مخاطب کودک و نوجوان را در دفاع مقدس فراموش کردیم
مقوله هنر، مخاطب کودک و نوجوان و مباحث علمی و تحلیل جامعه‌شناختی و روانشناختی از دفاع‌مقدس از مهمترین موضوعاتی است که باید در حوزه کتاب دفاع مقدس مورد توجه
عبارات مهم : ایران
وی ادامه داد: راجع به میزان تاثیرگذاری اهداف این جایزه بر حوزه نشر و جریان ادبی باید کار مطالعاتی منسجمی صورت بگیرد ولی به هرحال مشخص است که جایزه کتاب سال دفاع مقدس توانسته بر بعضی مقاطع تاثیرگذار باشد و در بعضی مقاطع نیز نتوانسته آنچنان که باید و شاید به چشم انداز خود برسد.
تاثیر عوامل متعدد در گزینش کتاب سال
اثباتی در بخش دیگری از سخنانش راجع به فقر محتوایی در بخش تالیفات دفاع مقدس سخن گفت و افزود: گزینش کتاب برتر در این جایزه در مجموعه ای از فرایند کلی نشر مکتوب قرار می گیرد و تحت تاثیر عوامل مختلفی است به طور مثال اگر در یک مقطع زمانی انسجام خوبی بین نویسندگان و ناشران را ببینید طبیعتا تاثیرات کتاب برتر جایزه نیز مانند یک موج عمل می کند. ولی هنگامی که محیط نشر متلاطم باشد و به طور مثال چند جریان نویسندگی با یکدیگر درگیری داشته باشند یا ناشران دچار مسائل با نشر کتاب باشند تاثیر گزینش کتاب برتر نیز چندان نخواهند بود.
دبیر سابق جایزه کتاب سال دفاع مقدس اضافه کرد: از سویی دیگر محیط های غیرفرهنگی مانند جریانات سیاسی می توانند روی نتیجه های این جایزه موثر هستند به طور مثال گاهی تلاطم های سیاسی موجب تنش در جایزه کتاب سال دفاع مقدس هم می شود و اثرات آن را محو می کند در بعضی از جریانات سیاسی نیز تاثیرگذاری به گونه ای است که جامعه نیاز به این آثار را احساس می کند.
تداوم؛ رمز تاثیر گذاری
اثباتی با تاکید بر تاثیرگذاری جایزه کتاب سال دفاع مقدس بر جریان ادبی در کشور عزیزمان ایران گفت: علت تاثیرگذاری این جایزه تداومش است. هرچند که فی ذاته نمی توانیم از این جایزه انتظار خلاقیت داشته باشیم چون این جایزه تنها کارکرد یک ویترین را دارد و به مخاطبین می گوید که طی دو سال چه کتاب هایی انتشار یافته است اند برتر هستند و به چه علتی. ولی اثرات این جایزه می تواند موجب انگیزه و رغبت در نویسنده ها شود و البته این انگیزه نیز به دلایل مادی نیست و زیاد بعد معنوی آن مطرح است.
وی ادامه داد: من ناشرانی را سراغ دارم که نماد جایزه خود را در این جشنواره با افتخار نشان می دهند و در واقع جایزه کتاب سال دفاع مقدس تفاخرهای معنایی دارد. این جایزه تاکنون توانسته نقطه ثقلی در جریان ادبی کشور عزیزمان ایران باشد. همه این عوامل باعث می شود که ما به گزینش کتاب های برتر در این جایزه نمره خوب بدهیم با این وجود می توانستیم بهتر از این هم کار کنیم.
اثباتی در بخش دیگر از سخنانش زیاد کردن تبلیغ و اطلا ع رسانی در این جایزه را پیشنهاد کرد و گفت: بهتر است روند داوری آثار به مخاطبین اطلاع رسانی شود. متاسفانه این عنوان در وقت دبیری من در جایزه کتاب سال کمتر صورت گرفت ولی مورد نیاز است داوری ها، شاخص ها و مولفه های گزینش کتاب های برتر اطلاع رسانی شود.
فضای مجازی را جدی بگیریم
عضو شورای سیاست گذاری جایزه کتاب سال دفاع مقدس یادآور شد: از سوی دیگر باید جایزه کتاب سال دفاع مقدس باید به لحاظ موضوعی گسترش پیدا کند بدهید معنی که امروزه مفهوم مقاومت و ایثار با توجه به مقتضیات وقت باید بازتعریف شود. اکنون ما در اینترنت جنگ دیگری را داریم و شاید امید دشمن به حوزه دفاع مقدس بسیار کمتر از براندازی آن در اینترنت باشد. بنابراین باید شجاعت به خرج داده و به لحاظ موضوعی این جایزه را گسترش دهیم. اکنون اینترنت باید به عنوان یک حقیقت پذیرفته شود و به طور مثال کتاب های صوتی و الکترونیکی در اینترنت منتشر و در این جایزه بررسی شود اکنون مخاطب ما فقط محدود به یک استان و منطقه نیست و اینترنت امکان دسترسی به انبوهی از مخاطبین را فراهم کرده است.
اثباتی گفت: در اوایل انقلاب اسلامی جریانات ضد انقلاب نقش کلیدی در دفاع مقدس داشته اند و عنوان مقاومت مردم در مناطقی چون کردستان، تبریز، صحرای ترکمن و پایتخت ایران برابر این جریانات کمتر بررسی شده است و از جمله موضوعاتی است که می تواند در جایزه کتاب سال دفاع مقدس تقویت شود.
وی با بیان اینکه مخاطب کودک و نوجوان در حوزه دفاع مقدس فراموش شده است یادآور شد: باید جهت مخاطب کودک و نوجوان محتوای دفاع مقدس تولید کرد ولی امروز آثار ما در این حوزه بسیار کم است چرا که اغلب نویسندگان فکر می کنند با فعالیت در این حوزه اعتبار و شهرتشان محدود می شود. هنر نیز یکی دیگر از موضوعاتی است که در حوزه دفاع مقدس فراموش شده است و باید مورد توجه قرار گیرد.
به گفته وی، هنر کلیدواژه اساسی است و بسیاری از شاخه های هنری مانند سنگ نوشته ها، تابلوها، تصویر ها و … از دفاع مقدس برجا مانده که بعضا بسیاری از آنها طی این سالها از بین رفته است بدون اینکه ما از آن کتابی را منتشر کرده باشیم و در اختیار مردم قرار دهیم. امروز اینترنت به ما کمک می کند که بتوانیم موزه هنرهای دفاع مقدس را تاسیس کنیم.
نیاز توجه به تحلیل های جامعه شناختی و روانشناختی
اثباتی با اشاره به کم توجهی به مباحث علمی و تحلیل جامعه شناختی و روانشناختی از دفاع مقدس گفت: علم فرهنگ و به صورت کلی علوم انسانی در گفتمان دفاع مقدس کمتر دیده شده است است. امروز دشمن های ما روی جنگ های باطل خود صدها کتاب با رویکرد روان شناختی و جامعه شناختی تولید می کنند در حالیکه ما نتوانسته ایم روی جنگ های حق خود پس از 37 سال کار مهمی انجام دهیم و آثار این حوزه بسیار کمرنگ است.
وی در بخش نهایی سخنانش راجع به این که چگونه می توان کتاب دفاع مقدس را در جامعه ترویج داد گفت: مسئله ما کتاب نیست بلکه کتابخوان کم داریم. باید معیارها و مولفه های مورد علاقه جوانان را استخراج کرده و مدل های رفتاری مناسب جوانان را در اینترنت پیاده کنیم. امروز نسل جوان زیاد تصویرگراست تا متن خوان. بنابراین باید ادبیات تصویری در حوزه دفاع مقدس مورد توجه قرار گیرد.
اثباتی تاکید کرد: از سوی دیگر خلاصه نویسی و عصاره نویسی باید متناسب با علایق نسل جوان در دستور کار تولید کتاب های دفاع مقدس قرار گیرند و روحیات این گروه از مخاطبان در طراحی جلد، استفاده از رنگ و … مورد توجه باشد. جوان ایرانی به رنگ ها و سمبل های خاص خودش را می خواهد و بنابراین باید مخاطب شناسی، مخاطب پروری، ابزارشناسی و تولید ابزار نوین در عرصه نگارش کتاب های دفاع مقدس مدنظر قرار گیرد چرا که در غیر اینصورت مخاطب جوان علاقه بیشتری به مطالعه کتاب های غربی نشان می دهد.
واژه های کلیدی: ایران | جایزه | مخاطب | ایرانی | اینترنت | مخاطب کودک و نوجوان | مباحث علمی | تحلیل جامعه شناختی و روانشناختی