pdf+ دانلود رایگان کتاب قصه های کولیما 1

هر نویسنده تقدیری دارد، مثل همه آدمها که پیشانی نوشتشان با دیگری تفاوت دارد. بعضی همه عمر را در راحتی و آسایش خیال زندگی می کنند، طعم شهرت و رفاه را می چشند؛ بعضی دیگر مدتی از زندگی خود را در بدبختی و دربدری یا زندان سپری می کنند، ولی بالاخره دیر یا سریع موسم خوشی‎شان می رسد، اسم و رسمی به هم می زنند و بقیه عمر را با آسایش می گذرانند. تجربه آن سالهای سخت هم می شود اعتبار کارشان تا کسب موفقیت و معاش کنند.

ولی گویی تقدیر در مورد همه بخش کوتاه یا بلندی از خوشی را در نظر نگرفته. جماعتی هستند که باید همه عمر را در بدبختی و آوارگی و یا بدتر از آن زندان و کار با اعمال شاقه بگذرانند. آدمهایی که اگر توان خلاقه ای هم داشته باشند و به هزار دردسر آن را به ثمر برسانند، آنقدر دیر آشنا می شود که دیگر فرصتی جهت استفاده از نتیجه کارشان نمانده و چه بسا مجموعه این توفیق و اعتبار و یا شهرت می ماند جهت سرنوشت بعد از مرگ.

وارلام شالاموف نویسندهکتاب «قصه های کولیما» نمونه بارزنویسندگان دسته سوم هست. همانها که گویی سرنوشت به هیچ وجه میانه ای با آنها ندارد و تصمیم نگرفته اندک صورت خوشی به آنها نشان بدهدهمین قدر خوش شانس هستند که چند دهه ای بعد از فوت آثارشان آشنا شود.

روسیه در قرن بیستمدرگیر یکی از بزرگترین حماقت های کل تاریخ خود شد. در نظر گرفتن اینکه انقلاب روسیه تا حد زیادی نتیجه اضمحلال سیاسی و اجتماعی این کشور، به علت ضعف و بی تدبیری آخرین تزار تاریخ روسیه بود و یا هر علت دیگری، نمی تواند توجیه کننده پناه بردن به دامان هیولای مخوفی به نام کمونیسم باشد.

البته هنگامی که مردم روسیه گرفتار این آفت مزمن شدند، کمونیسم در شروع به عنوان جامعه بی طبقه و عدالت حکومت پرولتاریا (که قرار بود در این دیار و ایضا کل دنیا حاکم شود)، صورت قشنگی از خود نشان می داد. صورت قشنگی که مدتی بعد مشخص شد که صورتک است و پشت آن هیبت مخوفی پنهان شده. هیبت مخوفی که تجسم آن را درشیوه حکومت داری استالینیستی، اردوگاه های کار اضطراری در گولاک سیبری، قتل و عام روشنفکران و بازیگران و صورت های معروف و حتی رحم نکردن به رفقای دیروزکه پابه پای آنها در به بار نشستن این حماقت تاریخی نقش داشتند و البته نرم نرمک متوجه خبط و خطای خود می شدند. بعدها خیلی از همین اشخاص کم و بیش برجسته که به این اشتباه تاریخی پی بردند و کارشان اگر به مردن نکشید به چیزی بدتر از آن ختم شد یعنی زندانی شدن در گولاک.

البته بعضی هم بودند که تجربه زندانی شدن در چنین اردوگاه هایی را دستمایه نوشتن آثاری کردند که بعدها به شهرت آنها در سطح دنیا انجامید. یکی از نمونه های شاخص این افراد الکساندر سولژنیتسین بود که سالهایی طولانی را گولاک گذراند، ولی هرچه بود آخرهای عمر سرانجام به خیر شد و با نوشتن آثاری در این باره و از همه معروف تر همچون مجمع الجزایر گولاک به شهرت رسید و حتی بعضی براین باورند که او با نشان دادن حقایق جاری در آن کشور سهم خاص ای در کله پا شدن کمونیسم داشت. آثار این نویسندگان بازگو کننده این بود که چگونه یک انقلاب پوشالی فرزندان و یا روشنفکران خود را به مسلخ می برد.

وارلام شالاموف تقریبا همین کار را کرد، با داستانهایی به لحاظ ادبیت به مراتب بهتر و تاثیرگذارتر ولی به اندازه سولژنیتسین خوش شانس نبود، و با وجود اینکه آثاراو به لحاظ محتوای نیز نزدیکی بسیاری با نوشته های سولژنیتسین داشت و می توانست به شکلی به مستندتر پرده از حقایق جاری در پشت درهای بسته شوروی سابق بردارد، به چنین توفیقی دست نیافت. آیا که این آثار در زمانی که باید منتشر نشدندو کشف آنها در دنیا ماند جهت سالها بعد از فوت او.

شالاموف ده سال قبل از انقلاب کارگری روسیه، به سال ۱۹۰۷ در وولوگدا در شمال این کشور چشم برجهان گشود. پدرش کشیشی ارتدوکس و مادرش معلم بود. شالاموف سال ۱۹۲۴ به مسکو رفت تا در دانشگاه حقوق بخواند. ولی مدتی بعد درگیر پرسشها سیاسی شد.نخستین بار در ۲۲ سالگی دستگیر شد و به اتهام تحریکات ضدحکومتی به حبس در اردوگاه اورال محکوم شد.

سال ۱۹۳۱ دوباره به مسکو بازگشت و سال ۱۹۳۷ بازهم دستگیر شد، ولی این بار جرم او از دید حکومت بسیار جدی تر بود! از همین رو او را به منطقه کولیما فرستادند. کولیما در شمال شرقی سیبری، در سرنوشت زمامداری استالین محل ساختن اردوگاه های کار اضطراری بود. یکی از آن مناطق مخوفی که گذراندن محکومیت در آنجا به منزله جان کندن تدریجی بود و زنده ماندن در چنین جهنم سفیدی چیزی شبیه معجزه.

هفده سال از زندگی اش را در این منطقه در اردوگاه های کار اضطراری گذراند. شالاموف سال ۱۹۵۶ در حالی به مسکو بازگشت که از دو سال قبل کار روی کتاب «داستان های کولیما» را شروع کرده بود. اونگارش آن ها را در سال ۱۹۵۴ میلادی شروع کرد و تا سال ۱۹۷۳ ادامه داد. شالاموف در این فاصله زمانی تقریبا دوازده سال را جهت نوشتن این کتاب صرف کرد و آن را به اثر مهم خود تبدیل کرد. او در این ایام تقریبا به موجودی از کار افتاده بدل شده است بود وبه همین علت هم از ازدوگاه کار اضطراری رهایی یافته بود تا بقیه عمر را همچون موجودی معلول و ناتوان در آسایشگاه های معلولین سپری کند.

شالاموف در قصه های کولیما به روایت حوادثی می پردازد که در اردوگاه های سیبری اتفاق افتاده هست. این اثر یک کالبد شکافی ادبی وهم آلود و بیرحمانه از یک جامعه بسته است که هیچ کسی در آن از آسیب پذیری مصون نیست. داستانهای او همگی از تجربیات واقعی اش سرچشمه می گرفتند و از حقایق هولناکی سخن می گفتند که از دید جهانیان پنهان مانده بود. او اعتقاد بود آثارش نه داستانند و نه خاطره، بلکه او کوشیده به آثار ادبی خود سندیتی ببخشد که گواهی باشند بر دوران مشکل که بر مردم آن دیار گذشته است.

قصه های کولیما اثر ادبی شگفت و بی نظیر قرن بیستم هست. این کتاب مجموعه ای ست از تجارب مخوف و باورنکردنی زندگی در اردوگاه های کار اضطراری شوروی که به وسیله نگاه تیزبین یکی از محکومان نقل می شود و به صورت داستان هایی پراکنده تمامی زیروبم های دردها و امیدهای این زندگی را بیان می کند.

این داستانها در واقع شخصیت دیکتاتوری شوروی را از درون نشان می دهد و اینکه آنها چگونه به انسان با چشم تحقیر نگاه می کردند. از آنجا که نفی بلد شالاموف در وطنش حتی تا مدت ها بعد از مرگش در سال ۱۹۸۲ هم ادامه داشت، این کتاب او در سال ۱۹۸۹ در روسیه منتشر شد.

به این ترتیب شالاموف همه عمر سرنوشت در مشکل گذراند و هیچگاه روی خوشی ندید، داستانها او رفته رفته در دنیا آشنا شده است و ارزشهای ارزش آشکار می شود، ولی افسوس که داستانهای او در وقت خود منتشر نشده و ناشناخته ماندند تا این مرد زحمت کشیده هیچگاه طعم موفقیت در زندگی را درک نکند.

داستانهای او در روسیه در دوران فضای باز سیاسی گورباچف و کمی پیش از فروپاشی حکومت کمونیستی شوروی سابق به سال ۱۹۸۹ منتشر شدند. در دیگر کشورها قدر ارزش این آثار دیرتر نیز آشنا شد، چنانچه آلمانی ها تازه در سال ۲۰۰۷ به ترجمه آثار او پرداختند.

مجموعه «قصه های کولیما» (جلد ۱) اثر وارلام شالاموف ترجمه نازلی اصغرزاده ترجمه ای است از «The Kolyma Tales» که دربرگیرنده داستان هایی چون «کوبیدن برف بکر»، «ماجرای شب»، «باران»، «میوه های جنگلی»، «روحانی تاتار و هوای آزاد»، «تایگای زرین»، «شوک درمانی» و… ؛ این کتاب در ۳۰۶ صفحه، شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۴ هزار تومان به به همت نشر مروارید به چاپ رسیده هست.

نسخه آلمانی این اثر در پنج جلد انتشار یافته است و نشر مروارید بعد از معرفی این نویسنده مهم ادبیات روس به مخاطبان فارسی زبان ادبیات داستانی در آینده نزدیک جلدهای دیگر این اثر ادبی ارزشمند را نیز منتشر خواهد کرد.

* معرفی کتاب از الف کتاب