا شد.همچنین چهارمین کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون پایتخت کشور عزیزمان ایران در تاریخ 22-20 آذرماه 1391 (12-10 دسامبر 2012) با شرکت وزرا و معاونان وزرای محیط زیست کشورهای عضو این کنوانسیون در شهر مسکو برگزار شد.
معاون محیط زیست استان گلستان با بیان اینکه کشورهای کنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر جهت حفظ دریای خزر متعهد هستند، گفت: عنوان دکل‌های نفتی که باعث آلودگی دریای خزر می شوند در این کنوانسیون مطرح شد و کشورهای عضو این کنوانسیون نیز در قبال فعالیت های که انجام می دهند و آلودگی‌ها و آسیب‌هایی که به دریا وارد می‌کنند باید جبران خسارت کنند.
اثرات مخرب نشت نفت در دریا
نشت نفت در دریا از کشتی ها، چاه های نفت، تاسیسات ساحلی و غیره خسارات زیست محیطی و اقتصادی فراوانی به دنبال دارد. نتیجه های مطالعات در مورد آینده آلودگی نفتی دریاها و روند خود پالایی دریاها نشان می دهد مواد سبک نفتی تبخیر شده است و مواد آروماتیک تا حدی به صورت محلول در می آیند و ترکیبات سنگین به صورت گلوله های نفتی (Tarball) به ساحل آمده یا در بستر دریا ته نشین می شوند و سایر ترکیبات به صورت ذرات معلق در آب دریا مخلوط می شوند. به این ترتیب سمیت(ماده ای است سخت مانند زغال سنگ که در ته ماندة نفت کوره حاصل از تقطیر نفت خام باقی می ماند) نفت با گذشت وقت و تغییرات فیزیکی و شیمیایی اعمال شده است بر آن کم کردن می یابد.
فعالیت‌های نفتی در اطراف دریای خزر، آلودگی‌های زیست محیطی را زیاد کردن می‌دهد و در پی آن حیات موجودات زنده با بحرانی جدی دست و پنجه نرم می‌کند.
راه های دیگر نشت نفت از جمله حوضچه های تعمیر (اماکن تعمیر و سرویس دوره ای نفتکش ها است)، پایانه‌های دریایی، نفت های سوختی و تراوشی، تصادف تانکرهای نفتکش، تصادفات شناورهای دیگر و خروج مواد سوختی از مخازن سوختی آنها، تولید نفت دور از ساحل، اتمسفر (احتراق ناقص بنزین یا گازوئیل در موتور وسایل نقلیه موجب آزاد شدن هیدروکربن های نفتی به داخل اتمسفر می شود)، فاضلاب های شهری و صنعتی، پالایشگاه های ساحلی، ورودی رودخانه ها و شهرها (مثلاً در فرانسه و ایتالیا فقط ۲۰ تا ۲۵ درصد از روغن موتور فروخته شده است بازیافت می شود و این شک به وجود می آید که با زیاد کردن رانندگانی که خود اقدام به تعویض روغن موتور ماشین می کنند این مقدار به آبراه‌ها و یا روی زمین و سپس به رودخانه ها و دریا انتقال یافته شود)، منابع طبیعی مثل دریاچه های طبیعی قیر و موارد دیگر را مشمول بر می‌شود.
راه های مقابله با بحران آلودگی نفتی
بسیاری از شرکت های نفتی امروزه به استفاده از دنبال روش های تازه در انتقال نفت هستند تا خطرهای زیست محیطی کمتری به دنبال داشته باشد. با این وجود استفاده از انرژی های جایگزین و تجدید پذیر نظیر انرژی باد، خورشید و از همه مهمتر انرژی هسته ای در تولید انرژی از جمله کم هزینه ترین، با صرفه ترین و پاک ترین راه های تولید انرژی است.
روش های مقابله با لکه های نفتی با وجود تنوع زیاد در اشکالاتی مشترکند. در روش های کنونی متداول لکه نفتی سوزانده می شود که در این صورت به طور کامل از بین رفته و آلودگی دریا جای خود را به آلودگی اتمسفر می‌دهد. در روش دیگر از تعلیق‌شکن ها استفاده می شود؛ موادی که روی لکه پاشیده شده است و باعث حل شدن هیدروکربن های نفت در آب می‌شود که دستاورد این روش فوت صدها و هزاران جاندار دریایی هست. روش دیگر استفاده از مواد جاذب یا دستگاههایی با عنوان اسکیمرهای جاذب است که این روش زیاد در خصوص پساب ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و کمتر می‌توان در رابطه با لکه های نفتی از آن بهره برد. مسئله این روش، بازدهی کم و نیاز به انرژی و وقت زیاد است.به هر حال این شیوه استفاده ما از منابع طبیعی است که تصویر العمل خوب یا بد محیط زیست را به ما نشان می‌دهد. هرچه مسئولانه تر و معقولانه تر از منابع طبیعی استفاده کنیم، کمتر گرفتار نفرین محیط زیست می شویم.
انتهای پیام/
واژه های کلیدی: انرژی هسته | دریای خزر | استفاده | دریایی | دریاچه | آلودگی | منابع | طبیعی | ایران | انرژی | فعالیت
لکه‌های نفتی به سواحل کشور عزیزمان ایران می‌رسد ، آلودگی نفتی بزرگترین دریاچه دنیا را ترساندن می‌کند