خطای غفلت در بورس پایتخت ایران

خطای غفلت در بورس تهران

عبارات مهم : سرمایه گذاری – بازار

بورس پایتخت ایران در دو ماه گذشته شاهد سیطره فضای رونق معاملاتی و ورود نقدینگی تازه بود. با وجود فراهم بودن شرایط جهت بعضی کارها مناسب ازسوی شرکت بورس، مسوولان از وقت های موجود در این فضا استفاده نکردند. نبود عرضه های اولیه، باقی ماندن سهام شناور آزاد شرکت ها در سطوح قبلی، عدم تسهیل روند زیاد کردن سرمایه و همچنین ادامه توقف های طولانی مدت نمادها و بلوک زنی در وقت اصلاح قیمتی، وقت سوزی هایی از سوی مقام ناظر به شمار می رود که مانع حرکت بورس به سمت بازاری پویا و با عمق زیاد شده است است.

خطای غفلت در بورس پایتخت ایران

بورس پایتخت ایران از ابتدای امسال تا کنون با حرکت در یک مسیر صعودی نسبتا ملایم اوضاع نسبتا پررونقی را به نمایش گذاشت. نماگر این بازار که از ابتدای سال تا کنون تنها یک روز افت را تجربه کرد، با ثبت رشد بیش از 5/ 3 درصدی در کارنامه خود پیشتاز سایر بازارهای سرمایه گذاری کشور شد.

فارغ از دلایل رشد قیمت ها در بازار سهام، موضوعی که انتقاد کارشناسان را در پی داشته است، این است که مسوولان شرکت بورس و اوراق بهادار در این بازه زمانی از وقت رونق ایجاد شده است در جهت عمق بخشیدن به بازار سهام استفاده خاصی نکرد. البته انجام کارها مثبت و اصلاح بعضی مقررات در بازار سهام به هیچ وجه نباید بسته به شرایط بازار سهام یعنی دوران رونق و رکود بازار باشد. ولی از آنجا که مسوولان شرکت بورس به کرات، انجام بعضی کارها مناسب را در گرو یک فضای مثبت در بازار می دانستند، حالا باید دید بهانه مسوولان امر جهت پیگیری نکردن این کارها در شرایط کنونی چه بوده است.

سرمایه گذاری | بازار | ایران | اخبار اقتصادی و بازرگانی

فرصت های پنهان دوره رونق اخیر

از جمله اقداماتی که همواره مسوولان شرکت بورس، انجام آن را منوط به شرایط رونق بازار سهام می دانستند، انجام عرضه اولیه در بازار بوده است. از اواسط اسفند ماه سال گذشته، عرضه های اولیه سهام شرکت ها و همچنین عرضه اوراق بدهی در بازار سهام متوقف شد و تاکنون نیز ادامه داشت. این عنوان را نباید از نظر پنهان داشت که انجام عرضه های اولیه در وقت افزایش قیمت سهام علاوه بر عمق بخشیدن به فضای معاملات می تواند با جذب بخشی از نقدینگی سرگردان در بورس، مانع از رشد حبابی قیمت ها شود. از این رو باید گفت شرکت در پی این وقت سوزی، کارکردهای عرضه های اولیه در این فضا را از دست داد.

در راستای زیاد کردن سهام شناور آزاد شرکت ها، نیز در این بازه زمانی اقدامی رخ نداد. سهام شناور آزاد بخشی از سهام یک شرکت است که در بازار سهام از سوی همه قابل معامله است. مالکیت بخش عمده ای از سهام شرکت های پذیرفته شده است در بورس در اختیار سهامداران عمده یا فعالان حقوقی دولتی و شبه دولتی واقع شده است است (آخرین آمارهای رسمی نشان می دهد حدود 80 درصد سهام در بورس پایتخت ایران در اختیار مالکان عمده است که با اهداف مدیریتی نگهداری می شود). به همین دلیل، بورس پایتخت ایران را می توان از این جنبه در زمره بازارهای کم عمق و نوپا در مقایسه با بازارهای سهام بین المللی ارزیابی کرد.به عبارتی، کم بودن سهام شناور یکی از معضلات کنونی بازار سهام به شمار می رود چرا که سهام شناور آزاد اندک نشانگر آن است که مقدار کمی از سهام شرکت براي معامله در دسترس است و در نتیجه احتمال غیر منصفانه بودن قیمت زياد است.

«دنیای اقتصاد» بارها در گزارش های خود بر لزوم زیاد کردن این نسبت جهت داشتن بازاری پویا تاکید کرده بود. پاسخ مقام ناظر به این نقدها این چنین بود: رکود موجود در بازار سهام، امکان زیاد کردن سهام شناور شرکت ها را نمی دهد. حال که بازار تقریبا روند مناسبی را تجربه می کند، چرا اقدامی در جهت الزام شرکت ها به زیاد کردن سهام شناور آزاد در بازار صورت نگرفته است. توقف طولانی مدت نمادها که در بعضی موارد علت منطقی خاصی جهت آن وجود ندارد، عاملی است که در گذشته به دفعات مانع نقدشوندگی بازار سهام شده است است. البته بحث توقف طولانی مدت نمادها نیز همچون دو عنوان دیگر (عرضه اولیه و زیاد کردن سهام شناور) نباید هیچ ارتباطی به فضای بازار داشته باشد. با این فرض که در دوره کاهش قیمت ها شرکت بورس با ملاحظه کاری بازگشایی بعضی نمادهای متوقف را انجام نمی دهد، حالا چه دلیلی جهت توقف نمادها وجود دارد.

خطای غفلت در بورس پایتخت ایران

تسهیل روند زیاد کردن سرمایه شرکت ها نیز عنوان دیگری بود که در این فضا مورد غفلت قرار داده شد (البته زمانبر بودن کارهای اداری از این دست در هر زمانی عنوان نامناسبی است). در مورد استفاده شرکت بورس از تسهیل روند زیاد کردن سرمایه در بازار سهام باید گفت: هر شرکتی زیاد کردن سرمایه می دهد، می تواند سهام را برابر مبلغ اسمی بفروشد. از این رو به علت جذابیت سهام شرکت ها پس از زیاد کردن سرمایه، بخشی از پول هایی که اخیر وارد بازار سهام شده است بود، می توانست وارد سهام این شرکت ها شود.

علاوه بر جای خالی اقداماتی که مسوولان شرکت بورس می توانستند در حدود دو ماه اخیر در بازار انجام دهند، به عملکرد شرکت در مواردی نیز نقدهای جدی وارد است. این عنوان بسیار طبیعی است که پس از یک دوره طولانی مدت از رشد قیمت ها، اصلاح صورت گیرد. با این همه شاهدیم مقام ناظر بورس با بلوک زنی در بعضی نمادهای اثر گذار در محاسبه شاخص در صدد جلوگیری از افت قیمت هاست. این عنوان همانند آنچه بارها گفته شد تبعات منفی زیادی در پی دارد. این عنوان ضمن آنکه بی اعتمادی سهامداران را در پی دارد، موجب می شود طولانی شدن دوره اصلاح سهام، نهایتا به ریزش های سنگین تر ختم شود. در این گزارش به بررسی وقت های پنهان دوره رونق اخیر بازار سهام از منظر یک کارشناس بازار سهام پرداخته شده است است. در ادامه نیز در جهت چرایی عدم استفاده از این فرصت، با مدیر نظارت بر بورس ها گفت وگو شد.

سرمایه گذاری | بازار | ایران | اخبار اقتصادی و بازرگانی

فرار نقدینگی در بازار مثبت

علی اسلامی بیدگلی، کارشناس بازار سهام در این خصوص می گوید: واکنش‌ها کنونی بازار مشابه بسیاری از ادوار گذشته است. در شرایط کنونی حجم جریان نقدینگی که وارد بازار شده است زیاد کردن پیدا کرده و قیمت سهم ها نیز رشد داشته است. به طور معمول در این شرایط نقدینگی موجود به سمت گروه های کوچک حرکت می کند و این عنوان می تواند سفته بازی در میان سهامداران را زیاد کردن دهد. وی در ادامه بیان کرد: توصیه ای که این دوره را نسبت به قبل متمایز می کند چرخش پول های داغ در نمادهایی است که ابهام آنها بسیار زیاد است.

خطای غفلت در بورس پایتخت ایران

به طوری که مشاهده می شود بیش از 70 درصد نقدینگی موجود در بازار در این نمادها فعال است. این عنوان شرایط را جهت نوسان گیری تا حد زیادی زیاد کردن می دهد و این احتمال را قوت می بخشد که بازار بار دیگر پس از مدتی روند نزولی را در پیش بگیرد و به تبع آن نقدینگی فعلی از آن خارج شود. این کارشناس همچنین گفت: در مدتی که شاخص روند صعودی داشت، نهاد ناظر با تدابیر خاصی می توانست این نقدینگی را جذب بازار کند و به تعمیق بورس کمک کند. یکی از این تدابیر در زمینه عرضه های اولیه جدید است.

موضوعی که می تواند بخشی از منابع سهامداران را جذب کند و بازده مطلوب تری را جهت بورس رقم بزند. متاسفانه در مدت اخیر عرضه قابل توجهی در بورس مشاهده نشده است که بتواند بازار را جهت سهامداران جذاب کند. هرچند تجارب چند عرضه اولیه اخیر چندان جهت سهامداران مطلوب نبوده و این می تواند عرضه های فعلی را تحت الشعاع قرار دهد. اسلامی بیدگلی دومین موردی که می تواند روند فعلی بازار را منطقی کند، صدور مجوز زیاد کردن سرمایه و به عبارتی تسهیل روند زیاد کردن سرمایه شرکت ها می داند.

وی در این زمینه می گوید: زیاد کردن سرمایه شرکت ها بخشی از منابع کنونی را به سرمایه گذاری بلندمدت مبدل می کند. این کارشناس همچنین در تشریح دو دست انداز مهم در مسیر این کارها مهم می داند و می گوید: روند صدور مجوز زیاد کردن سرمایه در بورس پایتخت ایران بسیار کند است و عملیات اداری آن مجال زیاد کردن سرمایه شرکت ها در کوتاه مدت را نمی دهد. درخصوص عرضه های اولیه نیز اتلاف وقت چالش بسیار مهمی است. بسیاری از شرکت هایی که طی ماه نهایی سال 95 مجوز پذیرش از بورس را دریافت کرده اند به علت گذشت وقت نسبتا طولانی بار دیگر مجبور به انتشار آخرین اوضاع مالی جهت عرضه اولیه شده است اند. همین مسائل باعث شد طی مدت اخیر جذب نقدینگی در بازار در مسیر درستی حرکت نکند.

عرضه اولیه های جدید در بورس

در همین زمینه محسن خدابخش، مدیریت نظارت بر بورس های شرکت بورس، در پاسخ به انتقادهای مطرح شده است از سوی کارشناسان می گوید: شرکت طی این مدت برنامه هایی دارد که طی روزهای آینده در بازار مشاهده می کنیم. از روزهای نهایی سال 95 برنامه عرضه های اولیه در دستور کار شرکت بورس و اوراق بهادار قرار گرفت. ولی به علت اینکه زمینه های آن فراهم نبود تاکنون به طول انجامید. وی در ادامه بیان کرد: درخصوص توسعه ابزارهای کنونی بازار نیز برنامه هایی در دست اقدام است. در این زمینه طی روزهای آینده اختیار خرید و فروش چند نماد جدید ایجاد می شود که می تواند جذابیت این ابزار را دوچندان کند.

همچنین استفاده از آپشن روی ابزارهای دیگر نیز طی این مدت در دست بررسی بوده است که بر اساس کارها صورت گرفته تعدادی از اوراق های فرابورس از طریق آپشن انتشار یافته است اند. مدیر نظارت بر بورس های شرکت بورس و اوراق بهادار در توضیح عرضه های اولیه گفت: این عنوان از مواردی است که از سوی مدیر شرکت بورس و اوراق بهادار در دستور کار قرار گرفته است.

در تلاش هستیم چند عرضه اولیه مهم تا آخر اردیبهشت داشته باشیم، این عنوان باعث می شود بازار با روندی متعادل شاهد جذب نقدینگی بیشتری باشد. وی در آخر بیان کرد: در شرایط کنونی واکنش‌ها بازار به گونه ای است که ما توانستیم درزمینه بازگشایی نمادهای بورسی و فرابورسی سرعت عمل مطلوبی داشته باشیم. بازگشایی نمادها می تواند تا حد زیادی تحرک سهامداران را به همراه داشته باشد. درخصوص تعداد محدودی از نمادها که همچنان متوقف مانده اند نیز در حال پیگیری هستیم که در کوتاه ترین وقت بازگشایی شود.

اخبار اقتصادی – دنیای اقتصاد

واژه های کلیدی: سرمایه گذاری | بازار | ایران | اخبار اقتصادی و بازرگانی