pdf+ دانلود رایگان کتاب 21 درس جهت قرن 21

کتاب تازه نویسنده کتاب های پرفروش انسان خردمند و انسان خداگونه
یووال نوح هراری خود به عالی ترین نحو در مقدمه هدفش را از نوشتن این کتاب بیان کرده هست. با هم گزیده ای از مقدمه را می خوانیم. فهرست کتاب را هم در آخر آورده ایم تا با بحث های جالب و البته حیاتی کتاب جهت زندگی در دنیای امروز آشنا شوید.
به عنوان تاریخدان، نمی توانم به مردم غذا و لباس بدهم _ ولی می توانم تلاش کنم کمی شفافیت به آنها عرضه کنم، و از آن راه، به مسطح شدن زمین بازی جهانی کمک کنم.
کتاب اولم، انسان خردمند، گذشته انسان را بررسی کرده و نشان می دهد چگونه میمونی ناچیز به فرمانروای سیاره زمین تبدیل شد.
انسان خداگونه، کتاب دومم، تعمقی است راجع به آینده درازمدت زندگی، راجع به اینکه چگونه انسانها ممکن است سرانجام به خدایان تبدیل شوند و اینکه مقصد نهایی هوش و وجدان بشر چه می تواند باشد.
در این کتاب ( 21 درس جهت قرن 21) می خواهم بر اینجا و اکنون تمرکز کنم. تمرکز من بر پرسشها جاری و آینده بی واسطه جوامع بشری هست. اکنون چه چیزی در حال روی دادن است؟ بزرگترین چالش ها و بااهمیت ترین گزینش های امروز چیست؟

کتاب نخست من،‌ انسان خردمند، گذشته‌ی بشر مورد بررسی قرار گرفته هست. اینکه چگونه یک موجود بی‌اهمیت حکم‌فرمای سیاره زمین شد.

انسان خداگونه، کتاب دوم من، آینده دور و درازی زندگیِ بشر را مورد مطالعه قرار می‌دهد. به تعمق در این توصیه می‌پردازد که در نهایت، چگونه انسان خدا خواهد شد، و فرجام نهایی هوش و آگاهی چی خواهد بود.

اما در این کتاب، ۲۱ درس جهت قرن ۲۱، می‌خواهم به مکان و زمانِ حال نگاهی عمیق‌تری داشته باشم – بر امور جاری و آینده‌ی قریب‌الوقوعِ جامعه‌ی بشری. اینک چی در حال وقوع است؟ بزرگ‌ترین چالش‌ها و حیاتی‌ترین تصمیمات/انتخاب‌های امروزِمان چیست؟ چه‌چیز درخور توجه است؟ کدام مهارت‌ها را باید به اطفال خویش آموزش دهیم؟

طبعاً، هفت میلیارد انسانْ هفت میلیارد دستورِکارِ (agenda) متفاوت دارند، و همان‌طوریکه اشاره شد، تفکر راجع به تصویر بزرگْ جلال و شکوهی نسبتاً بی‌نظیری را به نمایش می‌گذارد. یک مادرِ تنها که به‌سختی تلاش می‌کند تا دو فرزندش را در منطقه‌ی زاغه‌نشینِ پُرجمعیتِ بمبئی پرورش دهد، صرفاً به جای توجه و تمرکز دارد که بتواند وعده‌یی غذایی بعدی‌شان را تأمین کند؛ قایقِ مملو از پناه‌جویان در وسط مدیترانه، جهت یافتن خشکی، مدام و بی‌وقفه به افق خیره می‌شوند؛ مردی در حال احتضار در یکی از شفاخانه/بیمارستان‌های شلوغِ لندنْ تمام توانش را همسو می‌کند تا لااقل یک نفسِ دیگر تازه کند. اینها مشکلاتی به‌مراتب مهمتری نبست به مسئله‌ی گرمایش زمین و یا بحران لیبرال دموکراسی‌اند. هویداست که – جهت این همه پرسشها – هیچ کتابی قدرت ارائه‌ی راه‌ِحل جامع و مانع را ندارد، و من نیز در جهت بیرون‌رفت از چنین وضعیت‌های درس‌های زیادی جهت ارائه ندارم. صرفاً امیدوارم بتوانم از آنها چیزی بیاموزم.

برنامه‌ی (agenda) من در اینجا، در این کتاب، جهانی هست. من به قدرت‌های عظیمی توجه خواهم داشت در حال شکل‌دهی به دنیای ما هستند و احتمالاً بر آینده‌ی سیاره‌ی ما نیز تاثیر خواهند داشت. تغییراتِ آب‌وهوا ممکن فراتر از نگرانی‌های مردمْ در برابر وضعیت‌های اضطراریِ فوت و زندگی باشد، مُنتها این گمان نیز وجود دارد که همین عامل در نهایت زاغه‌های پُرجمعیت بمبئی را غیرِقابل‌سکونت سازد، موجِ تازه‌ای از پناه‌جویان را راهیِ مدیترانه نماید، و موجب بحران جهانی در مراقبت‌های صحی/بهداشتی شود.

واقعیت بُغرنج است و از رشته‌های بسیاری تشکیل شده است هست، و این کتاب در تلاش است تا ابعاد مختلفی از معضلات جهانی را – بدون هیچ‌گونه ادعای مبنی بر جامع و مانع بودن – پوشش دهد. علی رغم کتاب‌های انسان خردمند و انسان خداگونه، این کتاب، نه به‌عنوان یک روایت تاریخی، بلکه به‌عنوان مجموعه درس‌های برگزیده در نظر گرفته شده است هست. باید بگویم که هر درس در این کتاب با نتیجه های کوتاه و راحت جمع‌بندی نمی‌شود؛ بلکه این درس‌ها با نشانه ترغیب خوانندگانْ به تفکر زیاد و کمک به سهم‌گیری آنها در بعضی از مهم‌ترین مباحث زمانِ‌ما تدوین شده است است.

این کتاب در گفتگو با عامه‌ی مردم نوشته شده است هست. تعدادی از فصل‌ها پاسخ‌های را مشمول بر می‌شود که در پرسش از خوانندگان جمع‌آوری کرده‌ام – از همکارانم و از روزنامه‌نگاران. نسخه‌های پیشینِ بعضی از بخش‌های کتابْ قبلاً به اشکالی دیگری نیز منتشر شده‌اند. این امر فُرصتی را به من می‌داد تا با توجه به فیدبک‌های دریافت‌شدهْ استدلال‌های خود را مورد بازبینی قرار داده و زیاد صیقل دهم. بعضی از بخش‌ها روی سیاست تمرکز دارند، تعدادی هم بر تکنالوژی؛ پاره‌ای روی دین و چندی هم به هنر. فصل‌های است که به تکریم خردِ بشری می‌پردازند، و فصل‌های دیگر نقشِ حیاتی حماقتِ بشری را هایلایت می‌کنند. ولی در سراسر کتاب پرسش بنیادین هر لحظه پابرجاست: در دنیایی امروز چه‌چیزی در حال وقوع هست، و معنای عمیق این رویدادها چیست؟

قدرت گرفتنِ دونالد ترامپ حاکی از چیست؟ راجع به رشد فزاینده‌ی بیماری همه‌گیرِ خبرهای جعلی چی می‌توان کرد؟ آیا دِموکراسی لیبرال در بحران به‌سرمی‌برد؟ آیا نوید بازگشت خدا به گوش می‌رسد؟ آیا جنگ جهانی دیگری در شُرُف وقوع است؟ کدام تمدن صاحب‌اختیارِ دنیا خواهد شد – غرب، چین، اسلام؟ اروپا، آیا باید دروازه‌هایش را به‌روی مهاجرت باز بگذارد؟ آیا ملی‌گرایی راه‌گشایی مشکلاتِ نابرابری و تغییرات آب‌وهوایی خواهد بود؟ تروریسم، در این مورد می‌بایست چی موقفی را اختیار کنیم؟

هرچند این کتاب یک دورنمای جهانی دارد، ولی من از جنبه فردی غافل نخواهم بود. برعکس، می‌خواهم بر روابطْ میان انقلاب‌های بزرگ عصرِ حاضر و زندگی درونی افراد تأکید و تمرکز نمایم. به‌عنوان نمونه، تروریسم، با اینکه یک معضلِ سیاسیِ بین‌المللی هست، یک میکانیزم روان‌شناسی درونی نیز هست. تروریسم با فشار دادنِ دکمه وحشت در اعماق ذهن ما کار می‌کند و پنداره‌های شخصی میلیون‌های فرد را می‌رُباید. و نیز، بحران دموکراسی لیبرال، نه‌تنها در پارلمان‌ها و مراکز رای‌دهی، بلکه در ژرفای نورون‌ها و سِیناپس‌ها هم جلوه‌گری می‌کند. اینکه بگویم حریم شخصی عرصه سیاسی نیز هست، ممکن کلیشه به‌نظر رسد، ولی در زمانه‌ی که دانشمندان، شرکت‌ها و دولت‌ها در صدد هک کردنِ مغز بشریت برآمده، این مقوله افزون‌تر از هر زمانِ دیگر شوم و شیطانی پدیدار می‌شود. براین‌اساس، این کتاب آینه‌ای خواهد بود از مشاهدات رفتارهای تمام افراد و عموم جوامع.

رفتار و اخلاق فردی‌مان در یک دنیا به‌هم‌پیوستهْ تحتِ فشار بی‌سابقه‌یی قرار دارد. هریکی از ما در درون اسپایدروِب‌های گیر افتاده‌ایم که از یک طرف رفتارهای ما را رصد و دست‌کاری می‌کنند و از جهتی دیگر حتی ریزترین حرکاتِ ما را به مقصدهای دوردست راهی‌ می‌نمایند. روتینِ روزانه‌ی ما، زندگی انسان‌ها و حیوانات را، نیمه‌راه، در آن سوی دنیا متأثر می‌سازد، و بروزِ بعضی از احساساتِ شخصیْ به‌طور غیرمنتظره‌ای غوغایی در کل دنیا پرپا می‌کند؛ مثل شعله‌ای که با قربانی‌شدن محمد بوعزیزی در تونس روشن و منجر به برافروخته‌شدنِ بهار عربی شد، و یا زنانی که با اشتراک‌گذاری روایت‌های‌شان در مورد آزار و اذیت جنسی، جنبش من‌هم (MeToo#) را شکل دادند.

با توجه به این‌همه گستردگی جهانی زندگی شخصی‌مان، مهمتر از هر وقت دیگر،‌ حیاتی است که همین حالا به کشف و درک تعصبات مذهبی و سیاسی خود، امتیازات نژادی و جنسیتی خویش، و تمایلات سرگوب‌گر نهادی‌مان بپردازیم. ولی آیا این یک اقدام واقع‌بینانه است؟ در دنیایی که فراتر از افق‌های دیدِ من و خارج از کنترل انسان می‌چرخد، چگونه می‌توان عرصه‌ی اخلاقی واحد، پایدار و استوار را پیدا کرد؟

این کتاب با کاوش در گیرودارهای فعلیِ سیاسی و تکنالوژیکی دنیایی‌مان شروع می‌شود. در آخر قرن بیستم، به‌نظر می‌رسید که نبردِ همه‌گیرِ ایدئولوژیکی بین فاشیسم، کمونیسم و لیبرالیسم، با پیروزی قاطعِ لیبرالیسم به آخر خود رسیده هست. نشانه‌های از فتحِ دنیا به‌بواسطه‌ی سیاستِ دموکراتیک، حقوق بشر و سرمایه‌داری لیبرال در سراسر گیتی به‌چشم می‌خورد. ولی طبق روال معمول، تغییرِ جهتی غیرمنتظره‌ای مشمول بر حال تاریخ شد، و بعد از فروپاشی فاشیسم و کمونیسم، اکنون حال‌ و روزِ لیبرالیسم پُرآشوب و متلاطم هست. بعد آهنگِ سفرِمان کجاست؟

این پرسش به‌طرزِ شگفت‌انگیزی تکان‌دهنده هست؛ آیا که اعتبار لیبرالیسم دقیقاً زمانی درحال فروکش شدن است که انقلاب‌های دوقولویِ انفوتِک و بیوتِک گونه‌ی ما را در برابرِ بزرگترین چالش‌های تمامِ تاریخ قرار داده‌اند.

ادغام انفوتک و بیوتک، ممکنْ سریعتر از آنچه که انتظار می‌رود، میلیاردها انسان را از کار بی‌کار نماید، و به‌تبعِ‌آن منجر به تعضیفِ آزادی و برابری شود. الگوریتم‌های بیگ‌دیتا احتمالاً حکومتِ تام‌الاختیاری دیجیتالی‌ای را ایجاد خواهند کرد که در آن همه‌ی قدرتْ در دستانِ طبقه نخبه، ولی بسیار کوچک، تمرکز یافته هست؛ درحالی‌که تعداد بی‌شُماری مردم نه صرفاً از استثمار شدن، بلکه از وضعیتِ بسیار بدتر و نامناسب‌تر از آنْ زحمت می‌برند.

در کتاب قبلی‌ام، انسان خداگونه، درباره‌ی این ادغام به‌تفصیل گپ زدم. ولی از آنجایی‌که آن کتاب به چشم‌انداز بلندمدت – یعنی به دورنمای قرن‌ها و حتی هزارها سال – پرداخته، این کتاب بر بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسیِ نزدیک و قریب‌الوقوع تمرکز خواهد داشت.

کتاب حاضر در تلاش نیست تا تمام تأثیرات فن‌آوری‌های تازه را پوشش دهد. به‌طور خاص، اگرچه تکنالوژی تحفه‌های بسیار اغواکننده‌ی برای‌مان دارد، ولی نشانه من در اینجا توضیح دادن هرچه بیشترِ تهدیدها و خطرات آن هست. درست است که آفرینندگان و رهبران انقلاب تکنالوژیکی دوست دارند از تعریف و تمجید مخلوقِ‌شان بشنوند؛ ولی تاریخ‌دانانِ مثل من، جامعه‌شناسان و فیلسوفان، در صورتِ کشف و مشاهده‌ی راه‌های که ممکن به بی‌راهه ختم شوند، وظیفه دارند تا آژیر/آلارم را به صدا دربیاورند. بخش اول کتاب به همین مطلب پرداخته است.

بعد از ترسیم تصویر کلی چالش‌های که با آنها روبرو هستیم، در بخش دوم کتاب، محدوده‌ای وسیعی از واکنش‌های بالقوه را بررسی می‌کنیم. آیا انجنیران/مهندسان فیس‌بوک، به کمک هوش مصنوعی، می‌توانند دنیای را خلق کنند که حافظ آزادی و برابری بشریت باشد؟ – شاید پاسخ به این پرسش در برعکس شدن فرآیند جهانی‌سازی و قدرت گرفتنِ دوباره ملی‌گرایی نمود پیدا کند. یا بهتر است بی‌خیال پیشرفت شده، برگردیم به عقب و امید و دانایی را در اعماق سُنن و ادیان باستانی جستجو کنیم؟

در بخش سوم کتاب، می‌بینیم با اینکه چالش‌های تکنالوژیکی بی‌سابقه و اختلافات سیاسی شدید هست، بشریت توانایی غلبه براین اوضاع را دارد – البته اگر بر وحشت خود کنترل داشته باشیم و در رابطه به دیدگاه‌های خویش اندکی متواضعانه‌تر واکنش‌ها کنیم. به صورت کلی، این بخش به تحقیق در این عنوان می‌پردازد که در رابطه به معضلات ناشی از این چالش‌ها؛ از جمله: تهدیدِ تروریسم، خطرِ جنگ جهانی، و سایر نفرت‌ها و تعصباتی با رشد سرطانی چی می‌شود کرد؟

بخش چهارم به مبحث «عبور از واقعیت» (post-truth) پرداخته، و این پرسش را مطرح می‌کند که پیشرفت جهانیْ اکنون تا چی اندازه قابل درک است و درست‌کاری از خطاکاری تا چی حد قابل تفکیک. آیا انسان خردمند توانایی درکِ دنیای خلق‌کرده‌اش را دراد؟ آیا هنوز مرزِ مشخصی بین توهمات و واقعیات وجود دارد؟

در بخش پنجم و نهایی، رشته‌های مختلفی را کنارِهم خواهم چید، و نگاهی کلی‌تری به زندگی در عصر شوریدگی خواهیم داشت. عصری که در آن، بدون وجودِ هیچ‌گونه روایتِ جایگزین، روایت‌های قدیمیْ یکی بعد از دیگری از‌بین‌برده‌شده و برچیده می‌شوند. در زندگی امروز، انجام کدام کارها توصیه می‌شود؟ به چی مهارت‌های نیازمندیم؟ با توجه به دانسته‌ها و ندانسته‌های‌مان در مورد خدا، سیاست، و درباره‌ی دین، امروز، در رابطه به معنای زندگی چی می‌توان گفت؟

این حرف‌ها ممکن بیش از حد رؤیایی و جاه‌طلبانه به‌نظر رسد؛ ولی متأسفانه انسان خردمندْ چندان از نعمت شکیبایی برخوردار نیست. با اینکه هزاران سال است که نسلِ بشر درباره‌ی معنای زندگی بحث می‌کند، حالا دیگر وقت ادامه دادن این مبحث دیرینه به‌صورت نامحدود ناممکن می‌نماید. بحرانِ اکولوژیکِ درحال رشد، ترساندن روزافزونِ سلاح‌های کشتار جمعی، و ظهورِ فن‌آوری‌های ویرانگرِ جدید، مجال این نوع کارها را به ما نخواهند داد. شاید مهمتر از همه، هوش مصنوعی و بیوتکنالوژی این توانایی را به بشریت خواهند بخشید تا معنای زندگی‌شان را آنطوری که می‌خواهند شکل دهند. احتمالاً خیلی زود، تعدادی انسان‌ها با استفاده از این قدرت‌ها – و براساس بعضی روایت‌های تلویحی – در مسیرِ خلق معنای زندگی دلخواهِ‌شان گام‌های خواهند برداشت. فیلسوفان مردم بسیار صبور هستند، ولی مهندسان کم‌صبر، و سرمایه‌گذران بی‌صبرتر از همه. اگر نمی‌دانید که با قدرت مهندسی زندگی چی کنید، نیروی بازار جهت کشف شدن پاسخ هزارها سال منتظرِتان نخواهد ماند. دست نامرئی‌ای بازار پاسخ مذبوحانه‌اش را به شما تحمیل خواهد کرد. شما نیازمند مفهوم واضح در مورد معنای زندگی هستید، مگراینکه آینده‌ی زندگی‌تان را در دستان گزارش‌های فصلی قرار دهید.

در فصل آخر – درست قبل از اینکه در یک نمایش غم‌انگیز، پرده بر روی گونه‌ای ما فرود آید و یک نمایش کاملاً متفاوتی دیگر شروع شود – در رابطه به چند نکته‌ی شخصی صحبت خواهم کرد؛ به عنوان یک انسان خردمند در صحبت با انسان خردمندِ دیگر.

منبع:allamehr