شجریان هر لحظه در صدر است, می‌خواهند از آثارم استفاده سیاسی کنند ، سالار عقیلی

سالار عقیلی ؛ شجریان هر لحظه در صدر است/می خواهند از آثارم استفاده سیاسی کنند

عبارات مهم : آلبوم

به گزارش ایلنا، طی نظرسنجی که یکی از نشریات کشورمان راجع به برترین آلبوم های موسیقی سنتی سال ۹۵ انجام داد، آلبوم”از تنهایی گریه مکن”سالار عقیلی بالاتر از آثار موزیسین هایی چون محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان در رتبه اول قرار گرفت. این تاکیدی بر پرمخاطب بودن صدای سالار عقیلی در میان مردم است. هر چند او از محمدرضا شجریان به عنوان مرد اول موسیقی آوازی کشور عزیزمان ایران یاد می کند ولی این روزها به واسطه کنسرت های متعدد و پخش مکرر صدای سالار عقیلی از رادیو و تلویزیون، عملا آثار او زیاد از شجریان به گوش مردم می رسد. با سالار عقیلی که این روزها یکی از پرمخاطب ترین موزیسین های موسیقی سنتی کشور عزیزمان ایران است اطراف موضوعاتی چون”بهره برداری سیاسی از آثارش”، “کسب رتبه اول برترین آلبوم سال ۹۵” و بعضی پرسشها دیگر گفتگو کرده ایم که در ادامه می خوانید:

شجریان هر لحظه در صدر است, می‌خواهند از آثارم استفاده سیاسی کنند ، سالار عقیلی

جایگاه استاد شجریان اوج و دست نیافتنی است

آلبوم «از تنهایی گریه مکن» با صدای شما در نظرسنجی ماهنامه تجربه به عنوان عالی ترین آلبوم موسیقی سنتی سال ۹۵ گزینش شد؛ در واقع این آلبوم بالاتر از آلبوم های «طریق عشق» از محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان، آلبوم «مست و هوشیار» اثر حمیدرضا نوربخش و داریوش پیرنیاکان گرفت؛ نظر شما راجع به این گزینش و اتفاق چیست؟

مسلم است که از گزینش این آلبوم به عنوان اثر برگزیده سال ۹۵ خوشحال هستم. ولی این توصیه حائز اهمیت است که این اساتید از پیشکسوتان من هستند ؛ به خاص استاد شجریان که جهت من و همه فعالان عرصه موسیقی ایرانی در دوره معاصر، نقش استادی دارند. استاد شجریان در جایگاه استادی من هستند از همین رو این عنوان را با ارادت بسیار جهت ادای احترام و بجا آوردن رسم شاگردی به استاد تقدیم کنم و امیدوارم به برکت سال جدید و دعای دوستان، خسروی آواز کشور عزیزمان ایران سلامتی کامل ارزش را به دست بیاورند و جهت ما دوباره آواز بخوانند.

سالار عقیلی که طی سال‌های اخیر همواره در مناسبت‌های متفاوت سیاسی آثارش یکی از موسیقی‌های ثابت برنامه‌های متفاوت بوده و است از این نوع استفاده‌ها ابراز بی‌اطلاعی

زمانی که متوجه شدم نامم در کنار نام بسیاری از بزرگان موسیقی کشور عزیزمان ایران به چشم می خورد در ابتدا دو دل بودم و اگر دست من بود و برگزارکنندگان محترم اجازه می دادند ترجیح می دادم که در این رده بندی تغییر ایجاد کنم تا نام خسرو آواز کشور عزیزمان ایران آنطور که زیبنده است مانند هر لحظه در صدر قرار داشته باشد. جایگاه آقای شجریان بسیار اوج و دست نیافتنی است و این جایگاه و آلبوم «میهن» را که اخیرا در همکاری با استاد محمدجلیل عندلیبی انتشار یافته است به استاد تقدیم می کنم و این برایم افتخار و سربلندی است.

در مجموع سال ۹۵ سال بسیار بدی به علت از دست دادن بسیاری از هنرمندان بود؛ هنرمندانی مانند حسن جوهرچی، علی معلم، حبیب محبیان، خسرو شجاع زاده و بعضی دیگر از بازیگران خوب سینما و تئاتر و همچنین افشین یداللهی عزیز که در سانحه تصادف فوت شدند و هنوز باورش جهت من سخت است و نمی توانم با این عنوان کنار بیایم. از خداوند متعال خواستارم قدرتی به من اعطا کند تا بتوانم مجددا آثار او را روی صحنه جهت مردم اجرا کنم چراکه واقعا برایم سخت است و نمی توانم کلمه زنده یاد را جهت افشین یداللهی عزیز به کار ببرم.

راه را صحیح رفته ام

شجریان هر لحظه در صدر است, می‌خواهند از آثارم استفاده سیاسی کنند ، سالار عقیلی

سال ۹۵ از لحاظ حرفه ای در کارنامه شما سال مهمی بود؛ در شرایط کنونی شما ازجمله خوانندگانی هستید که از صدایتان در بین مردم پذیرفته شده است و حتی مجموعه دولت و رسانه ملی نیز به شما و آثارتان کاملا اعتماد دارند. خوددتان علت این حس اعتماد را چه می دانید؟

این عنوان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ولی مهمترین علت آن این است که من راه را درست و صحیح رفته ام و هر لحظه تلاش کرده ام با مردم روراست باشم و یک رنگی را پیشه کردم. یک رنگ بودن با مردم و در واقع همان که هستی را به مردم نشان دادن، بسیار مهم است؛ بخصوص اینکه ما کارهای ملی، میهنی و حماسی بسیاری انجام داده ایم و مردم هم عاشق وطن و کشورشان هستند و به کارهای ملی و میهنی علاقه دارند و این اتفاق باعث شده است که در سلیقه و قلب مردم شریک و سهیم باشیم.

سالار عقیلی که طی سال‌های اخیر همواره در مناسبت‌های متفاوت سیاسی آثارش یکی از موسیقی‌های ثابت برنامه‌های متفاوت بوده و است از این نوع استفاده‌ها ابراز بی‌اطلاعی

مردم هر لحظه به ما لطف داشته اند و با آثارم ارتباط برقرار کرده اند و از طرفی من هم هر لحظه مردم را دوست داشتم و به آن ها احترام گذاشته ام و اگر کاری خواندم جهت این ملت بوده و تلاش کردم آن را به نحو احسن انجام دهم؛ من اعتقاد دارم هنرمندی که با مردم نباشد از بین خواهد رفت و باید در همه کارها اول به مردم فکر کرد.

هنر یک ذات پاک می خواهد؛ اگر شعرهای مرحوم یداللهی در قلب مردم رخنه کرده به علت این است که ذات، نهاد و سرشت این فرد پاک بود و هنگامی که هنرمند ذاتش پاکش باشد در تمامی رشته های هنر کاری که انجام می دهد لاجرم بر دل مردم می نشیند و با آن ارتباط برقرار می کنند. . اگر با مردم یک رو و یک رنگ باشی مردم هم تو را می پذیرند، فردی که وارد هنر می شود پس از چندی مسیرش مشخص می شود و مردم این را متوجه می شوند. تمام کارهایی را که از آثار مرحوم افشین یداللهی خوانده ام، در دل مردم رخنه کرده و ماندگار شده است و این نشان دهنده ذات پاک مرحوم افشین یداللهی است.

شجریان هر لحظه در صدر است, می‌خواهند از آثارم استفاده سیاسی کنند ، سالار عقیلی

ای کاش رفتن مرحوم یداللهی یک شوخی بود

باوجود اینکه بخشی از منتقدان موسیقی ایرانی از اینکه این موسیقی کاملا در خدمت شعر است، ناراضی هستند ولی به نظر می رسد مثلث شعر، صدای شما به عنوان خواننده و ملودی در اجراهایتان همگونی خوبی دارند. این همگونی تا چه حد فکر شده است است؟

شعر و موسیقی مکمل یکدیگرند؛ ما نمی توانیم هیچ کدام را بالاتر و برتر از دیگری بدانیم. گاهی اوقات یک شعری را به خاطر شعر بودنش می سرایید و شاعر فقط به خاطر اینکه یک شعر را خلق کند، شعر را سروده است. ولی گاهی اوقات شاعر شعری را می سراید که روی یک موسیقی کار شود؛ هنگامی که شعری جهت موسیقی گفته شده است موسیقی باید در خدمت آن باشد؛ جهت مثال ما قرار است در منزل از ده مهمان پذیرایی کنیم و منزل را جهت پذیرایی از این مهمانان آماده و مرتب می کنیم ولی زمانی هم است که مهمان ندارید ولی منزل را مرتب می کنید.

اگر شعری جهت موسیقی گفته می شود مسلما در اینجا موسیقی بر شعر ارجح تر است. گاهی اوقات نیز موسیقی جهت شعر آماده می شود و معمولا در گذشته هم به این صورت بوده که در ابتدا شاعری شعری را می سروده و بعد آهنگساز براساس آن شعر موسیقی را تنظیم می کرده است. شعرهای حافظ و سعدی را ببینید یک وزن خاصی در آن ها مستتر است و ریتم دارد؛ یعنی براساس وزن شعر می توان ملودی جهت آن آماده کرد.

اما زمانی که یک ملودی جهت شعری آماده شود قطعا پشت آن فکری وجود دارد و این بسیار مهم است. به هر حال اعتقاد دارم شعر و موسیقی مکمل یکدیگرند و هرکدام اگر نباشد یک جای این تناوب ایراد دارد. ولی جهت من بسیار جالب بود هنگامی که ترانه های زنده یاد افشین یداللهی را اجرا می کردم نخستین پرسش شنونده و مخاطب این بود که شاعر این ترانه ها کیست و خیلی راحت از کنار آن نمی گذشتند.

بعد از دکتر شفیعی کدکنی جهت من دکتر افشین یداللهی از شعرای بنام این مملکت بود و نمی دانم بعد از این ما چه باید بکنیم و چه کسی می آید که این شعرها را جهت مان بگوید. من ۱۶ اثر از مرحوم یداللهی را اجرا کردم و الان یک ضلع مثلث ما درهم شکسته و از این عنوان بسیار ناراحت هستیم و به بابک زرین می گویم، رفتن افشین یک شوخی است!!

موسیقی پاپ را وارد کارم نکرده ام

آثار شما در فضای موسیقی ایرانی با حال و هوای حماسی، باعشق و عارفانه بسیار شنیده شده؛ ولی بسیاری معتقدند موفقیت شما با وجود اینکه کارتان در حوزه موسیقی سنتی واقع شده است است به سمت موسیقی پاپ متمایل است، و در کنار غنا و هنر و تکنیک موسیقی ایرانی از بعضی المان های موسیقی پاپ نیز استفاده می کنید. بعضی از همین منتقدان بر این باورند که شاید استفاده از این پارامترها در کنار یکدیگر یکی از رموز دوام سالار عقیلی است. نظر شما در این باره چیست؟

من موافق این نظرات نیستم و به هیچ وجه موسیقی پاپ را وارد موسیقی خودم نکرده ام و آنچه شما می شنوید موسیقی تیتراژ است. موسیقی تیتراژ یک نوع از موسیقی است که نه پاپ محسوب می شود و نه سنتی؛ و جهت خود یک ژانر مخصوص به حساب می آید که جهت سریال و تیتراژ است. متاسفانه این توصیه ای است که خیلی ها به آن توجه نمی کنند. ما گذشته از ژانرهای متفاوت موسیقی مانند کلاسیک، جز و راک یک موسیقی پاپ و یک موسیقی سنتی هم داریم که میانه این دو چیزی وجود ندارد، ولی ما یک نوع موسیقی به نام موسیقی تیتراژ فیلم های سینمایی و تلویزیونی هم داریم.

این موسیقی تیتراژ موسیقی پاپ نیست. البته ممکن است یک موسیقی تیتراژ در ژانر موسیقی پاپ هم اجرا شده است باشد ولی آثاری که من به عنوان تیتراژ اجرا کرده ام پاپ نیستند و به هیچ عنوان دوست ندارم موسیقی پاپ را وارد کارم کنم و تمامی آنچه که می شنوید تحریرهای موسیقی سنتی و لحن سنتی در آن وجود دارد.

اگرچه کارهای ملی و میهنی بسیاری دارم ولی صرفا یک خواننده موسیقی حماسی نیستم. قطعا این قطعاتی را که در قالب موسیقی تیتراژ کار کرده ام هیچ گاه آن ها را جهت یک آلبوم اجرا نمی کردم و چون جهت سریال بوده آنها را خوانده ام؛ به غیر از تیتراژ سریال ها، سایر آثارم هیچ کدام رنگ و بوی پاپ را ندارند و تمام ۲۶ آلبوم من در ژانر موسیقی سنتی هستند.

علاقه ای به سیاست ندارم

آیا از نگاه شما موسیقی می تواند در بازتاب موضع گیری های سیاسی یا اجتماعی سهیم باشد؟

من هر لحظه جهت مردم کشور عزیزمان ایران خواندم و اگر از آثارم جهت موضع گیری های سیاسی استفاده شده است من هیچ نقشی در آن نداشته ام. شاید افرادی بودند که می درخواست کردند این آثار من را سیاسی جلوه دهند و بدون اجازه من این کار صورت گرفته وگرنه علاقه ای ندارم که کار سیاسی انجام دهم. اعتقاد دارم هنر باید از سیاست جدا باشد. البته به هر چیزی می توان نگاه سیاسی داشت.

یک جواهرفروش هم که کارش فروش جواهر است می تواند نگاه سیاسی به کارش داشته باشد و انگ سیاست را می توان به هر قشری چسباند. ولی من هیچ گاه نخواسته ام آثارم رنگ و بوی سیاسی داشته باشد و موسیقی را به خاطر موسیقی کار می کنم. آن وقت که وارد موسیقی شدم نمی دانستم سیاست با چه «سین»ی نوشته می شود و اعتقاد دارم کسی کار سیاسی انجام می دهد که جهت این کار تربیت شده است باشد و همه اجدادش در این راه باشند.

من از ۷ سالگی که وارد موسیقی شدم تا همین امروز این کار را به خاطر خود موسیقی انجام دادم و هیچ تغییری در نگاهم ایجاد نشده اگرچه عده ای خواسته اند که آثارم را سیاسی جلوه دهند ولی من ممانعت کردم و هیچ علاقه ای هم ندارم. من جهت مردم و جهت وطنم می خوانم و دیگر هیچ.

معتقدم وظیفه هر هنرمندی است که در شرایط سخت و بد به همنوع خود یاری کند ما هم با موسیقی تلاش می کنیم در پرسشها و مسائل اجتماعی به مردم کمک کنیم و این را وظیفه خود می دانم که در شرایط سخت در کنار مردم باشم چراکه مردم به حمایت معنوی ما نیاز دارند و این کمترین کاری است که ما می توانیم جهت مردم انجام دهیم.

برخی می خواهند بعد از ۱۰ جلسه میلیاردر شوند

طیف گسترده از جوانانی که به کار کردن در حوزه موسیقی علاقه دارند موافق آن هستند که تمام چارچوب های موجود شکسته شود و از قید ساختارها بیرون بزنند و هرگونه مقاومت در برابر این عنوان را نیز وحشت از تغییر و تعصب تعبیر می کنند. به اعتقاد شما چگونه می توان با این نسل که از قضا روز به روز زیاد از گذشته تنوع پیدا می کنند، گفتگو برقرار کرد؟ بخشی از این نسل حتی تن به آموزش نمی دهند و فقط به تجربه های خود تکیه دارند؟

من تا ۹ سال پیش موسیقی تدریس می کردم و شاگردان مختلفی هم سر کلاسم می آمدند که نداشتن صبر و تحمل در همه آن ها یکسان بود و ردیف ها را به آخر نرسانده می درخواست کردند به سرعت خواننده شوند. در حالی که من در زمانی که شاگر استاد صدیق تعریف بودم به مدت ۸ سال فقط ردیف کار کردم و بعد از آن ۸ سال وارد عرصه کار حرفه ای شدم.

من از سال ۷۲ تا سال ۸۰ در محضر استاد صدیق تعریف تلمذ می کردم؛ درحالی که اکثر شاگردانم دوست داشتند بعد از ۵ جلسه خواننده شوند و بعد از ۱۰ جلسه میلیاردر باشند و از این کار پول دربیاورند. متاسفانه جوانان ما تحمل نداشته و از آنجا که موسیقی پاپ اندکی سهل الوصول تر از موسیقی سنتی است همه به آن گرایش دارند. شاید اگر موسیقی سنتی سهل الوصول تر بود همه به موسیقی سنتی گرایش پیدا می کردند.

درباره موسیقی تلفیقی نیز باید بگویم که تلفیق بسیار خوب است ولی به شرطی که بدانیم چگونه تلفیق کنیم نه اینکه بدون علم، یک کاری را در کنار کار دیگری قرار دهیم و بگوییم تلفیق انجام دادیم. نوآوری داریم ولی باید بدانیم چگونه این نوآوری را انجام دهیم.

برای نسل آینده موسیقی نگرانم

البته در میان نسل جوان که بسیار هم عجول هستند بازهم می بینیم عده ای طرفدار موسیقی سنتی هستند…

مردم به کارهای ملی و میهنی علاقه مند هستند و من ۱۲ کار میهنی خوانده ام. در میان بیش از ۲۰۰ اثری که تاکنون اجرا کرده ام این آثار بسیار موردتوجه مردم بوده است. مخاطب من از ۳ساله تا ۹۰ ساله هستند و این تلورانس سنی برایم بسیار باعث افتخار است.

اگر بخواهیم مردم همچنان طرفدار موسیقی سنتی باشند باید یک موسیقی درست را به مردم ارائه دهیم تا آن را پس نزده و به آن علاقه مند شوند و از آثاری استفاده کنیم که فاخر باشند. یک سری آثار در موسیقی سنتی هستند که هر کسی می خواهد موسیقی سنتی کار کند باید این تصنیف ها را یاد بگیرد. درست همانند ردیف که باید یاد بگیرند و این ها سرمایه های موسیقی ما هستند. ولی متاسفانه جوانانی را در موسیقی سنتی داریم که حتی یکبار هم این آثار به گوششان نخورده است.

موسیقی سنتی جزئی از میراث فرهنگی ماست

آیا شما دلواپس آینده موسیقی هستید یا فکر می کنید موسیقی راه خود را پیدا خواهد کرد؟

گاهی جهت نسل آینده دلواپس موسیقی می شوم، ما به هر حال کارمان را انجام داده ایم ولی جهت دو سه نسل بعد از خودم نگرانم چراکه ورود و پیشرفت جهت آن ها بسیار سخت شده است است. زمانی که در سال ۱۳۷۲ ما آمدیم دو یا سه خواننده سنتی در نسل ما و یکی و دوتا خواننده پاپ زیاد نبود. ولی الان ۲۰۰ خواننده پاپ داریم که هرکدام مخاطب خود را دارند و ۲۰۰ خواننده سنتی داریم که مشغول به کار هستند،. این تعداد هنرمند، کار را جهت جوانی که می خواهد تازه وارد این عرصه شده است و به جامعه هنری معرفی شود سخت کرده است. ولی مطمئن باشید موسیقی ما هیچ گاه از بین نمی رود چراکه از پیشینه فرهنگی عمیق برخوردار است.

موسیقی ما مانند تخت جمشید و سی و سه پل اصفهان است و جزئی از فرهنگ ما محسوب می شود که ریشه در فرهنگ و سنت کشور عزیزمان ایران زمین دارد و از بین نمی رود. موسیقی مانند تخت جمشید، از آثار باستانی ما محسوب می شود. موسیقی ما در واقع مانند فرش دستباف است که هر چه پا بخورد زیاد نمایان می شود.

واژه های کلیدی: آلبوم | سیاسی | شجریان | موسیقی | استاد شجریان | افشین یداللهی | محمدرضا شجریان | دکتر افشین یداللهی