طرح توسعه پارس جنوبی عامل مهم تخریب مرجان ها ، سواحل مرجانی خلیج فارس نابود شد

عبارات مهم : دریایی – ایرانی

به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی کلوب خبرنگاران جوان، مَرجان دریایی یکی از جانوران راحت است که در شاخه مرجانیان و رده گُل سان زیان (آنتوزوآ) رده بندی می شود.

مرجان ها تقریباً 540 میلیون سال پیش در نتیجه ترکیب یک حیوان (توتیا) و یک گیاه تک سلولی در بدن بعضی موجودات مرکب، بر روی زمین ظاهر شدند. مرجان ها معمولاً در کلنی های به هم فشرده ای مشمول بر هزاران پولیپ منفرد و همانند زندگی می کنند. این گروه از جانداران، صخره سازان مهمی را در بر می گیرد که ساکن اقیانوس های مناطق گرمسیری هستند و جهت تشکیل یک پوسته اسکلتی سخت، کربنات کلسیم ترشح می کنند. پولیپ مرجانی اسکلتی آهکی ترشح می نماید که با گذشت وقت تبدیل به صخره مرجانی می شود.

مرجان های دارای زوگزانتله به نور خورشید نیاز دارند و در آب های براق و کم عمق -عمدتا در اعماق کمتر از 60 متر زندگی می کنند. مرجان ها در ایجاد ساختار فیزیکی صخره های مرجانی که عمدتاً در آب های استوایی و نیمه استوایی واقع شده است اند، سهم زیادی دارند؛ از جمله این ساختارها می توان به صخره های بلند مرجانی در ساحل کوینزلند در استرالیا اشاره کرد. مرجان هایی که با جلبک ها همزیستی ندارند، می تواند در آب های عمیق تر زندگی کنند و همراه با گونه های ساکن آب های سرد همچون سرده لوفلیا در عمق 300 متری اقیانوس ها به حیات خود ادامه دهند.

*مردم در قرن18مرجان ها را گیاه فرض می کردند

طرح توسعه پارس جنوبی عامل مهم تخریب مرجان ها ، سواحل مرجانی خلیج فارس نابود شد

ابوریحان بیرونی اسفنج ها و مرجان ها را به عنوان جانورانی که نسبت به تماس عکس العمل نشان می دهند، دسته بندی کرد. با این حال، اغلب مردم تا قرن 18 باور داشتند که مرجان ها گیاه هستند، در این وقت بود که ویلیام هرشل با استفاده از میکروسکپ نشان داد که مرجان ها غشا سلولی جانوری دارند

*16درصدصخره های مرجانی به علت زیاد کردن دما از بین رفتند

صخره های مرجانی در همه جای دنیا در شرایط استرس زا قرار دارند.معدن کاوی، کشاورزی، روان آب های شهری، آلودگی (آلی و غیرآلی)، صید بی رویه ماهی ها، بیماری ها، حفر کانال و زیاد کردن دسترسی به جزیره ها و خلیج ها از جمله تهدیدهای منطقه ای است که اکوسیستم های مرجانی را تحت تأثیر قرار می دهد. خطرات جهانی مشمول بر زیاد کردن دما و زیاد کردن سطح آب دریاها، تغییرات pH به علت اسیدی شدن اقیانوس ها و انتشار گازهای گلخانه ای است. در 1998، 16 درصد از صخره های مرجانی دنیا به علت زیاد کردن دمای آب از بین رفتند.

*10درصد صخره های مرجانی بطور کل نابود شده است اند

تخمین های کلی نشان می دهد که نزدیک به 10 درصد از صخره های مرجانی دنیا به طور کامل نابود شده است اند و حدود 60 درصد از صخره های دنیا به علت فعالیت های انسانی در خطر قرار دارند. آسیب به صخره های مرجانی به خاص در جنوب شرقی آسیا با شدت بیشتری رو به روست. در این ناحیه 80 درصد از صخره ها در خطر انقراض قرار دارند. براساس آینده نگری ها، بیش از 50 درصد از صخره های مرجانی دنیا تا سال 2030 تخریب خواهند شد و در نتیجه بسیاری از دولت ها مجبور می شوند با استفاده از قوانین زیست محیطی به حفاظت از آنها بپردازند.

نایبند با از دست دادن 42 درصد پوشش مرجانی بالاترین میزان تخریب مرجان‌ها را در سواحل کشور عزیزمان ایران به خود تخصیص داده شده است داده‌است؛ در این

*اکشت مرجان در مناطق استوایی جهت ممانعت از تخریب

معرفی مناطق حفاظت شده است دریایی (MPAs)، ذخیره گاه های زیست کره، پارک های دریایی، میراث طبیعی جهانی و ملی، مدیریت صید و حفاظت از زیستگاه ها می تواند صخره ها را از آسیب های انسانی حفظ کند.

بسیاری از دولت ها در حال حاضر انتقال هر گونه مرجان از صخره ها را ممنوع کرده اند، و به ساکنان محلی در ارتباط با حفاظت و بوم شناسی صخره ها اطلاع رسانی می کنند. با کارها محلی همچون حفاظت زیستگاه و حمایت از علفخواران دریایی می توان قیمت آسیب های محلی را کم کردن داد.به منظور ممانعت از تخریب مرجان ها در نواحی بومی، طرح هایی جهت کشت مرجان ها در کشورهای غیراستوایی شروع شده است است.

*پدیده سفید شدگی مرجان ها

تغییرات دمای آب زیاد از 1 تا2 درجه سانتی گراد (1،8_3،6 فارنهایت) یا تغییرات شوری می تواند منجر به فوت بعضی گونه های مرجانی شود. تحت چنین استرس های محیطی، مرجان ها، جلبک های همزیست را دفع می کنند. بدون آنها، بافت های مرجانی رنگ سفید اسکلت را آشکار می کنند، این پدیده به نام سفیدشدگی یا بلیچینگ مرجان آشنا می شود.

*مرجان های خلیج فارس

مرجان ها در آب های ایرانی خلیج فارس، تا اندازه زیادی محدود به جزیره ها هستند. بیش ترین مناطق مرجانی کشور عزیزمان ایران در خلیج فارس در اطراف جزایر خارک و خارکو در شمال و اطراف جزایر جنوبی بین لاوان تا هرمز از جمله جزایر هندورابی، کیش، فارور، بنی فارور، سیری، لارک، هنگام، تنب کوچک و بزرگ، ابوموسی و قشم واقع شده است اند. آبسنگ های مرجانی کشور عزیزمان ایران عمدتاً از نوع حاشیه ای بوده و از شمال غرب به جنوب شرق خلیج فارس، در اطراف 16 جزیره و دو منطقه ساحلی، یعنی خلیج نایبند و خلیج چابهار رشد کرده اند.

طرح توسعه پارس جنوبی عامل مهم تخریب مرجان ها ، سواحل مرجانی خلیج فارس نابود شد

*مرجان ها خلیج فارس مقاوم تر از هند

سنگ های مرجانی کشور عزیزمان ایران به علت قرار گرفتن در منطقه ای با شرایط زیست محیطی نه چندان مناسب جهت رشد و زندگی نظیر عمق کم، نوسان های شدید درجه حرارت از 12 درجه سانتی گراد در زمستان تا بیش از 40 درجه سانتی گراد در تابستان، شوری زیاد و تردد کشتی های نفت کش، از نظر بوم شناختی تحت فشار قرار گرفته و در آستانه تحمل بوم شناسی خود قرار دارند. تنها 10 درصد از مرجان های نواحی اندوپاسیفیک در خلیج فارس مشاهده می شوند. از طرفی این شرایط باعث می شود مرجان های سخت این منطقه، نسبت به سایر نقاط دنیا شرایط حادتری را تحمل کنند؛ به طوری که مرجان های خلیج فارس در مقایسه با دیگر نقاط اقیانوس هند مقاوم تر هستند.

*70درصد سواحل مرجانی در کشور عزیزمان ایران نابود شده است اند

در خلیج فارس قیمت تخریب و خسارت وارده به آبسنگ های مرجانی به علت فعالیت های انسانی گسترده و کنترل نشده بسیار شدیدتر از قیمت میانگین جهانی است. طبق گزارش های شرکت ملل متحد در چند دهه اخیر بیش از 70 درصد سواحل مرجانی کشورهای حوزه خلیج فارس و دریای عمان از جمله کشور عزیزمان ایران نابود شده است است که عمده دلایل آن آلودگی های نفتی و پیشروی ساخت و سازهای ساحلی در داخل دریا بوده است. میان استخراج و بهره برداری و حمل و نقل نفت بیش ترین نقش را در تخریب سواحل مرجانی دارد.

نایبند با از دست دادن 42 درصد پوشش مرجانی بالاترین میزان تخریب مرجان‌ها را در سواحل کشور عزیزمان ایران به خود تخصیص داده شده است داده‌است؛ در این

*نایبند بالاترین میزان تخریب در مرجان را دارد

بیش ترین میزان تخریب سواحل مرجانی کشور عزیزمان ایران در جزیره های لاوان، کیش و نایبند بوده است. نایبند با از دست دادن 42 درصد پوشش مرجانی بالاترین میزان تخریب مرجان ها را در سواحل کشور عزیزمان ایران به خود تخصیص داده شده است داده است؛ در این منطقه به علت توسعه صنایع نفت و گاز «طرح توسعه پارس جنوبی»، رسوب گذاری و آلودگی های نفتی و شیمیایی در منطقه به شدت اوج رفته است و در چند سال اخیر این توسعه به علت نادیده گرفتن اصول و قوانین زیست محیطی به قیمت نابودی ده ها هزار هکتار از سواحل مرجانی خلیج نایبند تمام شده است است. در خارک و خارکو علاوه بر عوامل یادشده، آلودگی نفتی ناشی از فعالیت شرکت نفت باعث ایجاد سطوح بالای هیدروکربن های نفتی و نابودی آبسنگ های مرجانی شده است است. مرجان های جزیره قشم نیز عمدتاً بر اثر توسعه بی رویه، ورود فاضلاب های صنعتی و شهری و هجوم انواع آلاینده ها به درون دریا دچار فوت تدریجی شده است اند. مرجان های جزیره فارور، لاوان و هندورابی به علت برداشت های غیرقانونی به وسیله صیادان و افراد سودجو در قسمت های وسیعی بافت خود را از دست داده اند. در منطقه چابهار نیز به علت فعالیت های اسکله سازی، شمع کوبی و لایروبی قسمت اعظم مرجان ها از بین رفته اند. سالم ترین صخره های مرجانی در بخش های ایرانی در اطراف جزایر خارک و خارکو در بخش شمالی و اطراف جزایر جنوبی از لاوان تا هرمز یافت می شوند

* گرما و آلودگی علت سفید شدن مرجان ها

محیط زیست علت سفید شدن مرجان‎ها را دلایل متعددی اعلام می کند که یکی از آنها آلودگی و دیگری حرارت بالای آب است.
حرارت بالای آب، تحمل مرجان‎های دریایی را کم کردن داده و آنها را سفید کرده به همین علت جان مرجان‎های دریایی به خطر افتاده است.

مرجان‎های خلیج فارس که سرگذشت پرماجرا و پر پیچ و خمی داشته ‏اند و با شرایط و اتفاقات متفاوت از جمله کشند قرمز، آلودگی ها (فاضلاب، زباله و مواد نفتی)، پیشروی انسان در دریا، ساخت و ساز در ساحل، استفاده از روش‎های مخرب در صید و … خود را سازگار کرده اند، این بار مورد تهاجم گرمای هوا قرار گرفته و حیاتشان ترساندن می شود.

مورد نیاز به یادآوری است که این پدیده سفیدشدگی مرجان ها بعضی از سال‎ها رخ می‎دهد ولی با متعادل شدن هوا وکاهش دمای آب مرجان ها دوباره اصلاح می‎یابد

طرح توسعه پارس جنوبی عامل مهم تخریب مرجان ها ، سواحل مرجانی خلیج فارس نابود شد

داوود میرشکار مدیر کل دفتر زیست بوم هایی دریایی شرکت محیط زیست گفت: گزارشاتی مبنی بر سفید شدن مرجان ها در اقصی نقاط خلیج فارس به شرکت محیط زیست ارسال شده است است.

وی با بیان اینکه این پدیده دو سال متوالی است که جهت آبسنگ های مرجانی خلیج فارس رخ می دهد، تاکید کرد: به احتمال زیاد گرم شدن دمای آب عامل بروز این پدیده است، چرا که همزمان با گرم شدن آب و در همین فصل، سفید شدن مرجان ها در خلیج فارس در طی دو سال اخیر رخ داده و مجددا با سردشدن هوا تعدادی از آنها احیا شده است است.

میرشکار با بیان اینکه در حال حاضر اکوسیستم های خشکی نیز بر اثر گرمایش زمین دچار تغییراتی شده است اند، اظهار داشت: بسیاری از جنگلها نیز در حال حاضر به علت پدیده گرمایش زمین در حال از بین رفتن هستند و بسیاری از گونه های آبزیان نیز در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند.

*گازهای گلخانه ایی یکی از عوامل مهم ازبین رفتن مرجان ها

مطالعات نشان می دهند که تا زمانی که اقدام شدیدی جهت متوقف ساختن تغییرات اوضاع اقلیمی دنیا گرفنه نشود، زیاد کردن دما باعث بروز پدیده های سفید شدگی می شود که در جریان آن مرجان ها از بین می روند.

دکتر ‘گارت ویلیامز’ از دانشگاه بنگور با تاکید بر اقدام جهت کمک به کم کردن فاجعه بار از دست رفتن مرجان ها می گوید: باید با تغییر اوضاع اقلیمی دنیا مبارزه کرد؛ آنچه که صخره های مرجانی را نجات خواهد داد ، تلاش هماهنگ چند دولت در سراسر دنیا جهت کم کردن انتشار گازهای گلخانه ای است.
وی افزود: باید با عامل ریشه ای از بین رفتن مرجان ها که همانا تغییر اوضاع اقلیمی دنیا است، مبارزه کرد.
این محقق، توافق پاریس را نمونه خوبی از یک تلاش هماهنگ به منظور تلاش جهت مهار انتشار گازهای گلخانه ای بیان کرد و گفت: اگر به این توافق عمل کنیم، انتشار گازهای گلخانه ای را کم کردن خواهیم داد ولی حتی پایبندی به این توافق نیز نمی تواند وقت زیادی جهت نجات صخره های مرجانی بخرد.
وی تاکید کرد که باید اقدامی فراتر از توافق پاریس انجام داد و البته باید آن را از جایی شروع کرد.

*30سال تا نابودی کامل مرجان ها

مرجان ها علاوه بر این که از زیباترین اکوسیستم های طبیعی دنیا می باشند، از بااهمیت ترین و پرتولیدترین زیستگاه ها نیز شمرده می شوند. آبسنگ های مرجانی نواحی گرمسیری متنوع ترین اکوسیستم های آبی هستند و بسیاری از گونه های آبزیان، صرفا قادر به ادامه حیات در اکوسیستم های مرجانی می باشند. دانشمندان آینده نگری کرده اند اگر تأثیرات مخرب انسان بر دریاها کنترل نشوند و اوضاع به همین منوال پیش رود، به احتمال زیاد تا 30 سال دیگر هیچ مرجانی در کره زمین وجود نداشته باشد.

انتهای پیام//

واژه های کلیدی: دریایی | ایرانی | آلودگی | مرجان | جزیره | ایران | سواحل مرجانی خلیج فارس | سفیدشدگی مرجان ها