زباله‌دانی به نام فضا!

زباله دانی به نام فضا!

عبارات مهم : ماهواره

به گزارش ایسنا، زباله های فضایی اشیاء گوناگونی هستند که به وسیله انسان ها به وجود آورده شده است و در مدار زمین در حال گردشند، ولی در حال حاضر فاقد هرگونه بهره مندی هستند.

زباله فضایی در واقع بقایای فعالیت بشر در فضا است، از قطعات سفینه ها گرفته تا قسمت هایی از سفینه که در مراحل متفاوت مامورت فضایی از آن جدا می شوند یا هر چیز دیگری که به عمد یا سهو در مدار زمین رها شده است و دیگر هیچ کاربردی ندارد.

زباله‌دانی به نام فضا!

در صورتی که این زباله ها در ارتفاعات پایین تر رها شوند در جو زمین می سوزند و از بین می روند ولی زباله های موجود در مدار تا مدت ها باقی می مانند. جهت مثال ماهواره ونگارد1 تا 240 سال در فضا باقی خواهد ماند.

افزایش تعداد زباله‌های فضایی در مدار زمین خطرات زیادی جهت ماهواره‌های فعال و ایستگاه فضایی بین‌المللی دارد. .

ناسا هم در سال ۲۰۱۱، گزارش کرد که میزان این زباله های فضایی به نحو تصاعدی زیاد کردن یافته و به مرز بحران رسیده تا جایی که پروفسور ویتالی آدوشکین استاد آکادمی علوم روسیه، می گوید زباله های فضایی، به خصوص زباله های بجا مانده از ماهواره های نظامی، می تواند باعث تنش سیاسی و نظامی بین کشورهای حاضر در فضا شود.

کشوری که مالک ماهواره آسیب دیده و تخریب شده است است به زحمت بتواند عامل مهم این برخورد را به سرعت شناسایی کند. این یک مسئله سیاسی خطرناک است.

برآورد می شود که تعداد این اشیاء دهها میلیون باشد و از این تعداد بیش از پانصد هزارتا از آنها به هنگام چرخش بر مدار زمین رهگیری می شوند. با توجه به سرعت این زباله ها که در حدود 28 هزار کیلومتر در ساعت است امکان آسیب رساندن به ماهواره ها و سفینه های فضایی حتی به وسیله قطعات نسبتاً کوچک وجود دارد. ناسا هشدار داده بیش از ۲۰ هزار قطعه بزرگتر از توپ تنیس و بیش از نیم میلیون قطعه بزرگتر از تیله در مدار زمین پراکنده اند که بیش از همه ایستگاه فضایی بین المللی، شاتل ها و سفینه های سرنشین دار را ترساندن می کنند.

زباله‌دانی به نام فضا!

سازمانهای فضایی آمریکا و روسیه بیش از ۲۳۳ هزار قطعه بزرگتر از 10 سانتی متر را در فضا زیر نظر دارند، ولی گفته می شود نیم میلیارد ذره کوچکتر از 10 سانتی متر و تریلیون ها ذره کوچکتر در فضای اطراف زمین در گردشند. میزان زباله های فضایی در مدارهای پایین در نیم قرن اخیر به میزان چشمگیری زیاد کردن یافته و در صورتی که این زباله ها پاک نشوند، برخورد “زنجیره ای” این قطعات سرگردان با همدیگر، ذراتی کوچک تر و متعددتر ایجاد خواهد کرد.

افزایش تعداد زباله‌های فضایی در مدار زمین خطرات زیادی جهت ماهواره‌های فعال و ایستگاه فضایی بین‌المللی دارد. .

این زباله ها اغلب با سرعت ۲۸ هزار کیلومتر در ساعت حرکت می کنند و حتی اگر خیلی کوچک باشند باز هم می توانند به ماهواره ها و سفینه های فضایی آسیب بزنند. ایستگاه فضایی بین المللی در سال ۲۰۱۴، پنج بار مجبور شده است جهت جلوگیری از برخورد با زباله های فضایی به مانورهای تغییر مسیر متوسل شود.

گاهی سرعت این زباله ها تا دو برابر سرعت معمول یعنی 56 هزار کیلومتر در ساعت می رسد که این سرعت به معنی قدرت بسیار بالای این زباله ها( برابر با انفجار یک نارنجک) در ایجاد آسیب و صدمه جدی در بدنه ماهواره ها و ایستگاه فضایی است.

زباله‌دانی به نام فضا!

بر اساس دستورالعمل های ناسا، اگر احتمال برخورد زباله های فضایی با ایستگاه فضایی بین المللی یا سفینه ای بیش از یک در 100 هزار باشد و این مانور در اهداف مامورت تغییر اساسی ایجاد نکند، سفینه باید مانورهای تغییر مسیر انجام دهد. ولی اگر احتمال برخورد بیش از یک در 10 هزار باشد مانور باید انجام شود مگر آنکه جهت فضانوردان خطرناک باشد. این مانورها معمولاً جزئی هستند و یک تا چند ساعت قبل از وقت برخورد احتمالی انجام می شوند.

در سال ۱۹۹۶، یک ماهواره فرانسه بعلت برخورد با قطعات بجا مانده از یک موشک فرانسوی که 10 سال پیش از آن منفجر شده است بود آسیب دید.

در سال ۲۰۰۹ یک ماهواره از رده خارج روسیه با ماهواره تجاری ایریدیوم آمریکا برخورد و آن را منهدم کرد. این برخورد دو هزار قطعه دیگر در فضای اطراف کره زمین رها کرد.

چین در سال ۲۰۰۷ جهت انهدام یک ماهواره از رده خارج خود از یک موشک استفاده کرد که برخوردش با آن ماهواره بیش ار ۳۰۰۰ قطعه زائد در مدار زمین رها کرد. شش سال بعد، ماهواره بلیتس روسیه، به علت برخورد با یکی از این قطعات از کار افتاد.

در هشتم تیر ۱۳۹۰ خطر برخورد یکی از این اشیاء به ایستگاه بین المللی فضایی به وجود آمد و در حالی که فضانوردان مستقر در ایستگاه در دو کپسول سایوز پناه گرفته بودند، شی ناشناخته از فاصله ای در حدود ۳۳۰ متری ایستگاه رد شد. زیاد زباله های فضایی در مداری به دور زمین می گردند که از دو قطب می گذرد.

مطالعات فراوانی در زمینه راهکارهای متفاوت جهت حل این معضل انجام می شود جهت مثال دیروز (سه شنبه 29 فروردین) یک کنفرانس از سوی آژانس فضایی اروپا در آلمان برگزار شده است است.

در این کنفرانس بیش از 400 محقق ارشد و استاد دانشگاه های برتر فعال در عرصه فضا حضور داشتند.

جو ورنر مدیر آژانس فضایی اروپا در این کنفرانس گفت: این عنوان یک مشل جهانی و همگانی است و جهت حل آن نیز باید همکاری های بین المللی انجام شود.

تلاش هایی در جهت ساخت تجهیزات و سلاح هایی جهت نابودی زباله های فضایی انجام گرفته است که اکثرا به علت عدم قطعیت راجع به محل قرارگیری زباله ها در ابتدای راه هستند.

تولید سلاح های لیزری جهت نابودی این قطعات یکی از طرح هایی است که با جدیت از طرف شرکت فرماندهی دفاع هوافضای آمریکا(NORAD) دنبال می شود.

واژه های کلیدی: ماهواره | ایستگاه | برخورد | قطعات | سفینه | زباله | اخبار علمی و آموزشی

زباله‌دانی به نام فضا!