تمایل‌اصولگرایان هم به سمت روحانی است

میل به اصولگرایان هم به سمت روحانی است

عبارات مهم : قالیباف

با اوج گرفتن تب انتخابات ریاست جمهوری فضای سیاسی کشور شرایط خاص ای به خود گرفته است. این در حالی است که هر دو جریان سیاسی کشور با سه کاندیدا در انتخابات شرکت کرده اند و یک موزانه بین کاندیدا های انتخاباتی به وجود آمده است. به همین علت و جهت تحلیل و بررسی شرایط انتخابات ریاست جمهوری با دکتر مصطفی معین کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در سال۸۴ و وزیر علوم در دولت اصلاحات گفت وگو کردیم.

تمایل‌اصولگرایان هم به سمت روحانی است

دکتر معین اعتقاد است: «به نظر می رسد افکار عمومی بین احمدی نژاد و رئیسی تفاوت زیادی قائل نیست و رویکرد هر دو را نسبت به هم شبیه می دانند. بخش هایی از جامعه گمان می کنند که رئیسی ادامه رویکرد احمدی نژاد است. این احتمال نیز وجود دارد که احمدی نژاد در لحظات آخر انتخابات از یکی از کاندیداهای اصولگرا که به احتمال زیاد آقای رئیسی حمایت کند. در شرایط کنونی بسیاری از نزدیکان احمدی نژاد در ستاد انتخاباتی آقای رئیسی فعالیت می کنند که نشان دهنده این مساله است که احتمال تاثیرگذاری احمدی نژاد د است ر آینده انتخابات وجود دارد.» در ادامه متن گفت وگوی دکتر مصطفی معین با «آرمان» را از نظر می گذرانید.

چرا جریان اصلاحات در مقطع کنونی به این نتیجه رسید که باید در انتخابات ریاست جمهوری همه تخم مرغ های خود را در سبد آقای روحانی قرار بدهد و از ایشان به صورت همه جانبه حمایت کند؟

در دنیای سیاست قانون همه یا هیچ وجود ندارد و پرسشها به صورت نسبی دنبال می شود. به همین علت جریان ها و شخصیت های سیاسی باید با توجه به واقعیت ها و آرزوی بزرگ های بلندمدت خود در مسیر رسیدن به اهداف خود حرکت کنند. از سوی دیگر در ساختار انتخاباتی کشور ما نکاتی وجود دارد که با نادیده گرفتن آنها نمی توان به صورت تاثیرگذار در فضای سیاسی فعالیت کرد. به همین علت نیز در سال های اخیر اصلاح طلبان موفق نشده اند با کاندیدای مهم خود در انتخابات شرکت کنند. با این همه، جریان اصلاحات در سال های اخیر با توجه به محدودیت هایی که در زمینه حضور کاندیدای خود در انتخابات داشته، تلاش کرده از نزدیک ترین فرد به گفتمان اصلاحات حمایت کند.

با اوج گرفتن تب انتخابات ریاست جمهوری فضای سیاسی کشور شرایط خاص ای به خود گرفته است. این در حالی است که هر دو جریان سیاسی کشور با سه کاندیدا در انتخابات شرکت ک

این اتفاق در سال92 رخ داد و اصلاح طلبان با کنار رفتن آقای عارف از انتخابات به صورت همه جانبه از آقای روحانی حمایت کردند و همین مساله نیز باعث پیروزی آقای روحانی در انتخابات شد. در انتخابات ریاست جمهوری سال96 هم اوضاع به همین شکل است. به همین علت این جریان تصمیم گرفته در انتخابات ریاست جمهوری سال96 دوباره از آقای روحانی که از نظر هایی نزدیک به جریان اصلاحات برخوردار است حمایت کند. با این همه، جریان اصلاحات از آقای روحانی انتظار دارد که نقایص و ضعف های دولت گذشته خود را پوشش بدهد و دولتی منسجم تر و کارآمدتر تشکیل بدهد.

به نظر من بااهمیت ترین ضعف های دولت نخست آقای روحانی عدم انسجام کابینه و ناکارآمدی بخش هایی از دولت بوده است. از سوی دیگر دولت آقای روحانی می توانست زیاد با متخصصان و نخبگان جامعه در زمینه های متفاوت مشورت کند که مشورت نکردن با نخبه ها گاهی می تواند به عنوان یک نقیصه بسیار مهم مطرح شود. دولت ها همواره باید خود را نیازمند مشورت با نخبگان و متخصصان بدانند. دولت آقای روحانی بیش از هر چیز نیازمند تشکیل اتاق فکر در زمینه های متفاوت است. آقای روحانی باید به این توصیه توجه کند که به هیچ عنوان وقت آزمون و اشتباه ندارد و اگر قصد داشته باشد کشور را به صورت آزمون و اشتباه مدیریت کند باعث عقب ماندگی کشور خواهد شد. آقای روحانی باید به شکلی برنامه ریزی کند که وقت ها از دست نرود. بدون شک تک تک وقت های پیش رو حق مردم است و مصداق «حق الناس» خواهد بود.

آیا دغدغه های جریان اصلاحات نسبت به دولت آقای روحانی به ایشان انتقال پیدا کرد؟

تمایل‌اصولگرایان هم به سمت روحانی است

بله، این اتفاق در سطوحی مانند بزرگان اصلاحات صورت گرفته و دغدغه های اصلاح طلبان به آقای روحانی انتقال یافته شده است است.

آیا جریان اصلاحات به دنبال این است که پس از دولت آقای روحانی یک دولت اصلاحات روی کار بیاید؟ آیا اصلاح طلبان از آقای روحانی انتظار دارند جهت این مساله زمینه سازی کند؟

به صورت طبیعی اگر عملکرد دولت آقای روحانی که با حمایت اصلاح طلبان روی کار آمده است موفقیت آمیز باشد زمینه جهت حضور زیاد اصلاح طلبان به وجود خواهد آمد. این در حالی است که اوضاع تصویر این مساله نیز وجود خواهد داشت. اگر عملکرد دولت آقای روحانی جهت اقشار متفاوت مردم قابل قبول نباشد، مردم دوباره حاضر نیستند از اصلاح طلبان که حامی مهم روی کارآمدن آقای روحانی بودند، حمایت کنند. به نظر من اصلاح طلبان باید تلاش کنند آگاهی جامعه را نسبت به چشم انداز آینده کشور اوج ببرند و جهت مردم قدرت تشخیص و قضاوت ایجاد کنند.

با اوج گرفتن تب انتخابات ریاست جمهوری فضای سیاسی کشور شرایط خاص ای به خود گرفته است. این در حالی است که هر دو جریان سیاسی کشور با سه کاندیدا در انتخابات شرکت ک

راه حل منطقی این قضیه این است که جریان اصلاحات و دولت آقای روحانی آگاهی مردم جامعه را نسبت به پرسشها سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اوج ببرند تا مردم با آگاهی عالی ترین افراد را جهت مدیریت کشور مشخص کنند. آینده کشور عزیزمان ایران بستگی به آگاهی مردم نسبت به حقوق شهروندی و گزینش آینده خود دارد. زیاد کردن آگاهی جامعه نیز تنها وظیفه دولت نیست، بلکه نخبگان جامعه نیز باید نسبت به این مساله احساس مسئولیت کنند، در این زمینه تاثیرگذار باشند.

آیا از آقای روحانی این انتظار وجود دارد که در دولت احتمالی دوم خود در بعضی زمینه ها فعالیت زیاد و تاثیرگذارتری داشته باشد؟

تمایل‌اصولگرایان هم به سمت روحانی است

این مساله به دو رویکرد متفاوت نیازمند است. از یک طرف به شرایط دولت آقای روحانی بستگی دارد که تا چه اندازه بتواند به آن مباحث بپردازد و آنها را در اولویت های کاری خود قرار بدهد و از طرف دیگر به شرایط عمومی کشور نیز بستگی دارد. هنوز این مساله جهت دولت آقای روحانی و افکار عمومی مشخص نیست که پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شکست خوردگان انتخاباتی چه رفتاری از خود نشان خواهند داد. آیا این افراد نتیجه انتخابات را می پذیرند و یا اینکه مانند گذشته تلاش می کنند در مسیر حرکت دولت کارشکنی کنند. چه بسا ممکن است مخالفان دولت آقای روحانی با علم به اینکه ایشان در صورت پیروزی در انتخابات قصد انجام کارهایی را دارند فضا را جهت ایشان تنگ کنند و اجازه ندهند دولت آقای روحانی در این زمینه کارها تاثیرگذاری از خود نشان بدهد.

دیدگاه شما راجع به مسابقه سه کاندیدای اصلاح طلب در برابر سه کاندیدای اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری سال96 چیست؟ آیا ترکیب کاندیداهای حاضر در انتخابات می تواند نوید بخش یک انتخابات پرشور و با شکوه باشد؟

به نظر من بین دو جریان سیاسی کشور یک موازنه انتخاباتی به وجود آمده؛ با این همه، به نظر می رسد مسابقه مهم انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم بین آقای روحانی و آقای رئیسی به نمایندگی از دو جریان اصلاحات و اصولگرا خواهد بود. از سوی دیگر حضور آقای جهانگیری در کنار آقای روحانی نیز می تواند نقش سازنده ای در انتخابات ریاست جمهوری ایفا کند. این در حالی است که در جریان اصولگرا نیز آقای قالیباف با کارکردی شبیه به آقای جهانگیری در جریان اصلاحات در انتخابات حضور پیدا کرده است.

به نظر می رسد مسابقه مهم انتخاباتی در فضایی بین این چهار کاندیدا سپری خواهد شد و آقای هاشمی طبا و میرسلیم از تاثیرگذاری بالایی در انتخابات برخوردار نخواهند بود. البته می توان شرایطی را آینده نگری کرد که آقای میرسلیم در نهایت به سود آقای رئیسی از انتخابات کناره گیری کنند و در برابر نیز آقای هاشمی طبا به سود آقای روحانی صحنه انتخابات را ترک کنند. با این همه، باید این توصیه را در نظر داشت که ظرفیت و پتانسیل آقای روحانی و جهانگیری جهت مدیریت کشور از نظر سابقه و مقبولیت مردمی نسبت به آقای رئیسی و قالیباف زیاد است.

در نتیجه در شرایط معمول اختلاف آرا بین آقای روحانی و رئیسی بسیار فاحش خواهد بود. منظور من از شرایط معمول این است که همه کاندیداهای ریاست جمهوری در یک شرایط برابر بتوانند نظر های خود را با افکار عمومی در جریان بگذارند. این در حالی است که به نظر می رسد شرایط جهت تبلیغات برابر جهت همه کاندیداها مهیا باشد. اگر کاندیدایی صدها هزار میلیارد جهت تبلیغات خود هزینه کند و بعضی تریبون ها را نیز در اختیار داشته باشد، ممکن است اوضاع دیگری در انتخابات رقم بخورد. از سوی دیگر ممکن است بعضی از کاندیداهای ریاست جمهوری تلاش کنند تخریب گسترده ای را برعلیه دیگر کاندیدای ریاست جمهوری انجام بدهند. این اتفاق در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری سال84 رخ داد و در آن مقطع زمانی کاندیدای جریان برابر به شکل های گسترده و با ابزارهای متفاوت مانند پخش سی دی برعلیه مرحوم آیت ا… هاشمی رفسنجانی فضای انتخاباتی را به سمتی بردند که بی اخلاقی های سیاسی در آینده انتخابات تاثیرگذار شد.

حضور همزمان قالیباف و رئیسی درانتخابات ریاست جمهوری اوضاع انتخابات را پیچیده کرده است. به نظر شما استراتژی اصولگرایان در این زمینه چیست؟

در این زمینه چند احتمال وجود دارد. نخست اینکه آقای رئیسی به سود آقای قالیباف از انتخابات کناره گیری کند که به نظر من این اتفاق بعید به نظر می رسد. حالت دوم زمانی است که آقای قالیباف به سود آقای رئیسی از انتخابات کناره گیری کند که از شواهد و قرائن چنین به نظر می رسد که احتمال این اتفاق بسیار زیاد از بقیه احتمالات است. ولی حالت سوم زمانی اتفاق می افتاد که هر دو کاندیدا تا آخر انتخابات در صحنه حضور داشته باشند و به سود یکدیگر کناره گیری نکنند. در چنین شرایطی آرای اصولگرایان شکسته می شود و آقای روحانی می تواند پیروزی راحت تری به دست بیاورد.

هدف مهم محمد باقر قالیباف جهت حضور در انتخابات به رغم دوبار شکست در انتخابات چیست؟ آیا وی به دنبال اعاده حیثیت از دست رفته خود در شهرداری پایتخت ایران است؟

برای یک شخصیت سیاسی حضور و یا عدم حضور در انتخابات می تواند معنای متفاوتی در پی داشته باشد. در شرایط کنونی بعضی عنوان می کنند که آقای قالیباف جهت اعاده حیثیت خود در فضای انتخابات شرکت کرده است. این در حالی است که تصویر این قضیه نیزمحتمل است و اگر ایشان دوباره در انتخابات شکست بخورد آینده سیاسی خود را تحت الشعاع قرار داده و ممکن است پیامدهای مطلوبی در انتظار ایشان نباشد. از سوی دیگر احتمال این مساله وجود دارد که آقای قالیباف در نهایت به سود آقای رئیسی کناره گیری کند تا در دولت احتمالی ایشان یکی از مقام های کلیدی دولت مانند معاون اولی ریاست جمهوری را به دست بگیرد.

شما در سال84 با آقای قالیباف در مسابقه های انتخاباتی حضور داشتید. ویژگی های رفتاری ایشان در فضای انتخابات چیست؟

بنده به خاطر دارم اعضای ستاد انتخاباتی آقای قالیباف در سال84 صحبت بنده را در سقز به هم زدند. مردم سقز عنوان می کردند کسانی که صحبت را به هم زدند از اعضای ستاد انتخاباتی ایشان بودند. از سوی دیگر ایشان هزینه زیادی جهت تبلیغات انتخاباتی خود انجام می دهد که در شرایط کنونی نیز به نظر می رسد از همین شیوه استفاده خواهند کرد. در انتخابات ریاست جمهوری سال92 آقای قالیباف که خود مدعی حمله گازانبری بود در نهایت با حمله گازانبری آقای روحانی مواجه شد و عرصه را در نهایت به ایشان باخت. با این همه، این احتمال وجود دارد که آقای قالیباف در فضای انتخابات پیش رو همچنان از همان شیوه گذشته جهت از صحنه خارج کردن رقبا استفاده کند.

چرا قالیباف با استراتژی حمله به دولت آقای روحانی وارد فضای انتخاباتی شده است است؟ نشانه وی از گزینش این استراتژی چیست؟

قالیباف گمان می کند اگر مانند احمدی نژاد استراتژی حمله به رقیب را انجام دهد، می تواند به اهداف انتخاباتی خود دست پیدا کند. از سوی دیگر قالیباف که به نظر می رسد به پایگاه رأی احمدی نژاد چشم طمع دوخته است، تلاش می کند تا با استفاده از شگردهای انتخاباتی احمدی نژاد پایگاه رأی وی را به سمت خود متمایل کند. این در حالی است که آقای رئیسی نیز به شکل های متفاوت به دنبال به دست آوردن پایگاه رأی احمدی نژاد است. ایشان نیز در تیم انتخاباتی خود بعضی از نزدیکان احمدی نژاد را به کار گرفته است تا به این طریق بتواند بخش هایی از پایگاه احمدی نژاد را سمت خود متمایل کند.

به نظر شما مسابقه آقای روحانی و رئیسی می تواند انتخابات را دو قطبی کند؟

بله، به نظر من در چنین شرایطی انتخابات دوقطبی خواهد شد. این در حالی است که قرار بود انتخابات ریاست جمهوری دوقطبی نشود. با این همه، چنین به نظر می رسد که اصولگرایان از همه ظرفیت های خود استفاده خواهند کرد تا پایگاه رأی آقای روحانی را با چالش جدی مواجه کنند. در شرایط کنونی آقای رئیسی موفق شده است یک اجماع نسبی در جریان اصولگرا به وجود بیاورد.

این در حالی است که اجماع نسبی طیف های متفاوت اصولگرایی جهت پیروزی ایشان در انتخابات کافی نیست و پیروزی در انتخابات سازوکار دیگری را می طلبد. آقای رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده تا در فضای انتخابات شهرت بیشتری کسب کند تا بتواند در آینده از آن استفاده کند. البته آقای رئیسی باید این توصیه را در نظر داشته باشد که حضور در انتخابات جهت ایشان می تواند نتیجه تصویر نیز به همراه داشته باشد و پس از انتخابات به عنوان یک کاندیدای شکست خورده آشنا شوند.

به نظر شما آقای رئیسی قدرت ایجاد پایگاه و بلوک گسترده رأی را جهت خود دارد؟

خیر، به نظر من چنین اتفاقی نخواهد افتاد. آقای رئیسی از نظر سوابق اوضاع مشابه آقای روحانی ندارد و آقای روحانی به علت حضور در مقام ها کلیدی نظام از سابقه بیشتری در این زمینه برخوردار است. از سوی دیگر آقای رئیسی دارای شخصیت کاریزماتیکی نیست که بتواند با توجه به توانایی فردی خود جریان سازی کند.

این توصیه را نیز باید در نظر داشته باشیم که با حضور احمدی نژاد در انتخابات تا حدود زیادی نظم انتخاباتی اصولگرایان به هم ریخت. به نظر می رسد افکار عمومی بین احمدی نژاد و رئیسی تفاوت زیادی قائل نیست و رویکرد هر دو را نسبت به هم شبیه می دانند. بخش هایی از جامعه گمان می کنند که رئیسی ادامه رویکرد احمدی نژاد است. این احتمال نیز وجود دارد که احمدی نژاد در لحظات آخر انتخابات از یکی از کاندیداهای اصولگرا که به احتمال زیاد آقای رئیسی است، حمایت کند.

در شرایط کنونی بسیاری از نزدیکان احمدی نژاد در ستاد انتخاباتی آقای رئیسی فعالیت می کنند که نشان دهنده این مساله است که احتمال تاثیرگذاری احمدی نژاد در آینده انتخابات وجود دارد. البته از این توصیه نیز نباید غافل شد که عدم تایید صلاحیت احمدی نژاد و کارنامه نامناسب دولت اصولگرا در گذشته می تواند به سود پایگاه رأی آقای روحانی تمام شود. هنگامی که مردم اوضاع دولت احمدی نژاد و آقای روحانی را با یکدیگر مقایسه می کنند به این نتیجه می رسند که آقای روحانی از تدبیر و مدیریت بهتری جهت اداره کشور برخوردار بوده است.

به نظر شما آرای خاکستری انتخابات در نهایت به سود چه کسی متمایل خواهد شد؟ آیاآقای رئیسی می تواند چشم امید به ریزش احتمالی بخش هایی از پایگاه رأی آقای روحانی داشته باشد؟

جنس پوپولیسم آقای رئیسی از جنس پوپولیسم آقای احمدی نژاد نیست و با هم تفاوت دارد. به همین علت آقای رئیسی قادر نیست آرای خاکستری رابه سود خود بکشاند. این در حالی است که احتمال متمایل شدن آرای ریزش داشته در اردوگاه اصولگرایی به سمت آقای روحانی بسیار زیاد است. در شرایط کنونی طیف های معتدل اصولگرایی با رد رادیکالیسم و تندروی تلاش می کنند به گفتمان اعتدال آقای روحانی بپیوندند که این مساله می تواند در آینده انتخابات تاثیرگذار باشد.

اخبار سیاسی – آرمان

واژه های کلیدی: قالیباف | انتخابات | احمدی نژاد | ریاست جمهوری | ستاد انتخابات | نتیجه انتخابات | انتخابات ریاست جمهوری | اخبار سیاسی و اجتماعی